Download 2011 (PDF) - HagaZiekenhuis

23 downloads 204 Views 2MB Size Report
van de afdeling Hematologie, Gynaecologie en Kindergeneeskunde van het ...... het boek Compendium Kindergeneeskunde (diagnostiek en behandeling) tot ...
Wetenschappelijk jaarverslag 2011

Wetenschappelijk jaarverslag 2011

Voorwoord

Dr. T.C.A.M. (Theo) van Woerkom, Decaan HagaAcademie

Kort voordat dit wetenschappelijk jaarverslag ter perse ging, verscheen de STZ studie: “Bibliometric analysis of STZ- hospitals” van de hand van Thed van Leeuwen, Ed Noyons & Clara Calero Medina. In deze studie documenteren en analyseren de auteurs het totaal van wetenschappelijke publicaties van de 28 STZ-ziekenhuizen over de periode 1998-2009/2010. Tot publicaties rekenden zij alleen normale artikelen, letters, notes en reviews. Deze moesten gepubliceerd zijn in tijdschriften met een (Social) Science Citation Index, Arts and Humanities Citation Index of zes speciale Indices. De auteurs onderzochten o.a. de volgende parameters: totaal aantal publicaties, aantal eerste auteurschappen, samenwerking met universiteiten, gemiddeld aantal keren dat artikelen geciteerd werden, percentage artikelen dat niet geciteerd werd en de MNCS (mean normalized citation score). Een MNCS >1, bijvoorbeeld 1.30, betekent dat publicaties van een onderzoeksgroep vaker dan gemiddeld (30%) binnen het onderzoeksgebied van de onderzoeksgroep geciteerd worden. De MNCS is derhalve een goede maat voor het bepalen waar een onderzoeksteam of wetenschapsgebied van een ziekenhuis internationaal staat. Waar staat nu het HagaZiekenhuis in de rij van 28? Met een totaal van 695 artikelen neemt het HagaZiekenhuis een vierde plaats in. Bij 214 artikelen (31%) gaat het om een eerste auteurschap (7e plaats). 483 artikelen (69%) werden geschreven in samenwerking met een Nederlandse universiteit en 160 (23%) op basis van internationale samenwerking. Gemiddeld werden de 695 artikelen 23.32 maal geciteerd (exclusief zelfcitatie), de hoogste score van alle 28 ziekenhuizen. Slechts 7% van de artikelen werd nooit elders geciteerd. Daarmee scoorde het HagaZiekenhuis op de lijst van niet geciteerde artikelen het laagst in de groep van 28. Verdelen we de publicaties vervolgens in: afkomstig uit alleen HagaZiekenhuis (HZ), o.b.v. samenwerking met een Nederlandse universiteit (SNU) of o.b.v. internationale samenwerking (IS), dan is het gemiddeld aantal citaties per publicatie: HZ: 8.38; SNU: 17.78 (een na hoogste score uit 28); IS: 44.92 (een na hoogste score uit 28).

Het HagaZiekenhuis heeft een MNCS van 1.62. Bij slechts drie andere ziekenhuizen is de MNCS hoger. Behalve voor alle publicaties van het ziekenhuis, hebben de auteurs de MNCS ook voor publicaties per aandachtsgebied/wetenschapsgebied (dus niet van de afdeling!) berekend. In het HagaZiekenhuis hebben de volgende gebieden een MNCS>1.2: interne geneeskunde en genetica (4.14), oncologie (2.61), urologie & nefrologie (inclusief neuroseksuologie?) (2.37), reumatologie (2.11), heelkunde ( 1.81), radiologie (1.54), longziekten (1.46), perifere vasculaire geneeskunde (1.4), dermatologie (1.38), klinische chemisch laboratorium (1.38), hematologie ( 1.37), ziekenhuisfarmacie (1.37), neurologie(1.33), cardiologie (1.27), kindergeneeskunde ( 1.22). Gebieden met meer dan 5% van de totale output zijn: hematologie (8.4%), urologie & nefrologie (inclusief neuroseksuologie?) (7.7%), heelkunde (6.5%), kindergeneeskunde (6.4%), oncologie (6.2%), reumatologie (5.5%) en neurologie(5.1%). Conclusie In het HagaZiekenhuis verrichten veel afdelingen goed tot zeer goed wetenschappelijk onderzoek. Het wetenschappelijk jaarverslag 2011 bevestigt bovenstaande gegevens. Er is dan ook alle reden het wetenschappelijk onderzoek in ons ziekenhuis met kracht voort te zetten, met name in samenwerking met andere Nederlandse universiteiten of internationaal. Het recent geschreven document ‘Wetenschappelijk Onderzoek HagaZiekenhuis’ past in die lijn.

Dr. R.C. (Rimke) Vos, wetenschapscoördinator HagaAcademie

Het wetenschappelijk jaarverslag 2011 is wederom een bewijs dat wetenschappelijk onderzoek in het HagaZiekenhuis leeft. Vrijwel alle afdelingen in het HagaZiekenhuis zijn in meer of mindere mate betrokken bij wetenschappelijk onderzoek. De ene afdeling heeft een langlopende geschiedenis van deelname aan multi-center onderzoek met vaste (inter)nationale partners, om samen tot nieuwe inzichten te komen. Andere afdelingen zijn sterk in het zelf initiëren en uitwerken van een onderzoeksidee, dat ontstaat tijdens de patiëntenzorg van alledag. In beide gevallen met als hoofddoel de patiëntenzorg op topniveau te houden. Daarvoor is het belangrijk oog te houden voor huidige ontwikkelingen, niet alleen op wetenschappelijk gebied maar ook beleidsmatig. Om op topniveau klinisch wetenschappelijk onderzoek te kunnen leveren is het niet alleen noodzakelijk het (medisch) handelen kritisch te blijven bekijken, maar ook inzicht te hebben in beperkende factoren (ethisch en financieel) en daarop in te spelen. Deze beperkende factoren maken dat je als onderzoeker goed moet nadenken over het doel van je onderzoek, creatief moet zijn en denken in oplossingen in plaats van beperkingen. Samenwerken en elkaar aanvullen is belangrijk om de wetenschappelijke creativiteit en het enthousiasme te behouden. Zoals uit dit wetenschappelijk jaarverslag naar voren komt is deze ambitie een bindende factor tussen de diverse afdelingen. Vanuit de bovengenoemde gedachte is het een logisch vervolg dat je samen ook afspraken durft te maken over het wetenschappelijk klimaat in het HagaZiekenhuis. Een transparant klimaat dat bestendig is voor ontwikkelingen van buiten af (zorgconcentratie, beperkte zorgbudgetten). Ook een klimaat waarin solide onderzoeksresultaten kunnen ontkiemen, door het onderzoek zorgvuldig op te zetten (relevante vraagstelling, adequate methodologie) en kwalitatief goed uitgewerkt. Dit onderstreept het belang van een goed en in allerlei aspecten uitgekristalliseerd wetenschapsbeleid. Een beleid passend binnen de wettelijk verplichte richtlijnen, dat alle ruimte biedt om zinvol patiëntgericht onderzoek uit te voeren, met zo min mogelijk bureaucratie. Om die reden is in 2011 een wetenschapscommissie binnen het HagaZiekenhuis gevormd en een wetenschapscoördinator aangesteld om te komen

tot een breed gedragen wetenschapsbeleid voor het HagaZiekenhuis. De transparante procedure stroomlijning wetenschappelijk onderzoek zoals beschreven in dit weten­ schapsbeleid zal het komend jaar in het HagaZiekenhuis geïmplementeerd worden. Van belang daarbij is de centrale ondersteuning vanuit het wetenschapsbureau HagaAcademie. Als wetenschapscoördinator voel ik mij verantwoordelijk om samen met de onderzoekers de goede positie van het HagaZiekenhuis op de (inter)nationale wetenschapskaart te behouden en verder te versterken. Op deze wijze is het mij ook mogelijk een helikopterview te ontwikkelen van wat er aan onderzoek loopt en welke ideeën aan het ontkiemen zijn. Bepalend is de relevantie voor de gezondheidszorg en of het past binnen de profileringgebieden, de niches en het innovatieve karakter van het HagaZiekenhuis. Laat ons daarom bewust zijn van de huidige ontwikkelingen in het land van beleid en wetenschap en daar op inspelen, met behoud van het wetenschappelijke enthousiasme, wetenschappelijke nieuwsgierigheid en de prikkel te willen verbeteren.

Inhoud

Onderzoekslijnen, voordrachten, abstracts, posters, publicaties 2011 Anesthesiologie Apotheek Dermatologie Gynaecologie en Obstetrie Hartcentrum Heelkunde Hematologie Intensive Care Interne Geneeskunde en Reumatologie Kindergeneeskunde (JKZ) Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium KNO Longgeneeskunde Maag-Darm-Leverziekten Medische Microbiologie Medische Seksuologie Mondheelkunde Neurologie Neuropsychologie Neuroseksuologie Oogheelkunde Orthopedie Pathologie Plastische Chirurgie Radiologie Spoedeisende Geneeskunde Stafafdelingen Urologie Overzicht opleidingen 2011 Locaties Colofon

9 10 14 15 18 20 25 28 29 40 49 51 53 55 57 58 58 59 63 63 65 66 70 70 70 72 73 74 76 78 80

A N E S T H E S I O LO G I E Voordrachten mm

mm

mm

mm

mm

Broeren JPA -- Fidelity in simulation. How much and how to achieve it. Februari. HPSN. Tampa, Fl, VS. -- Physiology in medical simulation: organisatie, en presentatie over pH modeling. LUMC, Leiden. Haas de JAM Evaluation of inguinal hernia in ambulatory surgery: A prospective monocentric study on 1009 inguinal hernia. HagaZiekenhuis. Karagozoglu S The effectiveness of benzydamine hydrochloride spraying on the endotracheal tube cuff or oral mucosa for postoperative sore throat. Februari. HagaZiekenhuis. Morariu A The influence of duration of fluid abstinence on hypotension during propofol induction. Februari. HagaZiekenhuis. Westerhof BD Surveillance of cerebral perfusion reduces incidence and severity of stroke related to coronary bypass surgery. Sonderen van A, Falsafi A, Westerhof B, Bruijn de SFTM, Keunen RWM, on behalf of the Haga Neurovascular Task Force.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

9

APOTHEEK Onderzoekslijnen Cystic Fibrosis De onderzoekslijn met het Centrum voor Volwassen Cystic Fibrosis Patiënten van het HagaZiekenhuis lokatie Leyweg is de langstlopende onderzoekslijn binnen de AHZ. Deze onderzoekslijn heeft naast registratieonderzoek reeds 4 proefschriften van ziekenhuisapothekers opgeleverd. -- Macroliden bij Cystic Fibrosis (promotieonderzoek Wilms EB i.s.m. dr. Touw DJ, dr. Heijerman H en prof. dr. Ent van der C). Chronisch gebruik van het macrolide azithromycine heeft een gunstig effect op de luchtwegfunctie bij CF patiënten. In eerdere studies is al aangetoond hoe het transport van azitrhromycine na orale inname naar de luchtwegen gaat en is de kinetiek bij CF patiënten bestudeerd. Ter afronding van het promotieonderzoek is een onderzoek uitgevoerd naar de interactie tussen azithromycine en dornase alfa. Verder worden de lange termijn gegevens (longfunctie, resistentie) van de Haga CF-patiënten geanalyseerd en gepubliceerd (met Berg van den JWM en Brimicombe R). Een review artikel waarin de optimale dosering met veiligheidsrisico’s is beschreven en werd aangeboden aan Pediatric Pulmonology. -- DEPOSITIE-studie: Invloed van ziektestadium (FEV1) en wijze van inhaleren op de depositie van aërosolen in de longen van patiënten met Cystic Fibrosis. (promotieonderzoek Uges JWF). De druppelgrootte, patiëntkenmerken en wijze van inhaleren zijn van invloed op de depositie van geïnhaleerde medicatie (tobramycine) in de longen. Efficiëntere inhalatie kan lijden tot kortere inhalatieduur (verbetering van kwaliteit van leven) en grotere effectiviteit van de behandeling (vertraging van ziekteprogressie). Om een beter beeld te krijgen van de invloed van de verschillende inhalatieparameters op de inhalatie wordt in studieverband een radioactieve tobramycine oplossing verneveld. Voor deze studie is een samenwerking met het laboratorium van de AHZ en met de afdelingen ziekenhuisapotheek, longgeneeskunde, klinische fysica en nucleaire geneeskunde van het HagaZiekenhuis opgezet. De studie wordt mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Nederlandse Cystic Fibrosis Stichting. Inmiddels zijn 15 patiënten geïncludeerd.

mm

Overige onderzoeken mm

10

PROPER-onderzoek: PROthrombine complex (Cofact®), Prospectieve Evaluatie en Rationalisering van de toepassing bij couperen van coumarine therapie (registratieen promotieonderzoek Khorsand N, in samenwerking met Ypma P, afdeling Hematologie, dr. Hudig F, afdeling Klinische Chemie HagaZiekenhuis en Prof. Dr. Kluin-Nelemans H, afdeling Hematologie, UMC Groningen). Na het invoeren van een vernieuwd beleid voor Cofact® bij het couperen van coumarine therapie in het Medisch Centrum Haglanden, locatie Westeinde (project MCH 2005-2006), is eind 2007 de PROPER-studie gestart. Hierbij wordt prospectief de uitkomsten van het vernieuwde beleid van MCH, locatie Westeinde vergeleken met het huidige beleid in het HagaZiekenhuis. Het HagaZiekenhuis maakt voor deze toepassing gebruik van de geregistreerde, echter veel duurdere doseringsbeleid van Cofact®. Het doel is te onderzoeken of het nieuwe beleid in het MCH, locatie Westeinde niet inferieur is aan het geregistreerde, beleid in het HagaZiekenhuis. Alle patiënten die in een van beide ziekenhuizen behandeld worden met Cofact® i.v.m. een bloeding bij antistolling gebruik (m.u.v. intracraniele bloedingen), worden geïncludeerd. In 2010 zijn de inclusies van dit onderzoek voltooid en is een begin gemaakt met de analyse van data. Door middel van

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

mm

mm

een samenwerkingsovereenkomst, heeft Sanquin in 2010 de financiering van dit onderzoek op zich genomen en zal dit onderzoek in de vorm van promotieonderzoek voortgezet worden. Verder zijn in 2010 voorbereidingen getroffen voor een nieuw op te zetten onderzoek waarbij de capaciteit van beide behandelstrategieën door middel van trombinegeneratie met elkaar vergeleken zullen worden (PROPER-2). Farmacogenetica, farmacokinetiek en farmacodynamiek van proton pomp remmers (registratie- en promotieonderzoek dr. Hunfeld NGM in samenwerking met dr. Touw DJ, dr. Geus WP, HagaZiekenhuis, locatie Leyweg en prof. dr. Kuipers E, afdeling Maag-DarmLeverziekten van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam). Dit onderzoek omvat het bestuderen van de relatie tussen CYP2C19 genotype, farmacokinetiek en zuurremmend effect van proton pompremmers. Voor het onderzoek zijn ruim 200 gezonde vrijwilligers gescreend, om zowel homozygoot extensive metabolisers, heterozygote en homozygote poor metabolisers te kunnen includeren. In 2007 zijn de individuele farmacodynamische en farmacokinetische metingen afgerond en de data-analyse is afgerond. Het onderzoek is in 2010 afgerond met de promotie van Hunfeld NGM. In 2011 is de laatste hand gelegd aan de rapportage van de vergelijkende studie tussen esomeprazol en rabeprazol. Klinische interventies door de ziekenhuisapotheker op de intensive care (Dr. Hest van RH en Melief PHGJ, internist-intensivist). Eerder onderzoek op een afdeling Interne Geneeskunde heeft laten zien dat de aanwezigheid tijdens papieren visites van een apotheker kan leiden tot verbetering van de kwaliteit van voorschrijven en verhoging van medicatieveiligheid. In Nederland is dergelijk onderzoek voor de intensive care nog niet gedaan. Het doel is te onderzoeken hoe groot de bijdrage aan optimalisatie van farmacotherapie is, door aanwezigheid van een apotheker tijdens de IC-visite. Hiervoor heeft gedurende 6 maanden 2 maal per week een apotheker deelgenomen aan de patiëntenbespreking. De apotheker heeft zich gericht op optimalisatie van de farmacotherapie, uitgaande van de huidige protocollen van de intensive care. In 2010 zijn gegevens verzameld welke in 2011 zullen worden geanalyseerd. Daarnaast wordt een onderzoekslijn opgezet in samenwerking tussen IC en ziekenhuisapotheek waar in eerste instantie gekeken zal gaan worden naar: -- de farmacokinetiek van digoxine in IC-patienten (DEBBT-trial) -- de farmacokinetiek van ciprofloxacine in IC-patienten -- de farmacokinetiek van ceftriaxon in IC-patienten -- de farmacokinetiek-farmacodynamiek van paracetamol in IC-patienten

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

11

Voordrachten mm

mm

Le Brun PPH -- Beleid bereiden in Nederland. PUOZ bereiden. -- Reduction of medication errors in IV drug use; the role of the hospital pharmacist. 16th congress of EAHP. Wenen, Oostenrijk. -- Summit compounding. Dissemination reports. 16th congress of EAHP. Wenen, Oostenrijk. -- Workshop Bezuinigen. Ziekenhuisfarmaciedagen. Nunspeet. -- Kwaliteitsgarantie bij bereidingen: Gluren bij de buren, bereiden in Nederlandse ziekenhuisapotheken. PUO VZA. Edegem, België. -- Pulmonologie ATS. FarmaActueel Post congres symposium. Utrecht. Touw DJ -- Wanneer willen we een serumspiegel? Boerhaave Nascholingscursus infectieziekten. Noordwijkerhout. -- Toxicological aspects in hospital pharmacy practice. 16th congress of EAHP. Wenen, Oostenrijk. -- Harmonisatie bij de geneesmiddelanalyse: Zin of toch onzin? 12e KKGT discussiedag. Ede. -- Harmonisatie bij de geneesmiddelanalyse: Zin of toch onzin? SKML congres. Nijmegen. -- Ouder en dus anders, … of toch niet? Toedieningsvormen en farmacokinetiek van antibiotica bij de oudere kwetsbare patient. SWAB symposium. Utrecht. -- De rol van het farmaceutisch lab bij de GMP(Z). PUOZ cursus Bereidingen. Vianen.

Publicaties mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

12

Burger D, Teulen M, Eerland J, Harteveld A, Aarnoutse R, Touw D. The International Interlaboratory Quality Control Program for Measurement of Antiretroviral Drugs in Plasma: a global proficiency testing program. Ther Drug Monit 2011;33:239-43. Dumont G, Van Hasselt J, Kam de M, Gerven van J, Touw D, Buitelaar J, Verkes R. Acute psychomotor, memory and subjective effects of MDMA and THC co-administration over time in healthy volunteers. J Psychopharmacol 2011; 25:478-89. Hunfeld NGM, Valkhoff VE, Touw DJ, Sturkenboom CJM, Kuipers EJ. Clopidogrel en protonpompremmers: onvoldoende bewijs van interactie. Ned Tijdschr Geneeskd 2011; 155:1240-2. Khorsand N, Veeger NJGM, Heidt J, Overdiek JWPM, Hest van RM, Meijer K. Vaste versus variabele dosering protrombinecomplex bij couperen van cumarinetherapie (PROPERstudie). PW Wetenschappelijk Platform 2011;5:A1102. Khorsand N, Veeger NJ, Muller M, Overdiek JW, Huisman W, Hest van RM, Meijer K. Fixed versus variable dose of prothrombin complex concentrate for counteracting vitamin K antagonist therapy. Transfus Med 2011;21:116-23. Klaver de PAG, Brenninkmeijer VJ, Hendriks JGE, Onzenoort van HAW, Schreurs BW, Touw DJ, Derijks LJJ. Gentamicineserumconcentraties na implantatie van gentamicinekralen bij heupprothese-infecties. PW Wetenschappelijk Platform 2011;5:A1108. Liefers WJ, Douma MR, Wolterbeek R, Touw D. Vergelijking van opioïde analgetica tijdens de bevalling: is er een relatie tussen de navelstrengconcentratie van pethidine, fentanyl of remifentanil en de Apgar-score? PW Wetenschappelijk Platform 2011; 5: 123-7. Maarseveen van EM, Man WH, Touw DJ, Bouma AW, Zanten van AR. Continue en intermitterende infusie van vancomycine even effectief. Ned Tijdschr Geneeskd 2011;155:A2667. Meer van der AF, Marcus MA, Touw DJ, Proost JH, Neef C. Optimal sampling strategy development methodology using maximum a posteriori bayesian estimation. Ther Drug Monit 2011;33:133-46.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Swen JJ, Nijenhuis M, Boer de A, Grandia L, Maitland-van der Zee AH, Mulder H, Rongen GA, Schaik van RH, Schalekamp T, Touw DJ, Weide van der J, Wilffert B, Deneer VH, Guchelaar HJ. Pharmacogenetics: From Bench to Byte- An Update of Guidelines. Clin Pharmacol Ther 2011;89:662-73. Touw DJ, Bouwman-Boer Y. Houdbaarheid van geneesmiddelen. Geneesmiddelenbulletin 2011; 45:133-9. Touw DJ, Kupferschmidt H. Toxicological aspects in hospital pharmacy practice. Eur J Hosp Pharm Practice 2011;17:22-3. Veuger MJ, Uges JW, Baboe F, Touw DJ, Wijermans PW. Binding van vancomycine aan monoklonale IgM; extreem hoge vancomycinespiegels verklaard? Ned Tijdschr Hematol 2011;8:224-30. Wilffert B, Swen J, Mulder H, Touw D, Maitland-Van der Zee AH, Deneer V. From evidence based medicine to mechanism based medicine. Reviewing the role of pharmacogenetics. Int J Clin Pharm 2011;33:3-9. Wilms EB, Touw DJ, Heijerman HGM, Demeester J, Sanders NN. Absence of inhibition of DNA hydrolysing capacity of dornase alfa by azithromycin in vitro at clinical representative concentrations of azithromycin, dornase alfa and DNA. Eur J Hosp Pharm Sci 2011; 17:1-4.

Abstracts mm

mm

Ackaert O, Rijn-Bikker van PC, Snelder N, Hest van R, Ploeger B, Montfrans van G, Koopmans R, Mathot RA. Population modelling of blood pressure: assessing clinically important factors for cardiovascular diseases. PAGE 2011. Rijn-Bikker van PC, Ackaert O, Hest van RM, Snelder N, Ploeger B, van Montfrans G, Koopmans R, Mathot RA. Population pharmacokinetic-pharmacodynamic analysis of the antihypertensive effect of eprosartan. ESH 2011.

Mr. M. (Michiel) Krans, voorzitter HagaVrienden, overhandigt tijden de wetenschappelijke Stafdag HagaZiekenhuis op 24 november 2011 aan apotheker dr. N. (Nicole) Hunfeld de Chanfleury van IJsselsteinprijs. Zij kreeg de prijs vanwege haar proefschrift ‘Clinical effects of proton pump inhibitors’

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

13

D E R M ATO LO G I E Voordrachten mm

Dijk van F Nieuwe ontwikkelingen bij de behandeling van huidkanker. Symposium: ‘Muziek moet, zonnen mag’. Afscheid dr. Han van der Rhee, dermatoloog.

G E R I AT R I E Onderzoekslijnen mm

mm

Bos van den F -- Botmineraaldichtheid en de ziekte van Parkinson. -- Cardiovasculaire risicofactoren en botmineraaldichtheid. Lonterman-Monasch S Voedingsstatus van poliklinische patiënten (in samenwerking met de afdelingen Interne Geneeskunde en Voeding & Diëtiek, VU ziekenhuis, Amsterdam).

Voordrachten/posterpresentaties mm

mm

Bos van den F -- Botmineraaldichtheid en de ziekte van Parkinson. (poster en mondelinge presentatie) Geriatriedagen. s‘ Hertogenbosch. -- Botmineraaldichtheid en de ziekte van Parkinson. Sectie dag ouderengeneeskunde NIV. Lonterman-Monasch S -- Kwetsbare ouderen op de SEH: Poortdiagnostiek met behulp van de SEH/ Geriatrie checklist. Geriatriedagen. s‘ Hertogenbosch. -- Leidraad ondervoeding. Nutricia Workshop Ondervoeding. -- Nutritional Status of Patients Visiting the Geriatric Outpatient Department. Poster presentatie. EUMGS. Dublin. -- met Bal Y, Peeters S, Mesman R, Ostelo R (Emergency department screening for older adults at risk of adverse health outcomes): The diagnostic accuracy of the emergency department/geriatric screening tool compared to the safety management system screening bundle. EUGMS. Malaga, Spanje. -- met Muller M, Duivenvoorde van Y, Danner S, Bokhorst-De Van Der Schueren van M: Determinants and prevalence of malnutrition among home living geriatric patients. EUGMS. Malaga, Spanje. -- Ondervoeding, overgewicht en metabool syndroom bij de geriatrische poliklinische patiënt. Poster. 4e Nationale Voedingscongres. Ede Wageningen. -- Prevalentie en determinanten van ondervoeding bij de geriatrische poliklinische patiënt. Poster. 4e Nationale Voedingscongres. Ede Wageningen.

Publicaties mm

mm

14

Jacobs L, Bos van den F, Samson MMJ. Het Bonnetsyndroom. Ned Tijdschr Geneesk 2011; 155:A3046. Lonterman-Monasch S. De voedingstoestand van de ambulante geriatrische patiënt. HagaScoop 2011;2:20-3.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

G Y N A E CO LO G I E E N O B S T E T R I E Onderzoekslijnen mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Eikelder Ten MLG Probaat-II studie, induction of labor with foley catheter or misoprostol at term. Feitsma, AH Hepcidine studie,: IJzermetabolisme in zwangerschap en kraambed. Deze onderzoekslijn is opgezet door Dr Feitsma en Dr Berning in samenwerking met de afdeling Hematologie van het HagaZiekenhuis en richt zich op onderzoek naar de rol van hepcidine in de regulatie van het ijzermetabolisme en de behandeling van anaemie bij kraamvrouwen. In Westerse landen heeft 18% van de zwangeren (ijzergebreks) anemie in de zwangerschap. [WHO,2001] Hepcidine is een antimicrobiëel peptidehormoon, dat een centrale rol speelt in de systemische ijzerhomeostase. Waarschijnlijk speelt hepcidine ook een belangrijke rol in de regulatie van het ijzermetabolisme van zwangere vrouwen. We voeren een prospectieve studie uit om concentratie en normaalwaarden van serumhepcidine (nM) te bepalen bij zwangeren in het 1e, 2e, 3e trimester van de zwangerschap en postpartum en we bepalen de associatie tussen hepcidine en de ijzerstatus. Behandelen we wel juist met orale ijzersuppletie in de zwangerschap? Postpartum komt een ernstige (ijzergebreks) anemie voor in 10% van de kraamvrouwen. Dit veroorzaakt maternale morbiditeit. Het toedienen van erytrocytenconcentraat kent risico’s en er is een groeiend tekort aan bloeddonoren. Is het gebruik van parenteraal ijzer een alternatief? We voeren een studie uit naar de werkzaamheid en veiligheid van parenteraal ijzer(III)carboxymaltose versus bloedtransfusie bij patiënten transfusiebehoefte binnen 72 uur postpartum. Hellebrekers, BWJ Pathogenese en preventie van adhesies. Deze onderzoekslijn kent een lange historie die voortborduurt op het proefschrift uit 2002 en heeft geleid tot de start in 2011 van een placebo gecontroleerde studie met Simvastatine bij de preventie van postoperatieve adhesies. De verwachting is dat na deze pilot-studie bij patienten die een abdominal uterusextirpatie ondergaan, vervolgstudies zullen worden opgezet bij verschillende andere patientengroepen. Naast deze klinische studies wordt er op adhesiegebied ook basaal proefdieronderzoek verricht waarbij wordt samengewerkt met Dr Vos de N (Medisse medical technology) en prof. dr. Grijpma DW (University of Twente) in onderzoek naar “PTMC networks as antiadhesion barriers”. Effect of the preoperative use of Simvastatin on peritoneal fibrinolytic activity during surgery. A placebo controlled randomized clinical trial. Met: Kooistra T (Gaubius Instituut Leiden). The use of Flexitac as an adhesive for fixation of adhesion barriers, made from Poly(trimethylene carbonate) and soft tissue in Postoperative Adhesion Prevention. Met: Vos de N (Medisse Pharmaceuticals) en prof. dr. Grijpma DW (Universiteit van Twente). Lashley E The rejection of acceptance; Immunogenetic determinants of poor pregnancy outcome. Met: Scherjon SA, Claas FHJ, FM, Lith van JMM. Promotie-onderzoek naar de invloed van immunogenetische determinanten op zwangerschapscomplicaties habituele abortus, bij herhaling mislukken van IVF en intrauteriene groeivertraging. Lindenburg IT LOTUS studie: LOng-Term outcome after intrauterine transfusion. Peeters SHP Learning curve and complications of fetoscopic laser coagulation in twin-to-twin transfusion syndrome.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

15

mm

mm

Slaghekke F Fetoscopic laser coagulation of the vascular equator for the treatment of twin-to-twin transfusion syndrome: the Solomon study. Deze studie loopt in het LUMC en in principe niet in het HagaZiekenhuis. Overig onderzoek -- Prevalentie van dragerschap HemoglobinoPathie bij zwangeren. Gezamenlijk onderzoek van de afdeling Hematologie, Gynaecologie en Kindergeneeskunde van het HagaZiekenhuis in samenwerking met de afdeling Hematologie van het LUMC. -- Op gynaecologisch gebied is er al jaren een intensieve samenwerking met de afdeling Experimental Cancer Immunology and Therapy van het LUMC. -- Naast deelname aan studies met het therapeutische HPV16 peptide vaccin bij vrouwen met een laag-gradige of hoog-gradige pre-maligne afwijking van de cervix of vulva, -- is recent gestart met een onderzoek naar Genetische polymorphismen bij het familiair voorkomen van het cervixcarcinoom en premaligne afwijkingen (“Shutdown of innate and adaptive immune response signals by human papillomavirus. Presence of genetic polymorphisms in familiar cervical carcinoma and familiar high grade CIN lesions”) en -- wordt al jaren deelgenomen aan de CIRCLE–studie (“Cellular Immune Reactivity in Cervical Lesions”).

Voordrachten/posterspresentaties mm

mm

mm

Eikelder ten MLG -- Association between induction of labor with prostaglandins and the composite risk of asphyxia and postpartum haemorrhage. -- met: Troncone R, Auricchio S, Barone MV. Alteration of cellular shape in fibroblasts and dendritic cells from celiac patients. 14th International Coeliac Disease Symposium. Oslo, Norway. Feitsma AH -- Ijzergebreksanemie in de zwangerschap en het kraambed. Symposium Anemie, bloedtransfusie en de rol van intraveneus ijzer. NAC stadion, Breda. -- Ijzergebrek in de zwangerschap. Refereermiddag Verloskundig Samenwerkingsverband HagaZiekenhuis. HagaZiekenhuis, locatie Sportlaan. Haaften van AMLD Colposcopy Course. in collaboration with the Dutch School (Gynaecologic Oncology & Pelvic Surgery Utrecht): RSUD Dr Moewardi Hospital Surakarta, Java, Medical Faculty Udayana University, Sanglah Hospital, Denpasar, Bali-Indonesia.

Gynaecoloog A.M.L.D. (Anne-Marie) van Haaftende Jong gaf een Colposcopy cursus in het Sanglah Hospital, Denpasar, Bali

16

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

mm

mm

mm

Lindenburg IT -- Parvo B19 virus in de zwangerschap, van screening tot lange termijn uitkomst. Refereeravond Leidse Cluster Gynaecologie, HagaZiekenhuis. -- Long-term follow-up after intrauterine transfusions: LOTUS study. SMFM. San Francisco. Ontvangen subsidie: Leids Universitair Fonds (oral presentation). -- Increased risk of intrauterine transfusions before 20 weeks’ gestation in the treatment of severe red cell alloimmunization. SMFM. San Francisco (poster presentation). -- De lange termijn uitkomst na intra-uteriene transfusie als behandeling voor bloedgroepimmunisatie: de LOTUS studie. Boerhaavecursus Foetaal en neonataal beleid bij alloimmune anemie en trombopenie; State-of-the-art. Ottervanger HP De overgang, een reis naar een andere levensfase. Symposium Beter in Balans, NVDA. Bussum. Peeters SH -- Drielingen met TTTS, een duivels drielemma. maart, Refereeravond LUMC. Laser therapy in TTTS 1. Learn, 2. Control, 3. Improve. Residents Research Day. -- Leercurve en complicaties bij restanastomosen na laser coagulatie bij tweeling transfusie syndroom. Wetenschappelijke Stafdag. HagaZiekenhuis. -- Monochorionic triplets with TTTS, a devilish trilemma. SMFM. San Fransisco.

Publicaties mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Bijlenga D, Koopmans CM, Birnie E, Mol BW, Post van der JA, Bloemenkamp KW, Scheepers HC, Willekes C, Kwee A, Heres MH, Van Beek E, Van Meir CA, Van Huizen ME, Van Pampus MG, Bonsel GJ. Health-related quality of life after induction of labor versus expectant monitoring in gestational hypertension or preeclampsia at term. Hypertens Pregnancy 2011;30:260-74. Dijkhuizen K, Dekkers OM, Holleboom CA, Groot de CJ, Hellebrekers BW, Roosmalen van GJ, Janssen CA, Helmerhorst FM. Vaginal misoprostol prior to insertion of an intrauterine device: an RCT. Hum Reprod 2011;26:323-9. Hellebrekers BW, Kooistra T. Pathogenesis of postoperative adhesion formation. Br J Surg 2011;98:1503-16. Knoester M, Lashley LE, Wessels E, Oepkes D, Kuijper EJ. First report of Atopobium vaginae bacteremia with fetal loss after chorionic villus sampling. J Clin Microbiol 2011;49:1684-6. Lashley LE, van der Hoorn ML, van der Mast BJ, Tilburgs T, van der Lee N, van der Keur C, van Beelen E, Roelen DL, Claas FH, Scherjon SA. Changes in cytokine production and composition of peripheral blood leukocytes during pregnancy are not associated with a difference in the proliferative immune response to the fetus. Hum Immunol 2011;72:805-11. Lindenburg IT, Smits-Wintjens VE, Walther FJ, Rath ME, Pas te AB, Kramer CM, Oepkes D, Brand A, Lopriore E. Intravenous immunoglobulin in neonates with rhesus hemolytic disease: a randomized controlled trial. Pediatrics 2011;127:680-6. Lindenburg IT, Rath ME, Smits-Wintjens VE, Brand A, Kamp van IL, Oepkes D, Walther FJ, Lopriore E. Exchange transfusions and top-up transfusions in neonates with Kell haemolytic disease compared to Rh D haemolytic disease. Vox Sang 2011;100:312-6. Lindenburg IT, Wolterbeek R, Oepkes D, Klumper FJ, Vandenbussche FP, Kamp van IL. Quality control for intravascular intrauterine transfusion using cumulative sum (CUSUM) analysis for the monitoring of individual performance. Fetal Diagn Ther 2011;29:307-14. Ottervanger HP. Gynaecologische benadering van perimenopauzale klachten. Handboek Gynaecardiologie, Vrouwspecifieke cardiologie in de praktijk. Lagro-Janssen ALM en Maas AHEM (red). Bohn, Stafleu, van Lochum 2011; pp. 153-8. Scherjon S, Lashley L, Hoorn van der ML, Claas F. Fetus specific T cell modulation during fertilization, implantation and pregnancy. Placenta 2011;32 Suppl 4:S291-7. Wunderink HF, Lashley EE, Poelgeest van MI, Gaarenstroom KN, Claas EC, Kuijper EJ. Pelvic actinomycosis-like disease due to Propionibacterium propionicum after hysteroscopic removal of an intrauterine device. J Clin Microbiol 2011;49:466-8. HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

17

H A R TC E N T R U M Onderzoekslijnen Non-invasive, serial, integrated mapping of electrical and mechanical activation of the human heart. Promotieonderzoek naar toepassing van Body Surface Map (BSM) en cardiale MRI scans bij pacemaker patiënten. Data acquisitie verloopt voortvarend en de eerste abstracts o.b.v. van eigen data zijn inmiddels gesubmit. mm Non-invasive, serial, integrated mapping of electrical and mechanical activation of the human heart. Promotieonderzoek naar de toepassing van Body Surface Mapping en advanced imaging modalities (Cardiale MRI: CMR) bij elektrofysiologische onderzoek en ablatie therapie voor ritmestoornissen. De combinatie van BSM en CMR heeft de potentie om niet invasief, serieel en in 3D, de electrische activatie van het hart te mappen. Dit kan afgezet worden tegen zeer nauwkeurige myocardiale functiemetingen (strain) en weefselkarakterisering (fibrose). Deze bevindingen zouden een bijdrage kunnen leveren aan een betere therapie selectie en stratificatie van potentiële pacemaker patiënten (device selectie), en biedt de mogelijkheid voor verdere optimalisatie van pacemaker settings. Dezelfde technieken hebben ook de potentie om het thans invasieve, tijdrovende en met stralingsbelasting gepaard gaande diagnostische deel van electrofysiologisch onderzoek, te vervangen door een volledig niet-invasief onderzoek, met tenminste dezelfde accuratesse. De work-up van deze patiënten zou dan volledig uit het cath.lab gehaald kunnen worden met alle voordelen van dien. Ook kan de effectiviteit van ablatietherapie in potentie beter gemonitord worden. mm Mitralisklep apparaat. In samenwerking met mevr. D. Dodou, TU-Delft. mm Clinical trials: -- April 2010 Investigator for the In-Touch study. Telemonitoring for heart failure. -- May 2010 Investigator for the MR conditional pacemaker Advisa study. -- March 2011 EuroCMR registry. mm

Voordrachten mm

18

Bax M -- Madonna..., vlinders in mijn borst. Atriumfibrilleren. I.s.m. Veen-Reedijk B, huisarts. Madonna di Campiglio. Winternascholing huisartsen. Madonna di Campiglio, Italië. -- Met: Veen-Reedijk B, huisarts: Broken Heart Syndrome. Hartfalen. Winternascholing huisartsen. Madonna di Campiglio, Italië. -- Hartaanval? Bel 1-1-2. Publiekscampagne. De resultaten. Winternascholing huisartsen. Madonna di Campiglio, Italië. -- Met: Dijkman van P, cardioloog Bronovo Ziekenhuis, Luiten P, huisarts. Vrouwen en hartziekten. Atriumfibrilleren. ICD. Drieluik Huisartsen nascholing. Den Haag (24 mei, 24 juni, 27 september, 7 oktober). -- Hartfalen. Huisartsen nascholing Hoogtepunten op de Hoogte. Den Haag. -- Atriumfibrilleren. Huisartsen nascholing Hoogtepunten op de Hoogte. Den Haag. -- Met: Biezen van E, huisarts: ECG lezen voor huisartsen. Opfriscursus. -- Cardiovasculaire zorg. Acute Hartinfarct Keten & Secundaire Vaatpreventie. Invitational conference Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen: Nabije Zorg. Nijkerk. -- Cursussen: Hartfalen, Blikdagen, Onderwijs Assistenten en Kwaliteits Intervisie Cardiologie. Diverse bijdragen en presentaties in HagaZiekenhuis.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

mm

Delemarre BJM -- Haagse cursus echocardiografie. -- CRT, hoe helpt echo bij selectie? Lenzerheide. -- Pericarditis constrictiva, analyse. Lenzerheide. -- Met: C Peels: Life 3D- demo. Lenzerheide. -- Tour d’horizon, voorzitter sessie: cardiomyopathie. -- Hartteam. CVOI cursus aortaklep insufficientie. -- Strain, op uitnodiging Philips, Geneve, Zwitserland.

Publicaties mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Bax M, Meuwissen M, Hoef van de T, Winter de RJ, Koch KT, Tijssen JGP, Delewi R, Schotborgh CE, Henriques JPS, Piek JJ. Increased reference and absolute coronary flow reserve after primary percutaneous coronary intervention for a first acute anterior myocardial infarction are associated with survival at 10 years follow up. J Am Coll Car 2011;57,Issue 14,Supplement, p. E1847. Bax M, Heemskerk TCM, Eckhardt T, Ariens GAM, Uitewaal PJM, Imami S, Bech JW, Oemrawsingh P, Savalle L, Schotborgh CE. A multimedia campaign in a Dutch region reduces patient delay in ST-elevation acute myocardial infarction treatment. European Heart Journal 2011;32(Abstract Supplement) 871. Hoef van de TP, Siebes M, Chamuleau SAJ, Baan J Jr, Henriques JPS, Voskuil M, Bax M, Spaan JAE, Piek JJ, Meuwissen M. Superior diagnostic accuracy of combined intracoronary hemodynamic information in assessment of functional lesion severity. European Heart Journal 2011;32 (Abstract Supplemen) 859. Hof IE, Velthuis BK, Chaldoupi SM, Wittkampf FH, Driel van VJ, Heijden van der JF, Cramer MJ, Meine M, Hauer RN, Loh P. Pulmonary vein antrum isolation leads to a significant decrease of left atrial size. Europace 2011;13:371-5. Luijendijk P, Bouma BJ, Vriend JW, Vliegen HW, Groenink M, Mulder BJ. Usefulness of exercise-induced hypertension as predictor of chronic hypertension in adults after operative therapy for aortic isthmic coarctation in childhood. Am J Cardiol 2011;108:435-9. Rüssel IK, Brouwer WP, Germans T, Knaapen P, Marcus TJ, Velden van der J, Götte MJ, Rossum van AC. Increased left ventricular torsion in hypertrophic cardiomyopathy mutation carriers with normal wall thickness. J Cardiovasc Magn Reson 2011;13:3. Rüssel IK, Götte MJ. New insights in LV torsion for the selection of cardiac resynchronisation therapy candidates. Neth Heart J 2011;19:386-91. Timmer SA, Knaapen P, Germans T, Dijkmans PA, Lubberink M, Ten Berg JM, Ten Cate FJ, Rüssel IK, Götte MJ, Lammertsma AA, Rossum van AC. Effects of alcohol septal ablation on coronary microvascular function and myocardial energetics in hypertrophic obstructive cardiomyopathy. Am J Physiol Heart Circ Physiol 2011;301:H129-37 Timmer SA, Germans T, Götte MJ, Rüssel IK, Lubberink M, Ten Berg JM, Ten Cate FJ, Lammertsma AA, Knaapen P, Rossum van AC. Relation of Coronary Microvascular Dysfunction in Hypertrophic Cardiomyopathy to Contractile Dysfunction Independent from Myocardial Injury. Am J Cardiol 2011;107:1522-8. Wilkoff BL, Bello D, Taborsky M, Vymazal J, Kanal E, Heuer H, Hecking K, Johnson WB, Young W, Ramza B, Akhtar N, Kuepper B, Hunold P, Luechinger R, Puererfellner H, Duru F, Götte MJ, Sutton R, Sommer T; EnRhythm MRI SureScan Pacing System Study Investigators. Magnetic resonance imaging in patients with a pacemaker system designed for the magnetic resonance environment. Heart Rhythm 2011;8:65-73. Wittkampf FH, Driel van VJ, Wessel van H, Vink A, Hof IE, Gründeman PF, Hauer RNW, Loh P. Feasibility of Electroporation for the Creation of Pulmonary Vein Ostial Lesions. J Cardiovasc Electrophysiol 2011; 22:302-9.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

19

HEELKUNDE Onderzoekslijnen mm

mm

mm

mm

mm

G.A. Gooiker -- Invloed van comorbiditeit op postoperatieve uitkomsten na een resectie voor colorectaal carcinoom. -- Validiteit van prestatie indicatoren bij colorectaal carcinoom. -- Effect van de concentratie van de behandeling van pancreas carcinoom in Nederland. Heusdens K, Meulen van der HGWM Funcsie trial, onderzoek naar elleboogluxaties, multicenter vanuit Erasmus, on site investigator Mediale collum fracturen, gecementeerd versus ongecementeerd, multicenter. Studie vanuit HagaZiekenhuis. Zijp GW Met: MCA Alkmaar: Behandelingsopties voor de verworven niet scrotale testis. (begeleider arts-onderzoeker). MOBI-KIDS studie: De invloed van communicatiemiddelen en omgevingsfactoren in relatie tot het ontwikkelen van hersentumoren bij kinderen. (multicenter vanuit het UMCU). Sleutel trial Met: LUMC: Claviculafracturen. (on site investigator).

Het mammateam van Heelkunde. Van links naar rechts J.H.A. (Jolanda) Fris, M. (Monique) Bouwman, K. (Karen) Fennema, I. (Ilse) Jannink, dr. J.W.S. (Jos) Merkus

20

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

Voordrachten/posterpresentaties mm

mm

mm

mm

mm

mm

Gooiker GA met: Dekker JWT, Bastiaannet E, Geest van der LGM, Struikmans H, Merkus JWS, Liefers GJ, C Velde van de JH, Wouters MWJM, Tollenaar RAEM. Risicofactoren voor sterfte binnen 1 jaar na een curatieve resectie voor colorectaal carcinoom. Chirurgendagen. Jannink I Borstkanker: De chirurgische behandeling. Inloophuis Carma, Monster. Merkus JWS Borstkanker en hormonen. Patiëntenvoorlichtingsavond. Meulen HGWM van der Polsen en fixateurs. Gevorderden Symposium Traumachirurgie. Nederlandse Vereniging voor Traumatologie. Noordwijk. Niet van der J Echt meten is weten. Digitale thoraxdrainage systeem vs standaard thoraxdrainage systeem. 3e Lustrumcongres Nederlandse Vereniging voor Longchirurgie. Zijp GW -- Opereren door een sleutelgat; In het klein. Endoscopische chirurgie bij kinderen. Lente avond Haga/Rotary.Den Haag. -- Het Golden Window of Oportunity. Mini-symposium Kindermishandeling. -- Kindermishandeling. Voorjaarsvergadering Chirurgendagen, Nederlandse Vereniging voor Heelhunde. Veldhoven. -- Blunt Abdominal Trauma in Children. Once upon a time in the west. Gevorderden Symposium Traumachirurgie. Nederlandse Vereniging voor Traumatologie. Noordwijk. Vasculaire malformaties bij volwassenen en kinderen. Afscheidssymposium Ton de Jongste. HagaZiekenhuis, Den Haag. -- Endoscopie in de perifere kinderchirurgische praktijk. Consensus bijeenkomst/ najaarsvergadering Nederlandse Vereniging voor Kinderchirurgie, Endoscopische chirurgie bij kinderen. Nederlandse Vereniging voor Kinderchirurgie. Den Haag. -- met Azijli K, Allema JH. Toegevoegde Waarde van Laparoscopische Chirurgie bij Kinderen in de Algemene Praktijk. (Poster). Voorjaarsvergadering Chirurgendagen, Nederlandse Vereniging voor Heelhunde. Veldhoven.

Publicaties mm

mm

mm

mm

Eijsackers MF, Tijsterman JD, Linde van de P, Rooden van JK, Merkus JW. Desmoid tumours in the abdominal wall. Ned Tijdschr Geneeskd 2011;155:A1487. Gooiker GA, Geest van der LG, Wouters MW, Vonk M, Karsten TM, Tollenaar RA, Bonsing BA. Quality improvement of pancreatic surgery by centralization in the western part of the Netherlands. Ann Surg Oncol 2011;18:1821-9. Gooiker GA, Gijn van W, Wouters MW, Post PN, Velde van de CJ, Tollenaar RA. Signalling Committee Cancer of the Dutch Cancer Society. Systematic review and meta-analysis of the volume-outcome relationship in pancreatic surgery. Br J Surg 2011;98:485-94. Goossens-Laan CA, Gooiker GA, Gijn van W, Post PN, Bosch JL, Kil PJ, Wouters MW. A systematic review and meta-analysis of the relationship between hospital/surgeon volume and outcome for radical cystectomy: an update for the ongoing debate. Eur Urol 2011;59:775-83.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

21

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

22

Haan de J, Hartog den D, Tuinebreijer WE, Iordens GI, Breederveld RS, Bronkhorst MW, Bruijninckx MM, Vries de MR, Dwars BJ, Eygendaal D, Haverlag R, Meylaerts SA, Mulder JW, Ponsen KJ, Roerdink WH, Roukema GR, Schipper IB, Schouten MA, Sintenie JB, Sivro S, Brand van den JG, Meulen van der HG, Thiel van TP, Vugt van AB, Verleisdonk EJ, Vroemen JP, Waleboer M, Willems WJ, Polinder S, Patka P, Lieshout van EM, Schep NW. Functional treatment versus plaster for simple elbow dislocations (FuncSiE): a randomized trial. BMC Musculoskeletal Disorders 2010, 11:263. Hage van der JA, Mieog JS, Velde van de CJ, Putter H, Bartelink H, Vijver van de MJ. Impact of established prognostic factors and molecular subtype in very young breast cancer patients: pooled analysis of four EORTC randomized controlled trials. Breast Cancer Res 2011;13:R68. Hutteman M, Choi HS, Mieog JS, Vorst van der JR, Ashitate Y, Kuppen PJ, Groningen van MC, Löwik CW, Smit VT, Velde van de CJ, Frangioni JV, Vahrmeijer AL. Clinical translation of ex vivo sentinel lymph node mapping for colorectal cancer using invisible near-infrared fluorescence light. Ann Surg Oncol 2011;18:1006-14. Hutteman M, Mieog JS, Vorst van der JR, Dijkstra J, Kuppen PJ, Laan van der AM, Tanke HJ, Kaijzel EL, Que I, Velde van de CJ, Löwik CW, Vahrmeijer AL. Intraoperative near-infrared fluorescence imaging of colorectal metastases targeting integrin α(v)β(3) expression in a syngeneic rat model. Eur J Surg Oncol 2011;37:252-7. Hutteman M, Mieog JS, Vorst van der JR, Liefers GJ, Putter H, Löwik CW, Frangioni JV, Velde van de CJ, Vahrmeijer AL. Randomized, double-blind comparison of indocyanine green with or without albumin premixing for near-infrared fluorescence imaging of sentinel lymph nodes in breast cancer patients. Breast Cancer Res Treat 2011;127:163-70. Hutteman M, Vorst van der JR, Mieog JS, Bonsing BA, Hartgrink HH, Kuppen PJ, Löwik CW, Frangioni JV, Velde van de CJ, Vahrmeijer AL. Near-infrared fluorescence imaging in patients undergoing pancreaticoduodenecto Eur Surg Res 2011;47:90-7. Keereweer S, Kerrebijn JD, Driel van PB, Xie B, Kaijzel EL, Snoeks TJ, Que I, Hutteman M, Vorst van der JR, Mieog JS, Vahrmeijer AL, Velde van de CJ, Baatenburg de Jong RJ, Löwik CW. Optical image-guided surgery--where do we stand? Mol maging Biol 2011;13:199-207. Keereweer S, Mieog JS, Mol IM, Driel van PB, Snoeks TJ, Baatenburg de Jong RJ, Vahrmeijer AL, Kerrebijn JD, Löwik CW. Detection of oral squamous cell carcinoma and cervical lymph node metastasis using activatable near-infrared fluorescence agents. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 2011;137:609-15. Kolfschoten NE, Marang van de Mheen PJ, Gooiker GA, Eddes EH, Kievit J, Tollenaar RA, Wouters MW; on behalf of the Dutch Surgical Colorectal Audit group. Variation in case-mix between hospitals treating colorectal cancer patients in the Netherlands. Eur J Surg Oncol 2011;37:956-63. Kromhout HE, Uijterschout L, Koopman-Keemink Y, Brus F en Zijp GW. Ernstige gastrointestinale complicaties door inslikken van magnetisch speelgoed. HagaScoop 2011;2:24-7. Mieog JS, Hutteman M, Vorst JR van der, Kuppen PJ, Que I, Dijkstra J, Kaijzel EL, Prins F, Löwik CW, Smit VT, van de Velde CJ, Vahrmeijer AL. Image-guided tumor resection using real-time near-infrared fluorescence in a syngeneic rat model of primary breast cancer. Breast Cancer Res Treat 2011;128:679-89. Mieog JS, Troyan SL, Hutteman M, Donohoe KJ, Vorst van der JR, Stockdale A, Liefers GJ, Choi HS, Gibbs-Strauss SL, Putter H, Gioux S, Kuppen PJ, Ashitate Y, Löwik CW, Smit VT, Oketokoun R, Ngo LH, van de Velde CJ, Frangioni JV, Vahrmeijer AL. Toward optimization of imaging system and lymphatic tracer for near-infrared fluorescent sentinel lymph node mapping in breast cancer. Ann Surg Oncol 2011;18:2483-91. Roos MT, Borger van der Burg BL, Wever JJ. Pain perception during and after VNUS ClosureFASTTM procedure. Phlebology 2011;26:209-12.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Schaafsma BE, Mieog JS, Hutteman M, Vorst van der JR, Kuppen PJ, Löwik CW, Frangioni JV, Velde van de CJ, Vahrmeijer AL. The clinical use of indocyanine green as a near-infrared fluorescent contrast agent for image-guided oncologic surgery. J Surg Oncol 2011;104:323-32. Schep NW, Haan de J, Iordens GI, Tuinebreijer WE, Bronkhorst MW, Vries de MR, Goslings JC, Ham SJ, Rhemrev S, Roukema GR, Schipper IB, Sintenie JB, Meulen van der HG, Thiel van TP, Vugt van AB, Verleisdonk EJ, Vroemen JP, Wittich P, Patka P, Lieshout van EM, Den Hartog D. A hinged external fixator for complex elbow dislocations: A multicenter prospective cohort study. BMC Musculoskeletal Disorders 2011;12:130. Struikmans H, Aarts MJ, Jobsen JJ, Koning CC, Merkus JW, Lybeert ML, Immerzeel J, Poortmans PM, Veerbeek L, Louwman MW, Coebergh JW. An increased utilisation rate and better compliance to guidelines for primary radiotherapy for breast cancer from 1997 till 2008: a population-based study in the Netherlands. Radiother Oncol 2011;100:320-5. Verweij EJT, Allema JH, Zijp GW. Duplicatiecyste van de darm bij kinderen. Ned Tijdschr Geneeskd 2011;155:A2553. Vorst van der JR, Hutteman M, Gaarenstroom KN, Peters AA, Mieog JS, Schaafsma BE, Kuppen PJ, Frangioni JV, Velde van de CJ, Vahrmeijer AL. Optimization of near-infrared fluorescent sentinel lymph node mapping in cervical cancer patients. Int J Gynecol Cancer 2011;21:1472-8. Zijp GW. Gezondheid, Eerste Hulp bij oorlogsgewonden en PTSS. In: Reizen langs de frontlijn. Arnold Karskens. Meulenhoff. Hoofdstuk 10.

De afdeling Vaatchirurgie HagaZiekenhuis heeft met een keten van fysiotherapeuten in de Haagse regio een belangrijk aandeel in de gerandomiseerde trial ‘looptraining met of zonder dotteren bij Claudicatio intermittens’. Dr. J.J. (Jan) Wever, vaatchirurg en I.B. (Ingrid) Hulst, nurse practitioner, zijn de onderzoekers in deze trial

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

23

Abstracts bij Wetenschappelijke Stafdag mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Becude L, Merkus JWS, Knippenberg B. Wondcomplicaties na femoropopliteale en femorotibeale bypassprocedures. Bouwman M, Fennema K, Fris J, Portielje J, Merkus JWS. Bijwerkingen van hormonale adjuvante therapie bij mammacarcinoom. Mammateam HagaZiekenhuis: Afdelingen Heelkunde en Medische Oncologie. Duchateau CSJ, Fris JHA, Naves C, Gils van APG, Portielje J, Merkus JWS. 18F-FDG PET-CT vergeleken met conventioneel disseminatieonderzoek bij patiënten met mammacarcinoom. Mammateam Hagaziekenhuis: Afdelingen Heelkunde, Nucleaire Geneeskunde, Radiologie, Medische Oncologie. Fris J, Warmerdam P, Bot F, Boutkan H, Merkus JWS. Schildwachtklierprocedure bij DCIS als preoperatieve diagnose. Mammateam HagaZiekenhuis, afdelingen Heelkunde, Radiologie, Pathologie. Gooiker GA, Mieog JSD, Meulen van der H, Merkus JWS. Complicaties na operatieve behandeling van de heupfractuur in het HagaZiekenhuis: Datakwaliteit, uitkomsten en verbeterpunten. Jongste de MC, Fris J, Veerbeek L, Liefers GJ, Merkus JWS. Contralateraal mammacarcinoom, een analyse naar risicofactoren. Mammateam HagaZiekenhuis: afdelingen Heelkunde Haga en LUMC, IKNL Leiden. Kelder TP, De Ronde FM, Eefting D, Overhagen van H, Nicolai JJ, Brouwers MAM, Steup WH, Percutane galdrainage versus cholecystectomie post-drainage bij acute cholecystitis. Afdelingen Heelkunde, MDL, Radiologie. Mieog JSD, Planken E, Steup WH, Merkus JWS. Complicaties na galblaaschirurgie in het HagaZiekenhuis: Kwaliteitsverbetering van de complicatieregistratie. Poort S, Schepers A, Jannink I, Fris J, Rooden van CJ, Merkus JWS. Irradicale tumorexcisies bij borstsparende behandelingen 2010. Mammateam HagaZiekenhuis: Afdelingen Heelkunde en Radiologie. Pot van der CJM, Natté R, Merkus JWS, Steup WH. Pathologie van de appendix na appendectomie. Sheikkariem FS, Buren van M, Merkus JWS, Schepers A. Het arteria temporalis biopt: representativiteit en klinische consequenties. Afdelingen Heelkunde en Interne Geneeskunde.

24

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

HEMATOLOGIE Onderzoekslijnen mm mm mm

mm mm

Veiligheid en effectiviteit van bloedproducten in het bijzonder van thrombocytentransfusies. Auto-immuun thrombocytopenie. Epigenetische achtergronden en behandeling in het bijzonder bij het myelodysplastisch syndroom. Hemoglobinopathie zorg. Klinisch wetenschappelijk onderzoek in het bijzonder bij patiënten met multipel myeloom.

Voordrachten mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Frans FPH, Postma C 2*, Veuger M, Wijermans PW, and Kuypers FA. A Family with Hereditary Elliptocytosis: Variable Clinical Severity Caused by Three Mutations in the α-Spectrin Gene. 53th annual meeting ASH. San Diego. Alois G, Montfort van KGM, Pabst T, Maertens J, Berna Beverloo H, Marwijk Kooy van M, Wijermans PW, Biemond BJ, Breems DA, Vellenga E, Verdonck LF, Fey MF, Lavrencic M, Janssen JWM, Huls G *, Kuball J, Passweg JR, Carlos Graux, Schouten HC, Ossenkoppele G, Lowenberg B. Allogeneic Hematopoietic Stem Cell Transplantation (alloHSCT) Improves Outcome As Compared to Conventional Consolidation in Patients Aged 40-60 Years with AML in CR1 with Apparent Greater Benefit for Reduced Intensity Rather Than Myeloablative Conditioning. 53th annual meeting ASH. San Diego. Helm van der L, Alhan C, Wijermans P, Marwijk Kooy van R, Schaafsma R, Biemond B, Bleeker A, Hoogedoorn M, Wegman J, Libourel E, Minnema M, Brouwer R, Croon F, Eefting M, Loosdrecht van der A Lie A, Koedam J, Veeger N, Vellinga E, Huls G. Efficacy of azacytidine and predictive factors for response in MDS and AML patients in the Dutch compassionate patient named programme. 11th International Symposium on myelodysplastic Syndromes. Edinburgh. Helm van der LH, Alhan C, Wijermans PW, Marwijk Kooy van M, Schaafsma MR, Biemond BJ, Beeker A, Hoogendoorn M, Rees van BP, Weerdt de O, Wegman J, Libourel EJ, Luykxde Bakker SA, Minnema MC, Brouwer R, Croon-de Boer F, Eefting M, Kon-Siong G. Jie, Loosdrecht van der AA, Koedam J, Veeger NJGM, Vellenga E. Platelet Doubling After the First Azacitidine Cycle Is a Promising Predictor for Response in MDS, CMML and AML Patients in the Dutch Azacitidine Compassionate Patient Named Program. 53th annual meeting ASH. San Diego. Michael L, Schmoor C, Hagemeijer A, Hackanson B, Claus R, Rüter B, Schmid M, Germing U, Kuendgen A, Rethwisch V, Ganser A, Platzbecker U, Galm O, Brugger W, Heil G, Wijermans PW, Döhner K, Döhner H. Outcome of Older AML Patients with Adverse Cytogenetics, Including Single or Multiple Monosomies, Treated with the DNA Hypomethylating Agent Decitabine. 53th annual meeting ASH. San Diego. Manges Robert F, Pieter Sonneveld, Sundar Jagannath, George Somlo, Amrita Krishnan, Suzanne Lentzsch, Richard C Frank, Sonja Zweegman, P.W. Wijermans, Britte Rijnbeek, Xiang Qin, Mark J. Cornfeld, Hong Xie, Sheeba K. Thomas. A Phase 2 Multicenter Study of Siltuximab, An Anti-IL-6 Monoclonal Antibody, in Patients with Relapsed or Refractory Multiple Myeloma. 53th annual meeting ASH. San Diego. Voorhees PM, Manges RF, Sonneveld P, Jagannath S, Somlo G, Krishnan A, Lentzsch S, Frank RC, Zweegman S, Wijermans PW, Rijnbeek B, Qin X, Cornfeld MJ, Xie H and Thomas SK. A Phase 2 Multicenter Study of Siltuximab, an Anti-IL-6 Monoclonal Antibody, in Patients with Relapsed or Refractory Multiple Myeloma. Symposium Myeloma Foundation. Paris.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

25

Publicaties mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Arends S, Coebergh JA, Kerkhoffs JL, Gils van A, Koppen H. Severe unilateral headache caused by skull bone infarction with epidural haematoma in a patient with sickle cell disease. Cephalalgia 2011;31:1325-8. Bohemen van MR, Schipperus MR. Transfusie van bloedproducten bij Jehova’s getuigen. Tijdschrift voor Bloedtransfusie 2011, vol. 4, 29 – 31. Creemers-Schild D, Wijermans P, Bot F. Het syndroom van Sweet bij haarcelleukemie. Ned. Tijdschrift Hematologie 2011;8;269-74. Fayers PM, Palumbo A, Hulin C, Waage A, Wijermans P, Beksaç M, Bringhen S, Mary JY, Gimsing P, Termorshuizen F, Haznedar R, Caravita T, Moreau P, Turesson I, Musto P, Benboubker L, Schaafsma M, Sonneveld P, Facon T. Thalidomide for previously untreated elderly patients with multiple myeloma: meta-analysis of 1685 individual patient data from six randomized clinical trials. Blood 2011;118; 1239-47. Gay F, Larocca A, Wijermans P, Cavallo F, Rossi D, Schaafsma R, Genuardi M, Romano A, Liberati AM, Siniscalchi A, Petrucci MT, Nozzoli C, Patriarca F, Offidani M, Ria R, Omedè P, Bruno B, Passera R, Musto P, Boccadoro M, Sonneveld P, Palumbo A. Complete response correlates with long-term progression-free and overall survivals in elderly myeloma treated with novel agents: analysis of 1175 patients. Blood 2011;117;3025-31. Helm van der LH, Alhan C, Wijermans PW, Marwijk Kooy van M, Schaafsma R, Biemond BJ, Beeker A, Hoogendoorn M, Rees van BP, Weerdt de O, Wegman J, Libourel WJ, Luykxde Bakker SA, Minnema MC, Brouwer RE, Croon-de Boer F, Eefting M, Jie KS, Loosdrecht van de AA, Koedam J, Veeger NJ, Vellenga E, Huls G. Platelet doubling after the first azacitidine cycle is a promising predictor for response in myelodysplastic syndromes (MDS), chronic myelomonocytic leukaemia (CMML) and acute myeloid leukaemia (AML) patients in the Dutch azacitidine compassionate named patient programme. Br J Haematol 2011;155:599-606. Kaufmann JO, Demirel-Güngör G, Selles A, Hudig C, Steen G, Ponjee G, Holleboom C, Freeman LM, Hendiks J, Wijermans P, Giordano PC, Kerkhoffs JL. Feasibility of nonselective testing for hemoglobinopathies in early pregnancy in The Netherlands. Prenat Diagn 2011;31:1259-63. Lübbert M, Suciu S, Baila L, Rüter BH, Platzbecker U, Giagounidis A, Selleslag D, Labar B, Germing U, Salih HR, Beeldens F, Muus P, Pflüger KH, Coens C, Hagemeijer A, Schaefer HE, Ganser A, Aul C, Witte de T, Wijermans PW. Low-Dose Decitabine Versus Best Supportive Care in Elderly Patients With Intermediate- or High-Risk Myelodysplastic Syndrome (MDS) Ineligible for Intensive Chemotherapy: Final Results of the Randomized Phase III Study of the European Organisation for Research and Treatment of Cancer Leukemia Group and the German MDS Study Group. J Clin Oncol 2011;29;1987-96. Mauser-Bunschoten EP, Kleine Budde I, Lopaciuk S, Koopman MM, Meer van der FJ, Novàkovà IR, Ypma P, Linden van der PW, Windyga J, Strengers PF. An ultrapure plasmaderived monoclonal antibody-purified factor IX concentrate (Nonafact®), results of phase III and IV clinical studies. Haemophilia 2011;17:439-45. Ruineman-Koerts J, Boonstra J, Klasen I, Zweegman S, Minnema M, Wegman J, Kersten M, Dinkelaar R, Wijermans P, Raymakers R. Laboratoriumonderzoek bij monoklonale gammopathie: detectie van monoklonale immunoglobulinen NVKC/CMI/HOVON-richtlijn. Ned Tijdschr Hematol 2011;8:160-5. Rijneveld AW, Holt van der B, Daenen SM, Biemond BJ, Weerdt de O, Muus P, Maertens J, Mattijssen V, Demuynck H, Legdeur MC, Wijermans PW, Wittebol S, Spoelstra FM, Dekker AW, Ossenkoppele GJ, Willemze R, Cornelissen JJ. Intensified chemotherapy inspired by a pediatric regimen combined with allogeneic transplantation in adult patients with acute lymphoblastic leukemia up to the age of 40. Leukemia 2011;25;1697-703.

26

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Schipperus M, Fijnheer R. New therapeutic options for immune thrombocytopenia. Neth J Med 2011;69:480-5. Teng YKO, Schippers EF, Wijermans PW. Regression of HIV-associated stage IV T cell lymphoma with highly active antiviral therapy only. Int J Hematol 2011;93; 811-4. Review. Verelst SG, Termorshuizen F, Uyl-de Groot CA, Schaafsma MR, Ammerlaan AH, Wittebol S, Sinnige HA, Zweegman S, Marwijk Kooy van M, Griend van der R, Lokhorst HM, Sonneveld P, Wijermans PW; Dutch-Belgium Hemato-Oncology Cooperative Group (HOVON). Effect of thalidomide with melphalan and prednisone on health-related quality of life (HRQoL) in elderly patients with newly diagnosed multiple myeloma: a prospective analysis in a randomized trial. Ann Hematol 2011:90;1427-39. Veuger M, Uges J, Baboe F, Touw D, Wijermans P. Binding van vancomycine aan monoklonale IgM; extreem hoge vancomycinespiegels verklaard? Ned Tijdschr Hematol 2011;8;204-30. Wee de EM, Knol HM, Mauser-Bunschoten EP, Bom van der JG, Eikenboom JC, Fijnvandraat K, De Goede-Bolder A, Laros-van Gorkom B, Ypma PF, Zweegman S, Meijer K, Leebeek FW; WiN study group. Gynaecological and obstetric bleeding in moderate and severe von Willebrand disease. Thromb Haemost 2011;106:885-92. Wiersum-Osselton JC, Middelburg RA, Beckers EA, Tilborgh van AJ, Zijlker-Jansen PY, Brand A, Bom van der JG, Schipperus MR. Male-only fresh-frozen plasma for transfusionrelated acute lung injury prevention: before-and-after comparative cohort study. Transfusion 2011;51:1278-83. Zweegman S, Minnema M, Stevens-Kroef M, Wijermans P, Wegman J, Regelink J, Brooimans R, Beverloo B, Bloem A, Lokhorst H, Sonneveld P, Raymakers R. Diagnostiek bij multipel myeloom: de rol van beeldvorming, chromosoomanalyse en multiparameterflowcytometrie. Ned Tijdschr Hematol 2011;8: 146- 58. Zijlker-Jansen PY, Wiersum-Osselton JC, Tilborgh-de Jong van AJW, Spijker K, Streefkerk I, Beunis MH, Maaren van Y, Rohrbach A, Koopman-van Gemert AWMM, Schipperus MR. Eigen bloed altijd goed? Overzicht meldingen van bijwerkingen en incidenten bij bloedsparende technieken aan TRIP Landelijk Hemovigilantie Bureau. Tijdschrift voor Bloedtransfusie 2011;4:19-24.

De HagaZiekenhuis transfusieprotocollen, CBO-richtlijn bloedtransfusie, de bloedtransfusiegids en het protocol bloedproducten, transfusiereactiezijn te vinden op het Haga-intranet bij de Bloedtransfusiecommissie

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

27

INTENSIVE CARE Onderzoekslijnen mm mm

Ciproxin farmcokinetics in ICU patients. Ceftriaxon verdelingsvolume/ farmacokinetiek en dynamiek in ICU patienten.

Voordrachten mm

Koeman M -- Selective Oropharyngeal decontamination, antibiotics or chlorhexidin, The perfect solution? Europees IC congres. Berlijn. -- met Niet van der J, Koeman M, Purmer IM en Steup WH. Non-operative management of chest tube thoracostomy induced pulmonary artery injury. (abstract).

Publicaties mm

Melsen WG, Maroeska MD, Rover M, Koeman M. Estimating the attributable mortality of ventilator-associated pneumonia from randomized prevention studie. Crit Care Med 2011;39:2736-42.

Dr. (Robert) Kauffmann neemt in mei 2011 als internist afscheid van het HagaZiekenhuis. Voor de wetenschappelijke Stafdag van november 2011 nam hij zitting in de jury die de abstracts beoordeelden.

28

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

I N T E R N E G E N E E S K U N D E E N R E U M ATO LO G I E Onderzoekslijnen mm

Studies HIV

HIV HOST GENETICS (met: prof. dr. Schuitemaker H, Sanquin) De invloed van genetische factoren van de met HIV- geïnfecteerde persoon op het klinisch beloop en de behandeling van de infectie. Sponsor: Sanquin Locale onderzoeker: R. Kauffmann METC nr.:? Start: Totaal geincludeerd: 20 Datamanagement VIRID Studie Hoge dosis versus standaard dosis ribavirine in combinatie met peginterferon alfa-2a voor patienten met hepatitis C virus genotype 1 of 4. Sponsor: ROCHE / Erasmus MC Locale onderzoeker: Kauffmann R METC nr.: Start: Totaal geincludeerd: ? Datamanagement AIMS studie Sponsor: Locale onderzoeker: Kauffmann R METC nr.: 11-034 Start: maart 2011 Totaal geincludeerd: ? Datamanagement: mm

Nefrologie

S-SCADE-5 A phase III, multicentre, international, randomized, parallel Group. Double blind cardiovascular safety of B1 10773 (10 mg and 25 mg administered orally once daily) compared to usual care in type 2 diabetes mellitus patients with increased cardiovasculair risk and insufficient glycaemic control despite current antidiabetic treatment at screening. Sponsor: Boehringer Ingelheim Locale onderzoeker: Buren van M METC nr.: 10-080 Start: 4 februari 2011 Totaal geincludeerd: 1 screenfailure Datamanagement: RN MIR

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

29

VESTA study Safety of home treatment based on Hestia rule versus Hestia rule and NT-proBNP in patients with acute pulmonary embolism. Sponsor: geen / LUMC Locale onderzoeker: Valentijn RM METC nr.: 10-138 Start: 04 februari 2011 Totaal geincludeerd: - ? Datamanagement: AAIO NEFROS Gerandomiseerde studie, Natrium bicarbonaat ter preventie van contrastnefropathie na C pulmonalis angiografie bij patiënten verdacht van een acute longembolie. Sponsor: Locale onderzoeker: Buren van M METC nr.: 09-059 Start: 02 september 2010 Totaal geincludeerd: Datamanagement: ICD2 trial Sponsor: LUMC Locale onderzoeker: Buren van M, Krol J METC nr.: Start: Totaal geincludeerd: Datamanagement: CONTRAST HD versus HDE. Sponsor: Locale onderzoeker: Buren van M METC nr.: Start: Totaal geincludeerd: Datamanagement: dialyse PD bij hartfalen Multicenter onderzoek Sponsor: Locale onderzoeker: METC nr.: Start: Totaal geincludeerd: Datamanagement:

30

Vleming LJ, Buren van M

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

mm

Oncologie

CAIRO III Maintenance treatment with capecetabine and bevacizumab versus observation after induction treatment with chemotherapy and bevacizumab as first line treatment in patients with advanced colorectal carcinoma, a randomized phase III study. Sponsor: DCCG Locale onderzoeker: Sleeboom HP, Deyk van WA METC nr.: 07-022 Totaal geïncludeerd: 9 patiënten Start: 15 februari 2008 Inclusie gesloten: datamanagement: IKNL / RN MIR OMEGA /BOOG 2006-02 A randomized. open label study of first line chemotherapy in older metastatic breast cancer patients, comparing intravenous pegylated liposomal doxorubicin with oral capecitabine; and the incorporation of a complete geriatric assessment. Phase III. Sponsor: BOOG / CKTO goedkeuring Locale onderzoeker: Portielje JEA METC nr.: 07-004 Start: april 2008 Totaal geïncludeerd: 3 Datamanagement: IKNL Geriatric assessment: RV ONCO CRITICS A multicenter randomized phase III trial of neo-adjuvant chemotherapy followed by surgery and chemotherapy or by surgery and chemotherapy in resectable gastric cancer: Chemotherapy after Induction chemotherapy in cancer of the stomach. Sponsor: DCCG / CKTO goedkeuring Locale onderzoeker: Portielje JEA METC nr.: 07-001 Start: 03 april 2007 / nieuw contract Jan 2009 Totaal geincludeerd: 13 patiënten Datamanagement: IKNL HAT, BOOG 2008-03 A randomized phase II study of concomitant trastuzumab, bevacizumab with paclitaxel versus trastuzumab and bevacizumab followed by the combination of trastuzumab, bevacizumab and paclitaxel at progression as first-line treatment of patients with metastatic breast cancer with HER2-neu overexpression. Sponsor: BOOG / CKTO goedkeuring Locale onderzoeker: Portielje JEA METC nr.: 09-041 Start: 09-04-2009 Totaal geincludeerd: 1 + 1 screenfailure Datamangement: IKNL

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

31

MATADOR Boog 2005-02 Microarray Analysis in breast cancer to Tailor Adjuvant Drugs Or Regimens, a randomized phase III study. Locale onderzoeker: Portielje JEA Sub. Onderzoeker: Heelkunde METC nr.: ? Start: 25-07-2005 Totaal geincludeerd: 37 patiënten Datamanagement: IKNL RECARDO A phase 2 randomized study of docetaxel plus carboplatin versus docetaxel in hormone refractory prostate cancer patients who have progressed after response to prior docetaxel chemotherapy. Sponsor: Sanofi-Aventis Locale onderzoeker: Deyk van WA METC nr.: 09-079 Start: aug 2009 Totaal geincludeerd: 1 Datamanagement: RN MIR NERATINIB (HKI-3004) A randomized double-blind, placebo-controlled trial of Neratinib after Trastuzumab in women with early stage HER-2/neu overexpressed/amplified breast cancer. Sponsor: Wyeth/ Pfizer Locale onderzoeker: Portielje JEA METC nr.: 10-036 Start: 14 juni 2010 Incusie: t.n.o. gestopt Totaal geincludeerd: 1 Datamanagement: RV ONCO AURELIA A multi-center, open label, randomized, two arm phase III trial of Bevacizumab plus chemotherapy versus chemotherapy alone in patients with platinum-resistant, epithelial ovarian, fallopian tube or primary peritoneal cancer. Sponsor: Roche Locale onderzoeker: Portielje JEA METC nr.: 10-060 Start: 12 juli 2010 Totaal geincludeerd: 0 Datamanagement: RN MIR Neo-Zotac A phase III randomized trial with NEO adjuvant chemotherapy TAC with or without Zoldronics acid for patients with HER@-neu negative resectable or locally advanced breast cancer. Sponsor: BOOG / LUMC Locale onderzoeker: Sleeboom HP METC nr.: 10-063 Start: 07 september 2010 Totaal geincludeerd: 0 Datamanagement: IKNL

32

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

D-CARE A randomized double-blind, placebo-controlled, multicenter phase III study of Denosumab as adjuvant treatment for woman with early stage breast cancer at high risk of recurrence. Sponsor: Amgen Locale onderzoeker: Sleeboom HP METC nr.: 10-071 Start: 26 januari 2011 Totaal geincludeerd: 3 Datamanagement: RN MIR RASTAT-P study Safety and efficacy of the addition of simvastatine to panitumumab in K-ras mutant advanced or metastatic colorectal cancer patients - a single arm ,multicenter, phase II study using a Simon two stage design. Sponsor: LUMC Locale onderzoeker: Portielje JEA METC nr.: 10-089 Start: 01 december 2010 Totaal geincludeerd: 2 Datamanagement: RN MIR MAINSAIL A phase III study to evaluate the efficacy and safety of Docetaxel and Prednison with or without Lenalidomide in subjects with Castrate-Resistant Prostate Cancer (CRPC). Sponsor: Quintiles Locale onderzoeker: Sleeboom HP METC nr.: 10-055 Start: 20 oktober 2010 Inclusie gesloten: 21 oktober 2011 Totaal geincludeerd: 6 Datamanagement: RV ONCO RECORD-3 An open label, Multicenter phase II study to compare the efficacy and safety of RAD))! As first line followed by second–line sunitinib versus sunitinib as first–line followed by second –line RAD))! In the treatment of patients with metastatic renal cell carcinoma. Sponsor: Novartis Locale onderzoeker: Portielje JEA METC nr.: 10-122 Start: 11 november 2010 Totaal geincludeerd: 2 , 1 screenfailure Datamanagement: RN MIR ROSiA Global study to assess the addition of Bevacizumab to Carboplatin and Placitaxel as front-line treatment of epithelial ovarian cancer, fallopian tube carcinoma or primary peritoneal carcinoma. Phase IIIb Sponsor: ROCHE Locale onderzoeker: Portielje JEA METC nr.: 10-170 Start: 21 februari 2011 Totaal geincludeerd: 0 Datamanagement: RN MIR HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

33

A non-interventional follow-up to the MOSAIC study Multicenter international study of oxaliplatin?5-Fluorouracil/leucovorin in the adjuvant treatment of colon cancer) up to 10 years, and translational research. Sponsor: GERCOR Leyweg; Locale onderzoeker: Sleeboom HP Totaal geincludeerd: 10 Sportlaan: Locale onderzoeker Deijk van WA Totaal geincludeerd: 5 Start: juni 2011 Datamanagement: RN MIR mCRCP Medical Resource Utilisation, Cost and Quality of life in patients with metasatic Castration Resistant Prostate Cancer. Sponsor: Janssen –Cilag International B.V. Locale onderzoeker: Sleeboom HP METC nr.: nvt, epidemiology study Start: oktober 2011 Totaal: 10 Datamanagement: RN-MIR mm

Reumatologie

BEST Behandelstategieen bij vroege RA. Sponsor: geen Locale onderzoeker: Ronday K METC nr.: Start: al jaren Totaal geincludeerd: Datamanagement: Improved study Behandelstrategieën bij vroege ongedifferentieerde arthitis. Sponsor: geen Locale onderzoeker: Ronday K METC nr.: Start: al jaren Totaal geïncludeerd: Datamanagement: EHOA Etanercept bij imflammatoire artrose. (via LUMC). Sponsor: geen Locale onderzoeker: Ronday K METC nr.: Start: al jaren Totaal geincludeerd: Datamanagement:

34

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

BACI Efficacy and safety of adjuvant intra-articlar corticosteroids in bacterial arthitis. Mono/Multicenter ,double-blind, randomized ,placebo-controlled study with a follow-up time of 6 months. Sponsor: AMC , Investigator initiated Locale onderzoeker: Ronday K METC nr.: 08-086 Locatie: Leyweg Start: 21 oktober 2008 Totaal geincludeerd: Datamanagement: ACT-SURE (MA21573) Multinational open label study to evaluate the safety, tolerability and efficacy of Tocilizumab in patients with active Rheumatoid Arthritis on background non-biologic DMARD and/or anti-TNF-Therapy. Sponsor: Roche Ned BV Locale onderzoeker: Ronday R METC nr.: 08-095 Start: 5 december 2008 Totaal geincludeerd: Datamanagement: mm

Nieuwkoop van C -- FUTIRST Febrile urinary tract infection randomized short treatment study. Placebo gecontroleerde dubbelblind gerandomiseerde multicentrische studie vergelijkend 7 versus 14 dagen antibiotica bij patiënten met een urineweginfectie met koorts. Principle investigator in samenwerking met LUMC, Leiden. -- PRACTICE Implementation of a clinical decision rule to optimize hospital admission policy of patients with febrile urinary tract infection. Gerandomiseerde multicentrische studie naar de implementatie van een klinische beslisregel wanneer wel/niet opname geïndiceerd bij patiënten op SEH met urineweginfectie met koorts met als doel opnamepercentage en daarmee kosten te verlagen. Principle investigator in samenwerking met LUMC, Leiden. -- VIRID Hoge dosis versus standaard dosis ribavirine in combinatie met peg-interferon alfa-2a voor patiënten met hepatitis C genotype 1 of 4. In samenwerking Erasmus MC, Rotterdam. -- AIMS Gerandomiseerde multicentrische studie van een therapietrouw bevorderende management strategie versus standaard management van HIV geïnfecteerde patiënten met combinatie antiretrovirale therapie. In samenwerking met AMC, Amsterdam en WUR, Wageningen.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

35

Voordrachten/posterpresentaties mm

mm

mm

mm

mm

36

Aken van M -- Critically appraised topic. Workshop. NIV opleidingsdagen. -- Behandeling diabetes mellitus type 2. ELZHA nascholing. -- GLP-1 analogen voor de behandeling van diabetes mellitus type 2. Huisartsen nascholing. Goekoop RJ -- Met: Scheper H, Goekoop RJ, Swinkels DW, Schipperus MR. IL-6 receptor antibody (tocilizumab) treatment increases serum iron availability in patients with rheumatoid arthritis. Presentatie en abstract 36e wetenschappelijke stafdag HagaZiekenhuis. Meer van der IM -- met: Parvanova AI, Remuzzi G, Benigni A, Ruggenenti P. Ameliorating day- and night-time blood pressure control by combined ECE/NEP inhibition with daglutril on top of losartan. Poster. Annual Congress of the American Society of Nephrology. Philadelphia, USA. -- met: Natté R, Heijerman HGM. Nodular glomerulosclerosis in cystic fibrosis. A case report. -- Poster. Wetenschappelijke Stafdag HagaZiekenhuis. Nieuwkoop van C -- Nieuwe antibacteriële middelen. Boerhaave cursus Infectieziekten. Noordwijk. -- Behandelingsopties van urineweginfecties met multiresistente micro-organismen. SWAB Symposium. Utrecht. -- Procalcitonine als marker voor bacteriëmie. Symposium procalcitonine op de intensive care. Roermond. -- Procalcitonine als marker voor bacteriëmie. Nascholing SEH-artsen. Rotterdam. -- Met: Starre van der WE, Borgdorff H, Vollaard AM, Wout van ’t JW, Spelt IC, Blom JW, Leyten EMS, Koster T, Delfos NM, Ablij HC, Dissel van JT, Nieuwkoop van C: Diabetes Mellitus Is Not Associated with Outcome of Febrile Urinary Tract Infection. Poster presentation. 49th IDSA meeting. Boston, USA. -- Diagnostische en therapeutische dilemma’s omtrent urineweginfecties bij ouderen. Nascholing Huisartsen. Den Haag. -- Internationale prijs: 21st ECCMID/ 27th ICC, Milan. ISC Masaaki Ohkoshi Award for the best clinical study on the subject of urinary tract infection published in 2009 – 2010 (http://www.eccmid-icc2011.org/eccmid-icc2011/awards-grantsand-fellowships/international-society-of-chemotherapy-awards-and-grants-2011/iscmasaaki-ohkoshi-award.html). Sleeboom HP -- Denosumab bij maligniteiten. Expert pannel denosumab. Utrecht. -- Botverlies als gevolg van hormonale behandelingen: De centrale rol van het Rank Ligand pad. Symposium: Bescherming van het skelet bij maligniteiten. Papendal. -- Osteoporose, nieuwe behandelingsmogelijkheden. Symposium Nootdorp. -- Anti-tumoreffecten van bisfosfonaten. Symposium bisfosfonaten. Utrecht. -- Met welke bijwerkingen moet een huisartsrekening houden bij de behandeling van de oncologische patiënt met anti-hormonale of chemotherapie? Huisartsennascholing. Den Haag. -- Zoledroninezuur en Denosumab. Lood om oud ijzer? Post congres symposium voor apothekers. Utrecht. -- Libidoremmers en osteoporose. Symposium libidoremmers bij zedendelinqueten met een licht verstandelijke beperking in relatie tot calciumstofwisseling. Doldersum. -- Osteoporose en de huisarts. FTO-overleg. Den Haag. -- Why God created RANK L? Expert meeting Denosumab. Utrecht. -- Valpoliklinieken, een goede optie of te veel van het goede? Osteoporose dag der Hoge Landen. Zwolle.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

-- Bisfosfonaten in de oncologie. Symposium. Utrecht. -- Wat de uroloog van skelet pathologie moet weten.Symposium Grenzen van de Urologie XI. Amersfoort. -- Met: Gunther O, Jean-Jacques Body, Guy Hechmati, João Pereira, Nikos Maniadakis, Evangelos Terpos, Yves-Pascal Acklin, Jindrich Finek, Tonyy Mossman, Roger von Moos. Health Resource Utilisation Associated With Skeletal-related Events inPatiënts With Bone Metastases: Results From a Retrospective, Multinational European Study. Abstract. International Society for Parmaco-economics and outcomes research Congres. Madrid.

Publicaties mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Bandinelli F, Bijlsma JW, Ramiro MS, Pia E, Goekoop-Ruiterman YP, Sivera F, et al. Rheumatology Education in Europe: results of a survey of young rheumatologists. Clin Exp Rheumatol 2011;29:843-5. Bastiaannet E, Portielje JE, Velde van de CJ, Craen de AJ, Velde van der S, Kuppen PJ, Geest van der LG, Janssen-Heijnen ML, Dekkers OM, Westendorp RG, Liefers GJ. Lack of survival gain for elderly women with breast cancer. Oncologist 2011;16:415-23. Bol van der JM, Visser TJ, Loos WJ, Jong de FA, Wiemer EA, Aken van MO, Planting AS, Schellens JH, Verweij J, Mathijssen RH. Effects of methimazole on the elimination of irinotecan. Cancer Chemother Pharmacol 2011;67:231-6. Buren van M, Hemmelder MH. De opheffing van de centrale regulering van het aantal dialysecentra in Nederland vormt een bedreiging voor de kwaliteit van zorg. Pro-Con debat. Ned Tijdschr Nefrologie 2011 Feb (1): 6-7. Dirven L, Güler-Yüksel M, Beus de WM, Ronday HK, et al. Changes in hand bone mineral density are associated with the level of disease activity in patients with rheumatoid arthritis: Bone mineral density measurements in the best study. Arthritis Care Res 2011 Arthritis Care Res 2011;63:1691-9. Drechsler C, Grootendorst DC, Boeschoten EW, Krediet RT, Wanner C, Dekker FW; NECOSAD study group. Changes in parathyroid hormone, body mass index and the association with mortality in dialysis patients. Nephrol Dial Transplant. 2011;26:1340-6. Goekoop RJ, Kloppenburg M, Kroon HM, et al. Determinants of absence of osteoarthritis in old age. Scand J Rheumatol 2011;40:68-73. Grootendorst DC, Michels WM, Richardson JD, Jager KJ, Boeschoten EW, Dekker FW, Krediet RT; NECOSAD Study Group. The MDRD formula does not reflect GFR in ESRD patients. Nephrol Dial Transplant 2011;26:1932-7. Hamberg P, Bos MM, Braun HJ, Stouthard JM, Deijk van GA, Erdkamp FL, Stelt-Frissen van der IN, Bontenbal M, Creemers GJ, Portielje JE, Pruijt JF, Loosveld OJ, Smit WM, Muller EW, Schmitz PI, Seynaeve C, Klijn JG; Dutch Breast Cancer Trialists’ Group (BOOG). Randomized phase II study comparing efficacy and safety of combination-therapy trastuzumab and docetaxel vs. sequential therapy of trastuzumab followed by docetaxel alone at progression as first-line chemotherapy in patients with HER2+ metastatic breast cancer: HERTAX trial. Clin Breast Cancer 2011;11:103-13. David H, Costa L, Goldwasser F, Hirsh V, Hungria V, Prausova J, Scagliotti GV, Sleeboom H, Spencer A, Vadhan-Raj S, Moos van R, Willenbacher W, Woll PJ, Wang J, Jiang Q, Jun S, Dansey R and Hey H. Randomized, Double-Blind study of Denosumab versus Zoledronic Acid in the treatment of bone metastases in patients with advanced cancer (excluding breast and prostate cancer) or Multiple Myeloma. J Clin Oncol 2011;29:1125-32. Hurkmans EJ, Gucht de V, Maes S, Peeters AJ, Ronday HK, Vliet Vlieland TP. Promoting physical activity in patients with rheumatoid arthritis: rheumatologists’ and health professionals’ practice and educational needs. Clin Rheumatol 2011;30:1603-9.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

37

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Kiewiet RM, Hazell MJ, Aken van MO, Weerd van der K, Visser JA, Themmen AP, van der Lely AJ. Acute effects of acylated and unacylated ghrelin on total and high molecular weight adiponectin inmorbidly obese subjects. J Endocrinol Invest 2011;34:434-8. Klarenbeek NB, Güler-Yüksel M, Kooij van der SM, Han KH, Ronday HK, et al. The impact of four dynamic, goal-steered treatment strategies on the 5-year outcomes of rheumatoid arthritis patients in the BeSt study. Ann Rheum Dis 2011;70:1039-46. Knittle KP, De Gucht V, Hurkmans EJ, Vlieland TP, Peeters AJ, Ronday HK, Maes S. Effect of self-efficacy and physical activity goal achievement on arthritis pain and quality of life in patients with rheumatoid arthritis. Arthritis Care Res 2011;63:1613-9. Mazairac AH, Wit de GA, Grooteman MP, Penne EL, Weerd van der NC, Dorpel van den MA, Nubé MJ, Lévesque R, Ter Wee PM, Bots ML, Blankestijn PJ; CONTRAST investigators. A composite score of protein-energy nutritional status predicts mortality in haemodialysis patients no better than its individual components. Nephrol Dial Transplant 2011;26:1962-7. Michels WM, Verduijn M, Grootendorst DC, Cessie le S, Boeschoten EW, Dekker FW, Krediet RT; NECOSAD study group. Decline in residual renal function in automated compared with continuous ambulatory peritoneal dialysis. Clin J Am Soc Nephrol 2011;6:537-42. Michels WM, Dijk van S, Verduijn M, Cessie le S, Boeschoten EW, Dekker FW, Krediet RT; NECOSAD Study Group. Quality of life in automated and continuous ambulatory peritoneal dialysis. Perit Dial Int 2011;31:138-47. Nieuwkoop van C. Short course of intravenous antibiotics is as effective as longer course in infants with urinary tract infection. J Pediatr 2011;158:171. Nieuwkoop van C, Bergkamp CHM, Elzevier HW, Pelger RCM, Dissel van JT. Pelvic floor dysfunction is not related to incidence or outcome of urinary tract infection. Eur J Int Med 2011;22:e28-30.

Nieuwkoop meegewerkt aan: mm Benard A, Sighem van A, Taieb A, Valadas E, Ruelle J, Soriano V, Calmy A, Balotta C, Damond F, Brun-Vezinet F, Chene G, Matheron S; ACHIEV2E Collaboration Study Group. Immunovirological response to triple nucleotide reverse-transcriptase inhibitors and ritonavirboosted protease inhibitors in treatment-naive HIV-2-infected patients: The ACHIEV2E Collaboration Study Group. Clin Infect Dis 2011;52:1257-66. mm Boer K, Smit C, Flier van der M, Wolf de F; ATHENA cohort study group. The comparison of the performance of two screening strategies identifying newly-diagnosed HIV during pregnancy. Eur J Public Health 2011;21:632-7. mm Gras L, Sighem van A, Bezemer D, Smit C, Wit F, Wolf de F; ATHENA national observational cohort study. Lower mortality and earlier start of combination antiretroviral therapy in patients tested repeatedly for HIV than in those with a positive first test. AIDS. 2011;25:813-8. mm HIV-CAUSAL Collaboration, Cain LE, Logan R, Robins JM, Sterne JA, Sabin C, Bansi L, Justice A, Goulet J, Sighem van A, Wolf de F, Bucher HC, Wyl von V, Esteve A, Casabona J, del Amo J, Moreno S, Seng R, Meyer L, Perez-Hoyos S, Muga R, Lodi S, Lanoy E, Costagliola D, Hernan MA. When to initiate combined antiretroviral therapy to reduce mortality and AIDSdefining illness in HIV-infected persons in developed countries: an observational study. Ann Intern Med 2011;154:509-15. mm Noordzij M, Cranenburg EM, Engelsman LF, Hermans MM, Boeschoten EW, Brandenburg VM, Bos WJ, Kooman JP, Dekker FW, Ketteler M, Schurgers LJ, Krediet RT, Korevaar JC; NECOSAD Study Group. Progression of aortic calcification is associated with disorders of mineral metabolism and mortality in chronic dialysis patients. Nephrol Dial Transplant 2011;26:1662-9. mm Schröder CP, Munck de L, Westermann AM, Smit WM, Creemers GJ, Graaf de H, Stouthard JM, Deijk van G, Erjavec Z, Bochove van A, Vader W, Willemse PH. Weekly docetaxel in metastatic breast cancer patients: no superior benefits compared to three-weekly docetaxel. Eur J Cancer 2011;47:1355-62.

38

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Sleeboom HP. Suppletie van calcium met vitamine D en fractuurreductie. Osteoporose Actueel 2011;1:1-4. Starre van der WE, Dissel van JT, Nieuwkoop van C. Treatment duration of febrile urinary tract infections. Curr Infect Dis Rep 2011;13:571-8. Starre van der WE, Nieuwkoop van C, Palstansing S, Wout van’t JW, Groeneveld GH, Becker MJ, Koster T, Wattel-Louis GH, Delfos NM, Ablij HC, Leyten EMS, Blom JW, Dissel van JT. Risk factors for fluoroquinolone resistant Escherichia coli in adults with community-onset febrile urinary tract infection. J Antimicrob Chemother 2011;66:650-56. Teng YK, Schippers EF, Wijermans PW. Regression of HIV-associated grade IV T cell lymphoma with combined antiretroviral therapy only. Int J Hematol 2011;93:811-4. Zuilen van AD, Blankestijn PJ, Buren van M, Ten Dam MA, Kaasjager KA, Ligtenberg G, Sijpkens YW, Sluiter HE, Ven van de PJ, Vervoort G, Vleming L, Bots ML, Wetzels JF. Hospital specific factors affect quality of blood pressure treatment in chronic kidney disease. Neth J Med 2011;69:229-36. Zuilen van AD, Blankestijn PJ, Buren van M, Ten Dam MA, Kaasjager KA, Ligtenberg G, Sijpkens YW, Sluiter HE, Ven van de PJ, Vervoort G, Vleming L, Bots ML, Wetzels JF. Nurse practitioners improve quality of care in chronic kidney disease: two-year results of a randomised study. Neth J Med 2011;69:517-26.

Reumatoloog R.J. (Robbert) Goekoop verwacht in 2012 zijn promotie-onderzoek af te ronden. “Het voorkomen van het interleukine-1 beta bijvoorbeeld is erfelijk bepaald. Wie veel produceert in reactie op prikkels, loopt kans op artrose. Ik ben nu aan het nagaan of dat ook geldt voor het vetzuur triglyceride”

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

39

KINDERGENEESKUNDE (JKZ) Onderzoekslijnen Endocrinologie, voeding en metabolism Campmans-Kuijpers M, Mul D Association between basal insulin percentage and BMI in young type 1 diabetes mellitus patients using CSII. Presentatie resultaten congres 2012; publicatie vrijwel afgerond. mm Glind GJ van de, Brus F, Houdijk ECAM, Reeser HM, Mul D De invloed van een positieve familie anamnese voor type 2 diabetes op het beloop van type 1 diabetes. Klinische observationele studie, uitgevoerd in het JKZ. Data verzamelen afgerond. Publicatie aangeboden. mm Houdijk ECAM. Deelnemende centra: St Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein, hoofdonderzoeker Vorst van der MM, JKZ, Den Haag en Jeroen Bosch Ziekenhuis, onderzoeker Mil van GAH. An efficacy, safety and pharmacokinetic study on the short-term and long-term use of METFORMIN in obese children and adolescents. Klinische prospectieve studie naar het effect, de veiligheid en de pharmacodynamiek van Metformin bij kinderen en adolescenten met obesitas (ZON&W gefinancierd). Gaat starten in januari 2012. mm Houdijk ECAM, onderzoekscoördinator. Hoofdonderzoeker: prof. dr. Hokken A, Erasmus Universiteit, Sophia Kinderziekenhuism, Rotterdam IUGR-3 studie. Klinisch prospectieve multicentre studie naar het effect van groeihormoon op de lengtegroei bij kinderen met SGA. Status: nog lopende. mm Houdijk ECAM, onderzoekscoördinator. Hoofdonderzoeker: prof. dr. Hokken A, Erasmus Universiteit, Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam Prader-Willi-studie. Klinisch prospectieve multicentre studie naar het effect van groeihormoon op de lengtegroei, spierkracht en ontwikkeling bij kinderen met syndroom van Prader-Willi. Status: nog lopende. Meijer C, ANIOS kindergeneeskunde, Mul D DKA: retrospectief onderzoek verloop van verschillende parameters bij DKA. Onderzoeksplan in bewerking. mm Mul D (locaal coördinator) Randomised controlled trial studying the effect of GAD65 vaccination in recent onset type 1 diabetes mellitus, DIAMYD studie. Internationale multicentre trial. Preliminary resultaten bekend,inclusie gesloten. mm Mul D, Houdijk ECAM CHOOSE studie. Internationale multicentre trial, vergelijking verschillende injectie devices voor groiehormoontoediening; status: laatste visit oktober 2011. mm Uijterschout L, Brus F, onderzoekers, Hudig C, klinisch chemicus, prof. dr. Goudoever van H, kinderarts, AMC/VUmc, dr. Verbruggen SCAT en Teunisse PC, beiden Sophia Kinderziekenhuis/Erasmus Medisch Centrum IJzerstatus bij jonge kinderen (IROSTAT studie). Prospectief onderzoek i.s.m. het SKZ/ Erasmus MC: Promotietraject. Data verzameling is gaande. mm Uijterschout L, Brus F, onderzoekers, Hudig C, klinisch chemicus, prof. dr. Goudoever van H, kinderarts, AMC/VUmc, dr. Hulsmann A, Amphia Ziekenhuis, Breda IJzerstatus en metabolisme bij premature pasgeborenen 32-37 weken (IPI studie). Multicenter prospectief onderzoek. Promotietraject. Dataverzameling is gaande mm

40

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

mm

mm

mm

mm

Visser F, Sprij AJ, Brus F Zijn biochemische parameters in bloed en urine geschikt om bij prematuren in een vroeg stadium osteopenie te diagnosticeren? Onderzoek bestaat uit een inventariserende studie onder alle Nederlandse ziekenhuizen met een klinische afdeling; een systematische review en een prospectieve studie in het JKZ: De inventariserende studie en het systematisch review zijn afgerond en ter publicatie aangeboden. Vos RC, Houdijk ECAM, coördinator, co-promotor, prof. dr. Wit JM, prof. dr. Pijl H, promotores, LUMC Leiden, F. Brus Haagse Maatjes. Klinische prospectieve studie naar het effect van een multidisciplinair behandelprogramma bij kinderen 8 - 17 jaar met obesitas op BMI, inspanningstolerantie, insuline gevoeligheid en kwaliteit van leven. Studie is afgerond. Promotie heeft 7 april 2011 plaatsgevonden. Zoet ID, ANIOS kindergeneeskunde, Mul D GH testen: retrospectieve evaluatie groeihromoonstimulatietesten JKZ 2006-2010. Data zijn verzameld, presentatie onderzoek op jaarvergadering NVK en HAGA wetenschappelijke stafdag; publicatie in bewerking. Zwieten van PHT, i.s.m. LUMC, o.l.v. Lindren van J IJzerstatus en transfusiebehoefte bij prematuren en ex-prematuren. Data verzameling afgerond. Publicatie aangeboden.

Algemene kindergeneeskunde, neonatologie en ontwikkeling. mm Bos W, promovenda, Westra AE, prof Beaufort de ID en dr Vathorst van de S. Children involved in drug research: how to optimally protect them in practice? Tijdens dit medisch-ethische onderzoeksproject wordt bekeken in hoeverre het op dit moment lukt om minderjarige proefpersonen adequaat te beschermen, en hoe dit eventueel verbeterd zou kunnen worden. De studie is gestart in september 2011. mm Brussel W, Dijk van KGJ, Richemont M, Brus F Morbiditit bij kinderen na vaginale kunstverlossing. Follow-up studie i.s.m. Ziekenhuis Rijnstate, Arnhem. Dataverzameling afgerond, publicatie in voorbereiding. mm Louwers E, promovenda, Korfhage I, Koning de H, Affourtit M, Moll H, Badies M, Ruige M, locaal coördinator Escape project: Screening on Child Abuse at emergency departments, test-implemementation of an optimal protocol. Ontwikkelen van een screeningsprotocol voor de signalering van kindermishadeling op de afdeling Spoedeisende Hulp. Onderzoek loopt vanaf januari 2008, vanuit het JKZ zijn hierbij tevens betrokken: F. Hofstede, kinderarts, S. Post, verpleegkundig hoofd SEH. mm Louwers E, Korfage I, Affourtit M, Scheewe D, Merwe van de M, Vooijs-Moulaert F, Woltering C, Jongejan M, Ruige M, Moll H, Koning de H Signalering van kindermishandeling op de Spoedeisende Hulp,een multi-center studie met 24.472 kinderen. Tevens abstract voor het NVK congres in november 2010. mm Maingay-de Groof F, principal investigator (R’dam), Wewerinke L, co-investigator, prof. dr. Goudoever van JB, coordinating investigator/project leader Threonine requirement in preterm neonates. Objective: The aim of the study is to quantify the mean requirement of threonine in preterm infants. We hypothesize that the current estimations for preterms are too high. Study design: This will be a randomized, unblinded, non-therapeutic intervention study. It will be a multicenter trial performed in the Erasmus MC-Sophia, the Sint Francisus Hospital, the Maasstad Hospital (all Rotterdam), Albert Schweitzer Hospital Dordrecht, Amphia Hospital Breda and the Haga Hospital in The Hague. The study will start in 2011 and will last for two years. mm Zwieten van PHT, coördinator voor Den Haag Participatie in Neonatale landelijke Follow Up 2 jaar bij ex -prem < 32 weken met Hempel en Bayley-test en gedragsvragenlijst.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

41

Infectieziekten Brus F, Mul D, Elzakker van E, Jong de EP Klinische en epidemiologische aspecten van de H1N1 influenza epidemie bij kinderen, die de SEH van het Juliana Kinderziekenhuis bezochten. Retrospectief onderzoek. Data zijn verzameld , publicatie in voorbereiding met E van Elzakker, P Ottervanger, AJ Sprij. Bedsite PCR Groep B Streptokokken. Publicatie in voorbereiding, vervolgonderzoek binnenkort van start. mm Hoekstra F, AIOS kindergeneeskunde, Koopman-Keemink Y, Mul D, Brus F Klinische karakteristieken RSV van infecties bij jonger dan 2 maanden kinderen in JKZ. Data zijn verzameld, manuscript in bewerking, posterpresentatie Wetenschapsdag HAGA. mm Jong de EP, onderzoeker, Brus F (coördinator). Mede betrokkenen: Elzakker van den E (medisch microbioloog ), Sprij AJ (neonatoloog JKZ), prof. dr. Walther FJ (neonatoloog LUMC) Virale infecties bij pasgeborenen en jonge zuigelingen. Klinische (deels retrospectieve en deels prospectieve) studie i.s.m. de afdelingen Medische Microbiologie van het HagaZiekenhuis en het LUMC alsmede met de afdeling neonatologie van het LUMC. Het onderzoek wordt uitgevoerd in het JKZ en in het LUMC. Data verzameling is gaande. Eerste manuscript ter publicatie aangeboden. mm Jong de EP, onderzoeker, Elzakker van den E, medisch microbioloog, Holscher HH, kinderradioloog, Filippini LHPM, Sprij AJ, Brus F Incidentie van neurologische en cardiologische morbiditeit bij zeer jonge kinderen met een enterovirus- of humaan parechovirus infectie. Klinische observationele studie i.s.m. de afdeling Medische Microbiologie en de afdeling Kinderradiologie van het HagaZiekenhuis uitgevoerd in het JKZ. Promotietraject. Data verzameling is gaande. mm Valkenburg A, Sprij AJ, Dörr PJ (MCH), Kanhai H Prevalentie Groep B streptokokken in Den Haag. Promotieonderzoek in afrondende fase. mm

Longziekten mm Roukema J, Merkus P, Sprij AJ et al. Virtuele astmakliniek. Multicenter trial gecoördineerd vanuit Nijmegen. Gaat binnenkort van start. mm Uijterschout L, Brus F, Sprij AJ, Groothuis I, Nuijsink M IJzerstatus bij kinderen bij CF. (IROCYF studie). Cross-sectionele pilot studie naar het ijzergehalte in het serum en sputum bij kinderen met Cystic Fibrosis, in relatie tot kolonisatie met Pseudomonas aerigunosa. Dataverzameling is gaande. Overig mm Y. Koopman-Keemink, lokale onderzoeker tweetal landelijke studies binnen de kinderreumatologie -- Het ABC project. Opzet van een landelijk webregister over artritis en biologicals bij kinderen. -- BeST for kids. Prospectieve studie, die drie verschillende behandelingsopties bij jeugdreumapatiënten vergelijkt. mm Filippini LHPM, kindercardioloog (onderzoeker), Zoubin K student/onderzoeker, dr. Postema P, onderzoeker en fellow cardiologie AMC, dr. Vos R, wetenschaps- coordinator HagaAcademie, prof. dr. Wilde AAM, cardioloog AMC, prof. dr. Blom N, kindercardioloog LUMC QT and QTc measurements in reaction to brief tachycardia provoked by brisk standing in healthy (7-13th year) schoolchildren. Prospectieve observationele cohort studie naar het effect van de korte tachycardie die optreedt na acuut gaan staan op de cardiale repolarisatie. Studie loopt. 1ste publicatie verwacht april 2012.

42

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

Voordrachten mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Brus F -- IJzerdeficientie in Nederland: feit of fabel? Landelijk symposium peutervoeding. Utrecht. -- IJzerdeficientie bij peuters in Nederland. Referaat JKZ. Den Haag. -- met Blok G. Teach the teacher cursus. Delft. -- met de Jong EP , Mul D, Elzakker van E. H1N1 influenza A epidemie bij kinderen in de Haagse regio: minder ernstig dan gevreesd. (poster). 33ste congres NVK. Veldhoven. -- met de Jong EP , Mul D, van Elzakker E. H1N1 influenza A epidemie bij kinderen in de Haagse regio: minder ernstig dan gevreesd. (poster). Wetenschapsdag HagaZiekenhuis. Den Haag. -- met Leede de B. Teach the teacher cursus. Den Haag. Clement-de Boers A met Delamarre –van de Waal H.A. Obesitas, programmering van eetgedrag. Symposium van “Voeding Nederland”: van pap tot pizza. Derksen-Lubsen G Het goed verstaan van onzekerheid tot assertiviteit (film: Luisteren in de kindergeneeskunde). Symposium Kijken, luisteren en spreken. De instrumenten van de kinderarts. ErasmusMC/ Sophia Kinderziekenhuis. Rotterdam. -- met Sprij AJ. Cursus evidence based medicine voor kinderartsen en arts-assistenten kindergeneeskunde. 8 voordrachten april-juni. -- met Hofstede F. Urineweginfecties bij kinderen. Nascholing voor huisartsen, Den Haag. Filippini LHPM Kindercardiologie in vogelvlucht, Klinische kindercardiologie voor de huisarts, Kindercardiologie carrousel. Huisartsen nascholing. Burg Feistritz. Oostenrijk. Hoekstra F -- met Koopman-Keemink Y, Mul D, Brus F. Apneus bij kinderen jonger dan 2 maanden met een RS-infectie: zeldzaam, maar teken van ernstige infectie (poster). Wetenschappelijke Stafdag HagaZiekenhuis. Den Haag. -- met Hofstede FG, Brus F. Bloedneuzen: bloody interesting. Regionale refereeravond. Den Haag. Houdijk ECAM -- Obesitas wat te doen & Groei en Puberteit. Nascholing Huisartsen. Burg Feistritz, Wenen. -- Gezond gewicht: jong geleerd, oud gedaan. Presentatie in kader van start samenwerking werkgroep Nobesitas regio Noord Holland. Alkmaar. -- Petje op, petje af. Duo presentatie met prof.dr. Delemarre-vd Waal over endocriene ziekten. Kinderartsenweek. LUMC. Leiden. -- Kind met diabetes in de klas; wat nu? Schoolinformatieavond voor leerkrachten van kinderen met diabetes. Den Haag. -- Haagse aanpak overgewicht bij kinderen; wie doet wat, wanneer en waarom? Congres ter gelegenheid van presentatie nieuwe verwijscriteria kinderen met overgewicht in regio Den Haag. Circustheater, Den Haag. -- Interventie bij kinderen en adolescenten met Obesitas. Congres Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde. Veldhoven. Jansens H met de Jongste JC, Groothuis I. Yellow is beautiful too. Kinderartsenweek. Rotterdam. Jong EP de -- met Beuken van den MGA, Elzakker van E, Sprij AJ, Walther FJ, Brus F. Enterovirus en human parechovirus are a major cause of fever of unknown origin in young children (poster). 29e congres ESPID. Den Haag. -- met Beuken van den MGA, Elzakker van E, Sprij AJ, Walther FJ, Brus F. Enterovirus en Humaan Parechovirus: een zeer frequente verwekker van koorts zonder focus bij jonge kinderen. 33e congres NVK. Veldhoven.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

43

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

-- met Beuken van den MGA, Elzakker van E, Sprij AJ, Walther FJ, Brus F. Enterovirus en Humaan Parechovirus: een zeer frequente verwekker van koorts zonder focus bij jonge kinderen. (poster ). Wetenschapsdag HagaZiekenhuis. Den Haag. Keukens L -- met Zijp G, Mul D. Persistent mullerian duct syndrome: a rare cause of unilateral cryptorchidism (poster). Wetenschapsdag HagaZiekenhuis. Den Haag. -- met Appel IM, Wewerinke L. A premature infant with failure to thrive and pancytopenia (poster). Wetenschapsdag HagaZiekenhuis. Den Haag. Moons P -- The importance of haemoglobin in staging and monitoring of HIV infected Malawian children. 11e EKZ Wetenschapssymposium. Amsterdam. -- HIV op de kinderleeftijd: One disease, but different focus & priorities. Emma KinderZiekenhuis. Amsterdam. -- Update on Prevention of Mother to Child Tranmission of HIV infection. Boerhaave Regionale refereeravond Global Child Health. Den Haag. Mul D -- Hypertoon zout bij cerebraal oedeem bij DKA. EBM bespreking JKZ. Den Haag. -- Insuline wat een hormoon! Referaat JKZ. Den Haag. -- Insulinebehandeling diabetes bij kinderen. Voordracht verpleegkundigen JKZ, Den Haag. -- met de Leede B. Workshop Microteaching. Opleidingsdag OOR Kindergeneeskunde Leiden. Oegstgeest. Nuijsink M met Groothuis I. De piepende peuter en zagende zuigeling. Voordracht Agora bijeenkomst huisartsen. Den Haag. Rövekamp-Abels WW -- Geel, groen en meer: Diagnostisch Proces bij Neonatale Cholestase. Diner Discutant. ESPGHAN. Sorrento. -- met Lafeber HN. Neonatologie aan de Maas. Workshop Voeding. Tegelen. Visser F met Sprij AJ, Brus F. Bloed- en urine onderzoek als indicatoren van rachitis bij prematuren. Regionale refereeravond kindergeneeskunde. Den Haag. Westra AE Voordracht n.a.v. nominatie Prijs Jonge Onderzoeker. 33e NVK congres. Veldhoven. Wewerinke L Palliatieve behandeling kinderen met tri 13/18, symposium Trisomie 13/18. Stichting Prenatale Screening Zuidwest Nederland. Rotterdam. Zoet ID -- met Mul D. Tropische cocktail uit Oostenrijk: casusbespreking pyomyositis. Regionale refereeravond kindergeneeskunde cluster Leiden/Den Haag. Den Haag. -- met Mul D. IGF-1 waarde heeft beperkte voorspellende waarde voor de uitkomst van de groeihormoon stimulatietest: ervaring in het Juliana Kinderziekenhuis tussen 2006 tot 2010. 33ste congres NVK. Veldhoven. -- met Mul D. IGF-1 waarde heeft beperkte voorspellende waarde voor de uitkomst van de groeihormoon stimulatietest: ervaring in het Juliana Kinderziekenhuis tussen 2006 tot 2010 (poster). Wetenschapsdag HagaZiekenhuis. Den Haag. Zwieten van PHTh Rhesus, Asphyxie en Reanimatie, Prematuriteit, BPD en Thermoregulatie. Les aan de kraamspecialisatie en HC Neonatologie opleiding in Leiden.

44

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

Publicaties mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Blumental S and Huisman E, Cornet M-C, Ferreiro C, De Schutter I, Reynders M, Wybo I, Goubeau P, Armano R, Hermans D, Nassongen M-C, Mahadeb B, Fonteyne C, Van Berlaer G, Levy J, Moulin D, Vergison A, Malfroot An, Lepage P. Pandemic A/H1N1v Influenza 2009 in Hospitalized Children: A Multicenter Belgian Survey. BMC Infect Dis 2011;11:313. Buddingh EP, Kuijjer ML, Duim RAJ, Bürger H, Agelopoulos K, Myklebost O, Serra M, Mertens F, Hogendoorn PCW, Lankester AC, Cleton-Jansen AM. Tumor-infiltrating macrophages are associated with metastasis suppression in high-grade osteosarcoma: a rationale for treatment with macrophage-activating agents. Clin Cancer Res 2011;17:2110-9. Buddingh EP, Schilham MW, Ruslan SEN, Berghuis D, Szuhai K, Suurmond J,Taminiau AHM, Gelderblom H, Egeler RM, Serra M, Hogendoorn PCW, Lankester AC. Chemotherapy resistant osteosarcoma is highly susceptible to IL-15 activated allogeneic and autologous NK cells. Cancer Immunol Immunother 2011;60:575-86. Derksen-Lubsen G en Berger MY. Hoe gezond zijn de kinderen in Nederland? Ned Tijdschr Geneesk 2011;155:A4102. Hoekstra F, Buzing C, Sporken JMJ, Erasmus CE, van der Flier M, Semmekrot BA. Congenitale toxoplasmose: ernstige oculaire en neurologische complicaties. Ned Tijdschr Geneeskd 2011;155: A2853. Hulst van der AE, Delgado V, ten Harkel ADJ, Klitsie LM, Filippini LHPM, Bax JJ, Blom NA, Roest AAW. Tissue Doppler imaging in the left ventricle and right ventricle in healthy children: normal age-related peak systolic velocities, timings, and time differences. Eur J Echocardiogr 2011;12:953-60. Jong de EP, Walther FJ, Kroes AC, Oepkes D. Parvovirus B19 infection in pregnancy: new insights and management. Prenat Diagn 2011;31:419-25. Lindern von SJ, Khodabux CM, Hack KEA, Haastert van IC, Koopman-Esseboom C, Zwieten van PHT, Brand A, Walther FJ. Long-term outcome in relationship to neonatal trasfusion volume in extremely premature infants: a comparative cohort study. BMC Pediatrics 2011;11:48. Louwers EC, Korfage IJ, Affourtit MJ, Scheewe DJ, Merwe van de MH, Vooijs-Moulaert FA, Woltering CM, Jongejan MH, Ruige M, Moll HA, De Koning HJ. Detection of child abuse in emergency departments: a multi-centre study. Arch Dis Child 2011;96:422-5. Otten MH, Prince FH, Armbrust W, Cate ten R, Hoppenreijs EP, Twilt M, KoopmanKeemink Y, Gorter SL, Dolman KM, Swart JF, Berg van den JM, Wulffraat NM, Rossum van MA, Suijlekom-Smit van LW. Factors associated with treatment response to etanercept in juvenile idiopathic arthritis. JAMA 2011;306:2340-7. Otten MH, Prince FH, Twilt M, Cate ten R, Armbrust W, Hoppenreijs EP, KoopmanKeemink Y, Wulffraat NM, Gorter SL, Dolman KM, Swart JF, Berg van den JM, Rossum van MA, Suijlekom-Smit van LW. Tumor necrosis factor-blocking agents for children with enthesitis-related arthritis--data from the dutch arthritis and biologicals in children register, 1999-2010. J Rheumatol 2011;38:2258-63. Prince FHM, Bekker-Grob de EW, Twilt M, Rossum van MAJ, Hoppenreijs EPAH, Cate ten R, Koopman-Keemink Y, Gorter SL, Raat H, Suijlekom-Smit van LWA. TNF-blocking agents in Juvenile Psoriatic Arthritis; Are they effective? Ann Rheum Dis 2011;70:337-40. Seiger N, Veen van M, Steyerberg EW, Ruige M, Meurs van AH, Moll HA. Undertriage in the Manchester triage system: an assessment of severity and options for improvement. Arch Dis Child 2011;96:653-7. Spijker E, Mul D, Reeser HM. Een ongebruikelijke presentatie van late onset adrenogenitaal syndroom. Tijdschr Kindergeneeskd 2011;79:95-9. Uijterschout L, Brus F. IJzerdeficiëntie, meer dan een bleek kind. Praktische Pediatrie 2011;5:158-64.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

45

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Unuigbe OH, Finn AH, Moons P, Nkhata R, Sepako E, Ogunniyi DA, Williams NA, Heyderman RS. Deteriorating pneumococcal-specific B cell memory in minimally symptomatic African children with HIV infection. J Infect Dis 2011;204:534-43. Veen van M, Steyerberg EW, Lettinga L, Ruige M, Meurs van AH, Lei van der J, Moll HA. Safety of the Manchester Triage System to identify less urgent patients in paediatric emergence care: a prospective observational study. Arch Dis Child 2011;96:513-8. Verbeek S, Vos RN, Mul D, Houdijk ECAM. The Influence of an educational program on the HbA1c-level of adolescents with Type 1 diabetes mellitus: a retrospective study. J Pediatr Endocr Metab 2011;24:15–9. Vos RC, Houdijk ECAM, Kamp van der HJ, Pijl H, Wit JM. The predictive value of the individual components of the metabolic syndrome for insulin resistance in obese children. Horm Res Paediatr 2011;76:156-64. Vos RC, Pijl H, Wit JM, Zwet van EW, Bent van der C, Houdijk ECAM. The Effect of Multidisciplinary Lifestyle Intervention on the Pre- and Postprandial Plasma Gut Peptide Concentrations in Children with Obesity. ISRN Endocrinology 2011; ID 353756:1-7. Vos RC, Wit JM, Pijl H, Kruyff CC, Houdijk ECAM. The effect of family-based multidisciplinary cognitive behavioral treatment in children with obesity: study protocol for a randomized controlled trial. Trials 2011;12:110. Vos RC, Wit JM, Pijl H, Houdijk ECAM. Long-term effect of lifestyle intervention on adiposity, metabolic parameters, inflammation and physical fitness in obese children: a randomized controlled trial. Nutrition and Diabetes 2011;1:e9:1-10. Weiden van der S, Jong de EP, Te Pas AB, Middeldorp JM, Vossen AC, Rijken M, Walther FJ, Lopriore E. Is routine TORCH screening and urine CMV culture warranted in small for gestational age neonates? Early Hum Dev 2011;87:103-7. Westra AE, Wit JM, Sukhai RN, Beaufort de ID. How best to define the concept of minimal risk. Journal of Pediatrics 2011;159:496-500. Westra AE, Zegers MPA, Sukhai RN, Kaptein AA, Holscher HC, Ballieux BE, van Zwet EW, Wit JM. Discomfort in children undergoing unsedated MRI. European Journal of Pediatrics 2011;170:771-7. Westra AE, Wit JM, Sukhai RN, Beaufort de ID. Regulating ‘higher risk, no direct benefit’ studies in minors. American Journal of Bioethics 2011;11:29-31. Westra AE, Beaufort de ID. The merits of procedure-level risk-benefit assessment. IRB: Ethics & Human Research 2011;33:7-13. Wolfert SI, Jong de EP, Vossen AC, Zwaveling J, Te Pas AB, Walther FJ, Lopriore E. Diagnostic and therapeutic management for suspected neonatal herpes simplex virus infection. J Clin Virol 2011;51:8-11.

Boeken, hoofdstukken in boeken mm

mm

mm

Aanstoot HJ, Mul D, Veeze H. Hoofdstuk 35: Diabetes Mellitus. In: G. Derksen-Lubsen, H.A. Moll, H.M. Oudesluys-Murphy, A.J. Sprij (redactie) Compendium Kindergeneeskunde, Diagnostiek en Behandeling. 4e herziene editie. Bohn Stafleu van Loghum. 2011. Baan-Slootweg van der OH, Houdijk ECAM. Hoofdstuk 46: Overgewicht. In: G. Derksen-Lubsen, H.A. Moll, H.M. Oudesluys-Murphy, A.J. Sprij (redactie) Compendium Kindergeneeskunde, Diagnostiek en Behandeling. 4e herziene editie. Bindels-de Heus, Lincke CR, Derksen-Lubsen G. Hoofdstuk 43: Zorg voor het kind met ernstige meervoudige beperkingen. In: Derksen-Lubsen G, Moll HA, Oudesluys-Murphy HM en Sprij AJ. (redactie). Compendium Kindergeneeskunde. Bohn Stafleu van Loghum. 2011.

46

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Brande Van den JL, Derksen-Lubsen G, Heymans HSA en Kolléé LAA (redactie). Leerboek Kindergeneeskunde. Een interactieve benadering in woord en beeld. De Tijdstroom. 2011. 905 pagina’s. Interactieve Website. Derksen-Lubsen G, Moll HA, Oudesluys-Murphy HM, Sprij AJ (red.). Compendium Kindergeneeskunde, Diagnostiek en Behandeling. 4e herziene editie. Bohn Stafleu van Loghum. 2011. Drop SLS, Mul D, Boot AM, Akker van den ELT. Hoofdstuk 34: Endocrinologie. In: G. Derksen-Lubsen, H.A. Moll, H.M. Oudesluys-Murphy, A.J. Sprij (redactie) Compendium Kindergeneeskunde, Diagnostiek en Behandeling. 4e herziene editie. Bohn Stafleu van Loghum. 2011. Gool van S. Regulation and modulation of human growth. Insights from clinical and animal studies. Thesis LUMC. 2011. Jonge de GA, Sprij AJ. 36 zieke kinderen. Een werkboek met patiëntproblemen voor co-assistenten en basisartsen. Bohn, Stafleu, van Loghum, 2011. Kaam van A, Jonge de R en Sprij AJ. Hoofdstuk 41: Neonatologie. In: G. Derksen-Lubsen, H.A. Moll, H.M. Oudesluys-Murphy, A.J. Sprij (redactie) Compendium Kindergeneeskunde, Diagnostiek en Behandeling. 4e herziene editie. Bohn Stafleu van Loghum, 2011. Laat de PCJ, Derksen-Lubsen G, Krijger de RR. Hoofdstuk 15: Verrichtingen. In: Derksen-Lubsen G, Moll HA, Oudesluys-Murphy HM en Sprij AJ. (redactie). Compendium Kindergeneeskunde. Bohn Stafleu van Loghum, 2011. Moll HA en Derksen-Lubsen G. Hoofdstuk 19: Evidence-based medicine. In: Derksen-Lubsen G, Moll HA, Oudesluys-Murphy HM en Sprij AJ. (redactie). Compendium Kindergeneeskunde. Bohn Stafleu van Loghum, 2011. Moll HA en Derksen-Lubsen G. Hoofdstuk 54: Groeidiagrammen en nomogrammen. In: Derksen-Lubsen G, Moll HA, Oudesluys-Murphy HM en Sprij AJ. (redactie). Compendium Kindergeneeskunde. Bohn Stafleu van Loghum, 2011. Peeters EAJ, Brouwer OF. Hoofdstuk 38: Neurologie. In: Derksen-Lubsen G, Moll HA, Oudesluys-Murphy HM en Sprij AJ. (redactie). Compendium Kindergeneeskunde. Bohn Stafleu van Loghum, 2011. Roord JJ, Hogeman PHG, Derksen-Lubsen G, Avis WA. Anamnese en lichamelijk onderzoek. In: Brande Van den JL, Derksen-Lubsen G, Heymans HSA en Kolléé LAA (redactie). Leerboek Kindergeneeskunde. Een interactieve benadering in woord en beeld. De Tijdstroom, 2011. Schornagel J, Westerman EM, Derksen-Lubsen G en Moll HA. Hoofdstuk 53: Geneesmiddelenoverzicht. In: Derksen-Lubsen G, Moll HA, Oudesluys-Murphy HM en Sprij AJ. (redactie). Compendium Kindergeneeskunde. Bohn Stafleu van Loghum, 2011.

Abstracts mm

mm

mm

mm

Brus F, Jong de EP, Mul D, Elzakker E. H1N1 influenza A epidemie bij kinderen in de Haagse regio: minder ernstig dan gevreesd. Tijdschr Kindergeneeskd suppl ` 2011:25 en Abstractboek Wetenschapsdag HagaZiekenhuis. Groothuis I, Lever S, Gonzalez Graniel K, Tepper L, Nieuwhof EM, van der Wiel E, Kok-van der Weijde J, Tiddens H. Monitoring small airways disease (SAD) in cystic fibrosis (CF). Abstractbook ERS 2011. Groothuis I, Ven van de CP, Maat AWPM, Paleru G, de Jongste JC. A girl with extensive dissemination of thoracic ecchinococcosus. Abstractbook ERS 2011. Hoekstra F, Koopman-Keemink Y, Mul D, Brus F. Apneus bij kinderen jonger dan 2 maanden met een RS-infectie: zeldzaam, maar teken van ernstige infectie. Abstractboek Wetenschapsdag HagaZiekenhuis.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

47

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Houdijk ECAM. Interventie bij kinderen en adolescenten met obesitas. Tijdschr Kindergeneeskd suppl 1 2011:124. Hulst van der AE, Delgado V, Ten Harkel ADJ, Klitsie LM, Filippini LHPM, Bax JJ, Blom NA, Roest AAW. Tissue Doppler imaging in healthy children: normal systolic velocities, timings, and time differences in left ventricle and right ventricle. AEPC Granada mei 2011. Ierland van Y, Oostenbrink R, Veen van M, Dijkstra F, Meurs van AHJ, Ruige M, Steyerberg EW, Lei van der J, Moll HA. Voorspelt de aard van verwijzing de ziekte-ernst van jonge kinderen met koorts op de spoedeisende hulp? Tijdschr Kindergeneesk (suppl 1) Samenvattingen 32e Congres NVK. Jong de EP, Beuken van den MGA, Elzakker van E, Sprij AJ, Walther FJ, Brus F. Enterovirus en human parechovirus are a major cause of fever of unknown origin in young children. Electronic abstractbook, www.kenes.com/espid2011/cd/pdf/O085.pdf Jong de EP, Beuken van den MGA, Elzakker van E, Sprij AJ, Walther FJ, Brus F. Enterovirus en Humaan Parechovirus: een zeer frequente verwekker van koorts zonder | focus bij jonge kinderen. Tijdschr Kindergeneeskd suppl 2011:5 en Abstractboek Wetenschapsdag HagaZiekenhuis. Keukens L, Zijp G, Mul D. Persistent mullerian duct syndrome: a rare cause of unilateral cryptorchidism. Abstractboek Wetenschapsdag HagaZiekenhuis. Keukens L, Appel IM, Wewerinke L. A premature infant with failure to thrive and pancytopenia. Abstractboek Wetenschapsdag HagaZiekenhuis. Moons P. ETAT-courses: Implementing a concept into real life. 29th Jahreszeitung Deutsche Arbeitsgemeinschaft Tropenpädiatrie. Oral presentattion, Hamburg, Germany 2011. MUL D, KIEVIT J. Suspicious reflections and a solitary nodule in Hashimoto thyroiditis: finally carcinoma. Horm Res Paed 76 (suppl 2) 2011: 277. Ouwerkerk L, Houdijk ECAM. Evaluatie van bijnierschorsfunctie en vermoeidheidsklachten bij kinderen met obesitas. Tijdschr Kindergeneeskd 2011; suppl 1:17. Razenberg FGEM, Heynens JWCM, Vries de GJ, Rosias PPR. Churg-Strauss syndrome in a pediatric patient. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis. 2011 volume 28 Suppl N. 1. Zoet ID, Mul D. IGF-1 waarde heeft beperkte voorspellende waarde voor de uitkomst van de groeihormoon stimulatietest: ervaring in het Juliana Kinderziekenhuis tussen 2006 tot 2010. Tijdschr Kindergeneesk 2011 (suppl 1); 61, Abstractboek Wetenschapsdag HagaZiekenhuis.

Kinderartsen A. (Arda) Derksen (links) en A. (Arwen) Sprij verrichtten het nodige redactionele werk waardoor het boek Compendium Kindergeneeskunde (diagnostiek en behandeling) tot stand kwam

48

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

KL INIS C H C HEMI SC H en HEMATO LO GI S CH L AB OR ATOR I UM Onderzoekslijnen en projecten mm mm mm mm mm mm

mm

mm

mm

mm

Het Nederlandse referentielaboratorium voor enzymen Hemolytische anemie en erytrocyten membraandefecten Gebruik van 6-sigma kwaliteitstrategie binnen de klinische chemie Preventie Hemoglobinopathie (samen met hematologie, Bronovo en MCH) Peroperatief gebruik van fibrinelijm bij CABG (FIBER studie samen met cardiochirugie). Pathogen Reduction Evaluation & predictive analytical rating score (Prepares studie samen met hematologie en Sanquin) Couperen van coumarine therapie: Prothrombine Complex Concentraat behandeling (Proper studie samen met AHZ en MCH) Ontwikkeling van IFCC referentiemethoden (Samenwerking 10 internationale referentielaboratoria); Experimenten die tot een optimale referentiemethode voor de bepaling van het enzym Alkalische Fosfatase Meting van Vervormbaarheid erytrocyten door ectacytometer LoRRca MaxSis: Meting vervormbaarheid erytrocyten met een erfelijke vormen van hemolytische anemie. Studie naar ijzerstatus bij premature kinderen (IPI) en jonge kinderen (Irostat) (samenwerking met kindergeneeskunde)

Voordrachten mm

Franck P -- Het Nederlands Referentielaboratorium voor Enzymen. Bio Rad gebruikersdag, Apeldoorn. -- Hereditary hemolytic anemia with a membrane defect. Children’s Hospital Oakland Research Institute, Oakland (CA).

Posters mm

mm

mm

Franck P, Postma J, Veuger M, Wijermans P en Kuypers F. A family with hereditary elliptocytosis: divers clinical symptoms caused by three mutations in the α-spectrin gene. American Society of Hematology Annual Meeting, San Diego (CA). Oude Engberink RD, Winkelmolen …, Roelofs R, Vlug LJ, Vleming LJ, Ponjee GAE, Wims E, Geelhoed-Duijvestijn N. Metformine dosering en nierfunctie in poliklinische patiënten “Een zure kwestie?” De MetClear studie. Wetenschappelijke stafdag. HagaZiekenhuis. Uitgroepen tot beste poster 2011! Oude Engberink RD, Franck PFH, Hudig F. Uitslagen leukocyten differentiatie: Waar wachten we op!? Wetenschappelijke stafdag 24 november. Postma J, Spaans A, Veuger M, Franck P. Een familie met hereditaire elliptocytose met drie mutatie in het (alpha) spectrine gen. NVKC voorjaarscongres, Veldhoven .

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

49

Publicaties mm

mm

mm

Postma C, Spaans A, Hardeman M, Veuger M, Franck P. Een familie met hereditaire elliptocytose: meer klinische klachten door een derde mutatie in Exon 6 van het α-spectrine gen. Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk 2011;36: 265-6. Schumann G, Klauke R, Canalias F, Bossert-Reuther S, Franck PF, Gella FJ, Jørgensen PJ, Kang D, Lessinger JM, Panteghini M, Ceriotti F. IFCC primary reference procedures for the measurement of catalytic activity concentrations of enzymes at 37 °C. Part 9: Reference procedure for the measurement of catalytic concentration of alkaline phosphatase International Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (IFCC) Scientific Division, Committee on Reference Systems of Enzymes (C-RSE)(1)). Clin Chem Lab Med 2011;49:1439-46. Veuger MJ, Uges JW, Baboe F, Touw DJ, Wijermans PW. Binding van vancomycine aan monoklonale IgM; extreem hoge vancomycinespiegels verklaard? Ned Tijdschr Hematol 2011;8:224-30.

Als het Nederlandse Referentielaboratorium voor Enzymen levert het Klinisch Chemisch Hematologisch Laboratorium (KCHL) van het HagaZiekenhuis een belangrijke bijdrage aan de wereldwijde standaardisatie voor de zeven algemene enzymenbepalingen ALAT, alkalische fosfatase, amylase, ASAT, GGT, LDH en CK. Op de foto van links naar rechts: analist A.P. (Anja) Spaans, klinisch chemicus Dr. P.F.H. (Paul) Franck en unithoofd J. (Coby) Postma

50

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

KNO Onderzoekslijnen mm

mm

mm

Blom HM -- SMOKE protocol. Gerandomiseerde studie naar de efffcetiviteit van laser tonsillectomie versus klassieke tonsilectomie. Ziektemodellering middels RSF. -- Novel head and neck cancer survival analysis approach. Met: Datema FR, Moya A, Krause P, Bäck T, Willmes L, Langeveld T, Baatenburg de Jong RJ. Koopman JP ILIT-studie: Onderzoek naar een nieuwe therapie voor graspollenallergie (hooikoorts). Vinke J Start ILIT studie: Intralymfatische immunotherapy bij allergische rhinitis (Intralymfatische imunothearpie bij allergische rhinitis voor gras: een gerandomiseerde placebo gecontroleerde studie).

Voordrachten mm

Blom HM -- Niet allergische rhinitis. Jongkees lecture Amsterdam, 31 maart 2011 -- De Kinderluchtweg; de bovenste luchtweg. Boerhave cursus. 10 mei, 20 september 2011. -- Kinderaudiometrie. Regionale opleiding. -- Wetenschappelijke benadering gebruik EPD. Lezing 36e Wetenschappelijke Stafdag HagaZiekenhuis, november 2011.

‘Wetenschappelijke benadering gebruik EPD’, het onderwerp van KNO-arts dr. H.M. (Henk) Blom die hij tijdens de wetenschappelijke stafdag in november 2011 presenteerde

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

51

Publicaties mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Baarsma EA, Koopman JP. De onverkwikkelijke prioriteitstrijd tussen Gerard Blasius en Niels Stensen. Schandaal in Holland. Ned Tijdschr KNO-Heelk 2011;17:34-39. Blom HM. Wat een Elektronisch Patiënten Dossier ook mogelijk kan maken. Hagascoop 2011; 2:6-13. Bruine de Bruin L, Blom HM. Een vrouw met sinusitis. Ned Tijdschr Geneeskd 2011;155:A1880. Heersche J, Hoeve LJ, Blom HM. Juveniele respiratoire papillomatose. Ned Tijdschr KNO-Heelk 2011;17:149-51. Mulder JA, Hoeve LJ, Blom HM. Een chirurgische behandeling van laryngomalacie. Ned Tijdschr KNO-Heelk 2011;17:63-64. Strabbing EM, Gortzak RA, Vinke JG, Saridin CP, van Merkesteyn JP. An atypical presentation of a solitary bone cyst of the mandibular ramus: a case report. J Craniomaxillofac Surg 2011;39:145-7. Veder LL, Veldhoven van MA, Overhagen van H, Rijntjes E. Patiënten met morbus Rendu Osler Weber en recidiverende epistaxis: embolisatie als behandeloptie. Ned Tijdschr KNO-Heelk 2011;17:26-9.

Dr. A.C. (Bert) Roldaan, longarts, HagaZiekenhuis en dr. N. (Niki) Fens, arts-onderzoeker Longgeneeskunde, AMC Amsterdam publiceerde in Hagascoop 3-2011 over hun onderzoek ‘Elektronische neus onderscheidt astma van COPD’

52

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

LO N G G E N E E S K U N D E Onderzoekslijnen mm

mm

mm

mm

mm

Berkhout M Bovenste luchtwegpathologie bij Cystic Fibrosis. Gestart 1 oktober 2010. In samenwerking met Rijntjes E. Brocken P NVALT-14: Pleurodese. A randomized trial comparing longstanding indwelling pleural catheters with pleurodesis as a frontline treatment for malignant pleural effusion. Begin 2012 tot ..? Nog geen patienten geincludeerd. Codrington H -- PROTOCOL BO21015 ABIGAIL. Biomarkers (plasma) en bevacizumab. Roche. Open label, randomized, 2 arm, multicenter phase II hypothesis generating study, to correlate biomarkers with treatment outcome in chemo-naive patients with advanced or recurrent NSCLC, who received treatment with bevacizumab in addition to carboplatin-based chemotherapy. Gen mutatietests: P53, ERCC1, Bete-tubulin, EGFR, Kras, Micro-vessel density, 1ste lijns, Chemo Naief, III B en IV, 7,5 of 15 mg bevacizumab, 300 deelnemers. Gesponsord. Jan. 2009 tot begin 2011. Co-investigator: Brocken P. -- Protocol MO22089. AVAPERL-1. Roche. Open label study of bevacizumab maintenance therapy (AVASTINÒ) with or without pemetrexed after a first line treatment chemotherapy with bevacizumab-cisplatin pemetrexed in patients with advanced, metastatic or recurrent non-squamous non-small cell lung cancer (NSC). 1ste lijns. Inductiefase gevolgd door randomisatie maintenance fase. Gesponsord. Mei 2010 eind juli 2010. 1 patiënt nog actief in behandeling. Inclusie gesloten. Close out okt 2011. -- NVALT-8. Een gerandomiseerde fase II studie met adjuvant chemotherapie met of zonder laag-moleculair heparine bij patiënten met niet-kleincellig longkanker waarbij de tumor compleet is: NVALT-8. NSCLC. 600 deelnemers. Ongesponsord. Juni 2008 juni 2012. Nog geen patienten geincludeerd. -- NVALT-10: Tarceva versus Alimta/docetaxel en Tarceva. Gerandomiseerd fase II onderzoek naar erlotinib versus pemetrexed /docetaxel en erlotinib bij patiënten met recidief longkanker na voorafgaande behandeling met chemotherapie. 2de lijns NSCLC IIIb en IV. Meetbare leasie. Ongesponsord. April 2009 – eind 2011. Actief, studie loopt nog t/m dec 2011. -- NVALT-12. Chemo al of niet met NTG/ Gerandomiseerd fase II onderzoek met PaclitaxelCarboplatin-Bevacizumab met of zonder Nitroglycerine pleisters bij patiënten met een stage IV niet-plaveiselcel, niet-kleincellig longkanker: NVALT12. 1ste lijns. Ongesponsord. Gestart in 2011, loopt nog t/m 2012. Co-investigator: Brocken P. -- Raditux: Cetuximab in combinatie met CRT. Open label, randomised, muliti center study investigating cetuximab, in combination with concurrent chemo/radiotherapy in locally advanced NSCLC. NSCLC , II en III safety. januari 2010 – eind 2011, wordt mogelijk langer. Actief, studie loopt nog. Co-investigator: Vaart vd P(RTH). Heijerman H, Berg vd A METFORMINE studie. Metformine bij CFRD. 25 beoogde kandidaten. Sep 2009 – dec 2012. Actief, studie loopt nog. Heijerman H, Uges J Depositiestudie. Evaluating lung deposition and pharmacokinetics after controlled inhalation of a radiotracer containing tobramycin aerosol in patients with Cystic Fibrosis. 2010-eind 2011.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

53

mm

mm

Meer van de R Metabolic complications in cystic fibrosis (gestart in maart 2011). Roldaan B, Nedereveen S PROTOCOL CIGE025A2433: Xolair Registry. International registry of real-world outcomes for asthma patients treated with Xolair. 1300 deelnemers. Mei 2007-mei 2011. Afgesloten juni 2011.

Voordrachten en posters mm

mm

mm

Berkhout M -- Sinonasal pathology in adult patients with Cystic Fibrosis. European Young Investigators Meeting 2011, Lille. -- met: Rijntjes E, Bouazzaoui el LH, Rooden van CJ, Heijerman HGM. Sinonasal pathology in adult patients with Cystic Fibrosis. Poster. -- met: Rijntjes E, Meijden van der GWM, Heijerman HGM. Body plethysmography for measuring nasal airway resistance: a diagnostic tool? Poster. Daflaar JG -- Recidiverende lagere luchtweginfecties. Jaarlijkse longartsendagen, Papendal, Arnhem, Workshop. -- Symposium over patiëntveiligheid, 16 november 2011, Lange Land ziekenhuis in Zoetermeer. Titel: Waar lig je wakker van? Voordracht betreffende analyse van ernstige incidenten/ calamiteiten. Procedures, patiëntenbegeleiding, prisma analyse, rapportage aan Raad van bestuur en Inspectie Gezondheidzorg. Meer van de R -- Innovaties in de zorg bij CFRD. Workshop, CF Symposium Utrecht 7 okt 2011. -- Obstructieve longziekten.Transmurale zorg symposium regio Den Haag: MCH Westeinde. -- met: Meer vd I, Natte R, Heijerman HGM. Nodular Glomerulosclerosis in cystic fibrosis without diabetes, a case report. -- met: Smink M, Brocken P, Roldaan A. Resultaten longrevalidatie Hagaziekenhuis 2008-2011

Publicaties mm

mm

mm

mm

Faber J, Berkhout M, Vos AP, Sijben JW, Calder PC, Garssen J, Helvoort van A. Supplementation with a fish oil-enriched, high-protein medical food leads to rapid incorporation of EPA into white blood cells and modulates immune responses within one week in healthy men and women. J Nutr 2011;141:964-70. Friederich P, Verschuur J, Heumen van BW, Roelofs HM, Berkhout M, Nagtegaal ID, Oijen van MG, Krieken van JH, Peters WH, Nagengast FM. Effects of intervention with sulindac and inulin/VSL#3 on mucosal and luminal factors in the pouch of patients with familial adenomatous polyposis. Int J Colorectal Dis 2011;26:575-82. Paumier A, Le Péchoux C, Beaudré A, Negretti L, Ferreira I, Roberti E, Brahim J, Lefkopoulos D, Daly-Schweitzer N, Bourhis J, Bonvalot. SIMRT or conformal radiotherapy for adjuvant treatment of retroperitoneal sarcoma? Radiother Oncol 2011;99:73-8. Vrankrijker de AM, Brimicombe RW, Wolfs TF, Heijerman HG, Mansfeld van R, Berkhout van FT, Willems RJ, Bonten MJ, Ent van der CK. Clinical impact of a highly prevalent Pseudomonas aeruginosa clone in Dutch cystic fibrosis patients. Clin Microbiol Infect 2011;17:382-5.

54

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

M A AG - D A R M - L E V E R Z I E K T E N Onderzoekslijnen mm

mm

mm

Bhalla A -- TAPP: Studie naar het optreden van bijwerkingen na de ontlastende ascitespunctie bij patiënt met cirrose en ascites na toediening van albumine of terlipressine. -- VIRID: Hoge dosis versus standaard dosis ribavirine in combinatie met peginterferon alfa-2a voor patiënten met hepatitis C virus genotype 1 of 4. -- Hepatitus C: Groepstraining voor hepatitis C patiënten om de kwaliteit van leven te verbeteren. Houben MHMG -- TREND: Transanal endoscopic microsurgery vs Endoscopic mucosal resection for the treatment of large rectal adenomas. -- LIRIC: Laparoscopische ileocecaalresectie versus Infliximab voor recidiverende Crohn van het terminale ileum. -- SURF: Patiënten met Barrett slokdarm met daarin laag gradige dysplasie, waarbij gerandomiseerd wordt tussen endoscopische follow-up of radiofrequente ablatie. Nicolaï JJ -- Tips true trial: Tipps versus doorgaan met rubberbandligatie na slokdarm varices bloeding. -- PLAMET: Plastic versus metalen stent bij primaire of recidief maligne inoperabele obstructie van de galwegen. -- OPUS synopsis ( moet nog starten). Langetermijnsvervolg (5 jaar) van patienten met colitis ulcerosa die behandeld zijn met infliximab. Veiligheidsgegevens worden vergeleken met de standaardbehandeling.

Voordrachten mm

mm

Houben MHMG -- Endoscopische behandeling van vroegcarcinomen in de slokdarm. Leiden, IKW. -- Endoscopische behandeling van dysplasie en vroegcarcinoom in Barrett slokdarm. Diner Pensant regio Zuid-Holland Noord. -- Het voortschrijdend demasque van een panacee, casuistische mededeling. Regionale nascholingsbijeenkomst Haagse en Leidse MDLartsen. Diner Pensant. Time out procedure in de endoscopie. Nationaal NVMDL kwaliteits -symposium, MDL op kop. Jaarbeurs Utrecht.

Publicaties mm

mm

mm

Boeckel van PG, Steyerberg EW, Vleggaar FP, Groenen MJ, Witteman BJ, Weusten BL, Geldof H, Tan AC, Grubben MJ, Nicolai J, Siersema PD. Multicenter study evaluating factors for stent patency in patients with malignant biliary strictures: development of a simple score model. J Gastroenterol 2011;46:1104-10. Hirdes MM, Siersema PD, Houben MH, Weusten BL, Vleggaar FP. Stent-in-stent technique for removal of embedded esophageal self-expanding metal stents. Am J Gastroenterol 2011;106:286-93. Hooft van JE, Bemelman WA, Oldenburg B, Marinelli AW, Holzik MF, Grubben MJ, Sprangers MA, Dijkgraaf MG, Fockens P; collaborative Dutch Stent-In study group. Colonic stenting versus emergency surgery for acute left-sided malignant colonic obstruction: a multicentre randomised trial. Lancet Oncol 2011;12:344-52. Erratum in: Lancet Oncol 2011;12:418.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

55

mm

mm

mm

mm

56

Pouw RE, Vilsteren van FG, Peters FP, Herrero LA, Ten Kate FJ, Visser M, Schenk BE, Schoon EJ, Peters FT, Houben M, Bisschops R, Weusten BL, Bergman JJ. Randomized trial on endoscopic resection-cap versus multiband mucosectomy for piecemeal endoscopic resection of early Barrett’s neoplasia. Gastrointest Endosc 2011;74:35-43. Stuyt RJ, Willems SM, Wagtmans MJ, Hoek van B. Chewing khat and chronic liver disease. Liver Int 2011;31:434-6. Vilsteren van FGI, Pouw RE, Peters FP, Herrero LA, Bisschops R, Houben M, Peters FTM, Schenk ES, Weusten BLAM, Visser M, Ten Kate FJW, Fockens P, Schoon EJ, Bergman JJGHM. The learning curve of endoscopic resection of esophageal neoplasia in a structured training program is still associated with significant complications. Abstract. DDW. 2011. Werkgroep Bloedingen Tractus Digestivus Richtlijn 2010-2011: Delden van OM, Hulst van der RWM, Leerdam van ME, Loffeld RJLF, Nicolai JJ, Steup WH. Uitgever: Van Zuiden Communications B.V.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

M E D I S C H E M I C RO B I O LO G I E Onderzoekslijnen mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

The effects of SDD and SOD on antibiotic resistance in the ICU: a multi-center comparison. Gestart in november 2009, loopt door tot eind 2011. Samenwerking met IC HagaZiekenhuis en het UMC Utrecht. ISIS-AR: deelname aan Project: Infectieziekten Surveillance Informatie Systeem: Antibiotica resistentie. Voorbereidingen gestart in 2009; in 2010 samenwerkingsovereenkomst, automatisering klaargemaakt, data vanaf 2008 tot eind 2010 aangeboden; in 2011 feedback HagaZiekenhuis, project Carbapenemase surveillance en project Penicilline gevoeligheid van invasieve Neisseria meningitidis isolaten in Nederland. Samenwerking via RIVM. 2004-heden: Groep B streptokokken bij zwangeren en pasgeborenen. Moleculair biologisch en epidemiologisch onderzoek naar virulentiegenen van groep B streptokokken. In samenwerking met Erasmus MC Rotterdam, AMC Amsterdam en MCH Den Haag. Daarnaast onderzoek naar de waarde en haalbaarheid van Point of Care moleculaire diagnostiek van GBS-dragerschap bij zwangeren. In samenwerking met gynaecologen en artsen-microbioloog HagaZiekenhuis, Diaconessenhuis Utrecht, neonatoloog HagaZiekenhuis en GBS-stichting. 2008-heden: Prevalentie en lange termijn effecten van entero-en parechovirusinfecties bij neonaten en kinderen < 3 jaar met sepsis/koorts. In samenwerking met kinderartsen Juliana Kinderziekenhuis. Rhinosinusitis and nasal polyps in adults with cystic fibrosis. Samenwerking met Afd Longziekten en KNO HagaZiekenhuis. Opzet in 2010, start in 2011. Evaluatie van 20 jaar kwaliteits-/beroepsvisitaties Medische Microbiologie in Nederland. Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie / Orde Medisch Specialisten. Gestart in 2010, afronding in 2011. Database Filamenteuze Schimmels bij patiënten met Cystic Fibrosis. Samenwerking van CF-centra, Nederlandse Cystic Fibrosis Stichting. Collectievorming gestart in 2010, duur project tenminste 3 jaar. SoM studie (Single- or Multiple-occupancy room isolation of patients colonised with ESBLproducing Enterobacteriaceae). Onderzoek naar een verschil in verspreiding van ESBL vormende bacterien bij isolatie op zaal of op een 1-persoonskamer. Multicenter studie, gecoördineerd door VU MC en Amphia Ziekenhuis, gestart in november 2011.

Voordrachten mm

mm

Brimicombe RW Determinatie van fenotypisch inerte niet-fermenterende Gramnegatieve bacteriën geïsoleerd bij patiënten met Cystic Fibrosis met behulp van de MALDI-TOF techniek. NVMM-congres, Papendal en ECFS-congres, Hamburg. Elzakker van EP Travelt alert, opleiding tot arts-vaccinatiecentrum, voordracht ”malaria”

Publicaties mm

mm

Vrankrijker de AM, Brimicombe RW, Wolfs TF, Heijerman HG, Mansfeld van R, Berkhout van FT, Willems RJ, Bonten MJ, Ent van der CK. Clinical impact of a highly prevalent Pseudomonas aeruginosa clone in Dutch cystic fibrosis patients. Clin Microbiol Infect 2011;17:382-5. Wassenberg MW, Kluytmans JA, Bosboom RW, Buiting AG, Elzakker van EP, Melchers WJ, Thijsen SF, Troelstra A, Vandenbroucke-Grauls CM, Visser CE, Voss A, Wolffs PF, Wulf MW, Zwet van AA, Wit de GA, Bonten MJ. Rapid diagnostic testing of methicillin-resistant Staphylococcus aureus carriage at different anatomical sites: costs and benefits of less extensive screening regimens. Clin Microbiol Infect 2011;17:1704-10.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

57

M E D I S C H E S E K S U O LO G I E Voordrachten mm

mm

Poelsma MC -- Vrouwelijk orgasme in evolutionair perspectief. Werkgroep seksuologen in medische setting. -- Vulvovestibulair syndroom. Onderwijs gynaecologie (assistenten, co-assistenten, gynaecologen). Haga Ziekenhuis. -- Vrouwelijk orgasme in evolutionair perspectief. Deskundigheidsbevordering Polikliniek psychosomatische gynaecologie en seksuologie LUMC. -- Vrouwelijk orgasme in evolutionair perspectief. Onderwijs gynaecologie (assistenten, co-assistenten, gynaecologen) Haga Ziekenhuis. Staffeleu J -- Bespreekbaar maken van seksueel misbruik. Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde, LUMC. 9 februari, 4 mei, 3 augustus. -- Seksuologie in de praktijk. Clusteronderwijs Gynaecologie, HagaZiekenhuis. -- Seksverslaving: achtergronden en behandelingen. Polikliniek Psychosomatische Gynaecologie en Seksuologie, LUMC.

Media -- Liefde zonder lust (bij ziekte en ouderdom). TV-programma: Hollandse Zaken (Cees Grimbergen), Omroep Max. -- Over pedofilie (en de maatschappelijke reactie daarop). Weekblad Nieuwe Revu.

MONDHEELKUNDE Publicaties mm

mm

58

Saridin CP, Raijmakers PG, Tuinzing DB, Becking AG. Bone scintigraphy as a diagnostic method in unilateral hyperactivity of the mandibular condyles: a review and meta-analysis of the literature. Int J Oral Maxillofac Surg 2011;40:11-7. Review. Strabbing EM, Gortzak RA, Vinke JG, Saridin CP, van Merkesteyn JP. J Craniomaxillofac Surg 2011;39:145-7.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

N E U RO LO G I E Onderzoekslijnen Cognitie/bewegingsstoornissen met Blom JD, afdeling Psychiatrie, Parnassia Bavogroep, prof. Sommer I., afdeling Psychiatrie, UMC Utrecht. Muzikale hallucinaties: phenomenologie, prognose en behandeling. mm met Koopman JP, afdeling KNO. Mulder JM, afdeling Neuropsychologie. Auditoire agnosie voor omgevingsgeluiden bij Alzheimer’s dementie. mm met Mulder JM, afdeling Neuropsychologie. Frontotemporale dementie en de waarde van aanvullend onderzoek. mm Tics bij Gilles de la Tourette: een gerandomiseerd onderzoek van medicatie versus gedragstherapie. mm Ziekte van Parkinson, targeting: NSTAPS-studie: vergelijkende studie DBS bij Parkinson-patienten geopereerd in STN versus GPi. mm

Cerebrovascualire aandoeningen mm ICSS- trial stenting versus CEA carotiden bij patiënten met een symptomatische stenose mm McCLEAN studie mm PASS mm ARTIS mm PATCH mm TO-ACT mm Delierpreventie na CABG mm HagA Braincare:emboliedetectieprogramma. CVA preventie met behulp van embolie detectie bij TIA en CVA patienten Klinische neurofysiologie mm Botulinetoxine bij spierkramp mm Ulnaropathie

Voordrachten/abstracts/posters mm

mm

mm

Bruijn de SFTM -- Inleiding (casuïstiek en zorgdomein). Agorabijeenkomst. Rijswijk. november. -- met Verdellen C, Cath D, Verbraak M, Wertenbroek A, Griendt van de J, Rath J, Woerkom van T. Risperidone versus behavior therapy in the treatment of tic disorders. A randomized single-blinded trial. Poster: XIX World congress on Parkinson’s disease and related disorders. Shanghai, China. Hoogenboezem R, -- met: Keunen RWM. A TCD study of zero-crossing dynamics of solid and gaseous microembolic signals (MES). Cerebrovasc Dis 2011; 31 (suppl 1): 31. Keunen RWM -- The Haga Brain Care Strategy to reduce neurological morbidity following CABG procedure. Masterclass Covidien Brussel. -- De Haga Braincare Strategy voor reductie van neurologische complicaties na CABG procedures.Cursus Hart en Hersenen Utrecht. -- met: Hunfeld M, A. van Sonderen, M. Remmers, D. Tavy, S.F.T.M. de Bruijn, A. Mosch. Preventing stroke recurrence by TCD embolus detection: a pilot study. Cerebrovasc Dis 2011; 31 (suppl 1): 32.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

59

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

-- met: Palmbergen W, Sonderen van A, Falsafi A. Improved peri-operative neurological screening of cardiac surgical patients reduces the incidence and severity of postoperative delirium at The Haga Teaching Hospitals. Cerebrovasc Dis 2011; 31: (suppl 1): 24. -- met: Remmers M, M. Hunfelt, R. Hoogenboezem, M. Frank, M. van der Mee, HS Moeniralam, SC Tromp, EHJF Boezeman, D. Tavy. A transcranial Doppler study of cerebral hemodynamics and embolism during septic shock. Cerebrovasc Dis 2011; 31 (suppl 1): 31. Koppen H -- Visusdaling aan één oog. Agorabijeenkomst. Rijswijk. -- RLS and migraine and brainlesions. International headache Congress Berlin, Germany. -- Exercise and headache. Year congress sport physicians, Kaatsheuvel, Nederland. Mosch A -- Op de hoogte” Madonna di Campiglio. Neurologisch onderzoek, Frontaal syndroom, bewegingsstoornissen. Huisartsennascholing. -- Neurochirurgische behandeling ziekte van Parkinson. Symposium Revalidatie MCH, Den Haag. -- Neurochirurgische behandeling bewegingsstoornissen. Multidisciplinaire richtlijn PD. LUMC. Chabot R -- Niet-motorische complicaties bij de ziekte van Parkinson. Agorabijeenkomst. Rijswijk. Coebergh JAF -- Ataxie op de kinderleeftijd. Refereren Leidse OOR. Hagaziekenhuis. Reesink FE -- CSF Alpha-synuclein does not discriminate Dementia with Lewy bodies from Alzheimer’s disease. Regioneel refereeravond. MCH. Den Haag. Sonderen A -- met: Falsafi A, S.F.T.M.de Bruijn, R.W.M. Keunen. Surveillance of cerebral perfusion reduces incidence and severity of stroke related to coronary bypass surgery. Cerebrovasc Dis 2011; 31 (suppl 1):57. -- met: Hunfeld M, D. Tavy, RWM Keunen. The occurence of microembolic signals (MES) in TIA and minor Stroke patients without carotid artery stenosis. Cerebrovasc Dis 2011; 31 (suppl 1): 32. Spaander F -- Acute behandeling van het herseninfarct binnen 6 uur. Agorabijeenkomst. Rijswijk. november. Tavy DL -- Botulinetoxinebehandeling. Agorabijeenkomst. Rijswijk. november. Woerkom van TCAM -- Neurologische basis van apathie. Symposium Apathie ter gelegenheid uitgave boek “Apathie bij ouderen” van Dagmar Vink, Ton Dhondt, Rob Kok. ParnassiaBavo. Den Haag. -- Neurologie: degeneratieve aandoeningen. Tweedaagse Haaglanden. Bijscholing Huisartsen. Den Haag. Zwart van der A -- Pijn in de arm. Agorabijeenkomst. Rijswijk.

60

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

Publicaties mm

mm

mm

mm mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Arends S, Coebergh JA, Kerkhoffs JL, Gils van A, Koppen H. Severe unilateral headache caused by skull bone infarction with epidural haematoma in a patient with sickle cell disease. Cephalalgia 2011;31:1325-8. Bomer J. Bosschers L. Wirtz PW. Uw Diagnose? Tijdschr Neurol Neuroch 2011; 112:189-91. Bruijn de SFTM. Idiopathische intracraniële hypertensie. Tijdschr Neurol Neurochir 2011;112:47-54. Coebergh, JAF. How doctors think. Boekbespreking. De Neuroloog 2011;5:21. Gons RA, Norden van AG, Laat de KF, Oudheusden van LJ, Uden van IW, Zwiers MP, Norris DG, Leeuw de FE. Cigarette smoking is associated with reduced microstructural integrity of cerebral white matter. Brain 2011;134:2116-24. Coutinho J, Bruijn de SF, Deveber G, Stam J. Anticoagulation for cerebral venous sinus thrombosis. Cochrane Database Syst Rev 2011; Aug 10;(8):CD002005. Chabot, R, Wirtz PW. MRI findings in Varicella Zoster brachial plexus neuritis. Neurology 2011;76:e76. Keunen RWM, Bruijn de SF, Tavy D, Mosch A, Dijk van LC, Treurniet FEE, Overhagen van H, Wever JJ, Knippenberg B, mede namens de Neurovasculaire Werkgroep HagaZiekenhuis. Kans op CVA en de timing van de carotischirurgie bij TIA patiënten. Ingezonden brief, reactie bij het artikel: Tijdverlies bij geplande carotisendarteriëctomie. Ned Tijdschr Geneeskd 2011;155:A3300. Keunen RWM, Claessen K, Duynstee F. Titel: Timing carotischirurgie en de effectiviteit van de TIA zorg keten. Ingezonden brief, reactie bij het artikel: Tijdverlies bij geplande carotisendarteriëctomie. Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A3300. Koppen H. Transcranieel Doppler-onderzoek met luchtcontrast, zinvol en bij wie? Editorial. Tijdschrift Neurol Neurochir 2011;112:19. Koppen H, Palm-Meinders I, Kruit M, Lim V, Nugroho A, Westhof I, Terwindt G, Buchem van M, Ferrari M, Hommel B. The impact of a migraine attack and its after-effects on perceptual organization, attention, and working memory. Cephalalgia 2011;31:1419-27. Laat de KF, Berg van den HA, Norden van AG, Gons RA, Olde Rikkert MG, Leeuw de FE. Microbleeds are independently related to gait disturbances in elderly individuals with cerebral small vessel disease. Stroke 2011;42:494-7. Laat de KF, van Norden AG, Gons RA, van Oudheusden LJ, van Uden IW, Norris DG, Zwiers MP, de Leeuw FE. Diffusion tensor imaging and gait in elderly persons with cerebral small vessel disease. Stroke 2011;42:373-9. Laat de KF, Tuladhar AM, Norden van AG, Norris DG, Zwiers MP, Leeuw de FE. Loss of white matter integrity is associated with gait disorders in cerebral small vessel disease. Brain 2011;134:73-83. Norden van AG, Berg van den HA, Laat de KF, Gons RA, Dijk van EJ, Leeuw de FE. Frontal and Temporal Microbleeds Are Related to Cognitive Function: The Radboud University Nijmegen Diffusion Tensor and Magnetic Resonance Cohort (RUN DMC) Study. Stroke 2011;42:3382-6. Norden van AG, Laat de KF, Gons RA, Uden van IW, Dijk van EJ, Oudheusden van LJ, Esselink RA, Bloem BR, Engelen van BG, Zwarts MJ, Tendolkar I, Olde-Rikkert MG, Vlugt van der MJ, Zwiers MP, Norris DG, Leeuw de FE. Causes and consequences of cerebral small vessel disease. The RUN DMC study: a prospective cohort study. Study rationale and protocol. BMC Neurol 2011;11:29. Rampen AJJ, Wirtz PW, Tavy DLJ. Ultrasound guided steroid injection to treat mild ulnar neuropathy at the elbow. Muscle Nerve 2011;44: 126–8. Rath JJ, Koppen H, Treurniet FE, Comans EF, Wirtz PW. Reversible posterior leucoencephalopathy syndrome mimicking low-grade glioma: Differentiation

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

by positron emission tomography. Clin Neurol Neurosurg 2011;113:785-7. Segers-van Rijn JM, Blom JD. An artist with neurosyphilis and AIDS. Tijdschr Psychiatr 2011;53:245-50. Sonderen van A, Keunen RWM, Tavy DL, Boezeman EHJF, Roos YB, Mess WH. De waarde van emboliedetectie bij het voorspellen en voorkomen van cerebrale ischemie ischaemia. Tijdschr Neurol Neurochir 2011;112:255-62. Spaander FHM, Overhagen van H, Mosch A, Keunen RWM,Dijk van LC, Treurniet FEE, Coster S, Bruijn de SFTM. Intra-arteriële behandeling van acuut herseninfarct in het HagaHersencentrum. HagaScoop 2011;3:24-8. Titulaer MJ, Maddison P, Sont JK, Wirtz PW, Hilton-Jones D, Klooster R, Willcox N, Potman M, Sillevis Smitt PA, Kuks JB, Roep BO, Vincent A, Maarel van der SM, Dijk van JG, Lang B, Verschuuren JJ. The clinical DELTA-P score accurately predicts small cell lung cancer in the Lambert-Eaton myasthenic syndrome. J Clin Oncol 2011;29:902-8. Verschuuren JJGM, Wirtz PW. Knikkende knieën en slappe spieren. Prinses Beatrix Fonds Symposium Neuromusculaire ziekten. 2011, pp 59-67. Wamelen van DJ, Hama-Amin AD, Gilhuis HJ, Bruijn de SF. Central neurogenic hyperventilation due to pontine glioma. Neurol India. 2011;59:782-3. Woerkom van TCAM, Wertenbroek AAACM, Bruijn de SFTM, Cath DC. Pathofysiologie van het syndroom van Gilles de la Tourette: het dopaminemodel. Psyfar 2011;6:24-7.

A.A.A.C.M. (Agnes) Wertenbroek, neuroloog, deed in 2011 onderzoek naar ‘Tics: medicatie of gedragstherapie?’ tijdens haar opleiding in het HagaZiekenhuis

62

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

N E U RO P S YC H O LO G I E Voordrachten mm

mm

Kuiper RB -- Neuropsychologische diagnostiek bij geheugenstoornissen en executief dysfunctioneren. Opleiding tot GZ psycholoog RINO te Utrecht. Mulder JL -- Interpretatie van de Kaufman Intelligentietest voor Adolescenten en Volwassenen (KAIT). Nascholingscursus voor psychodiagnostisch werkenden, georganiseerd door het RINO te Utrecht. -- Kaufman intelligentie test (KAIT) voor adolescenten en volwassenen: theoretische achtergronden, psychometrisch onderzoek en afname. Bijscholing voor psychologen van de GGZ Drenthe.

Publicaties mm

Mulder JL, Betrouwbaarheid en Validiteit van ‘het’ IQ bij forensische patiënten. De Psycholoog 2011; September: 50-4.

N E U RO S E K S U O LO G I E Onderzoekslijnen mm

Waldinger MD -- Neurobiologie, genetica en psychofarmacotherapie van ejaculatie- en orgasme stoornissen. -- Neurobiologie en farmacotherapie van post-ejaculatoire en post-orgasmische aandoeningen (zoals ReGS en POIS). -- Neurobiologie en farmacotherapie van SSRI-geinduceerde seksuele bijwerkingen.

Voordrachten mm

Waldinger MD -- Seksueel Afwijkend Gedrag. Jubileumcongres Neurobiologie & Forensische Psychiatrie: What’s Next? Pompe Kliniek. Nijmegen. -- Neurobiology of Premature Ejaculation: From Animal Experiments to Evidence-based Treatment in Humans. 19th European Congress of Psychiatry (EPA). Symposium “Translating the recent advances in human sexuality to patient care”. Wenen / Oostenrijk. -- Gericht Voorschrijven van Antidepressiva. Wintercursus Huisartsen Den Haag. HagaAcademie. Arosa. Zwitserland. -- Vroegtijdige Zaadlozing. Wintercursus Huisartsen Den Haag, HagaAcademie. Arosa. Zwitserland. -- Disorders of Ejaculation and their Management. The British Association of Urological Surgeons (BAUS) 2011 Annual Meeting. Liverpool. Engeland. -- Post Orgasmic Illness Syndrome. Lustrum congres Nederlandse Vereniging voor Seksuologie (NVVS). Amsterdam. -- The Genetics of Premature Ejaculation. 31st Congress of the Société Internationale d’Urologie (SIU). Berlijn. Duitsland. -- Ejaculatie Stoornissen. Avondsymposium “seksuele disfunctie: het urologische

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

63

perspectief”. Eli Lilly, UMC Utrecht, afdeling Urologie. Utrecht. -- Ejaculation and Orgasm Disorders and the Central Nervous System. International Conference Sex and Brain. UMC St Radboud. Nijmegen. -- Ejaculatory and Orgasmic Disorders. ABC Master Course. 14th Annual Congress of the European Society for Sexual Medicine (ESSM). Milaan. Italië. -- Restless Genital Syndrome. ABC Master Course. 14th Annual Congress of the European Society for Sexual Medicine (ESSM). Milaan. Italië. -- Mannenzaken: Vroegtijdige Zaadlozing. Studiedag Seksualiteit Anno 2012, Curriculum Persoonlijkheidsstoornissen. Ede.

Publicaties mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

Chan JS, Snoeren EM, Cuppen E, Waldinger MD, Olivier B, Oosting RS. The serotonin transporter plays an important role in male sexual behavior: a study in serotonin transporter knockout rats. J Sex Med 2011;8:97-108. Olivier B, Chan JS, Snoeren EM, Olivier JD, Veening JG, Vinkers CH, Waldinger MD, Oosting RS. Differences in sexual behaviour in male and female rodents: role of serotonin. Curr Top Behav Neurosci 2011;8:15-36. Review. Snoeren EM, Bovens A, Refsgaard LK, Westphal KG, Waldinger MD, Olivier B, Oosting RS. Combination of testosterone and vardenafil increases female sexual functioning in subprimed rats. J Sex Med 2011;8:989-1001. Snoeren EM, Chan JS, Jong de TR, Waldinger MD, Olivier B, Oosting RS. A new female rat animal model for hypoactive sexual desire disorder; behavioral and pharmacological evidence. J Sex Med 2011;8:44-56. Snoeren EM, Refsgaard LK, Waldinger MD, Olivier B, Oosting RS. Chronic paroxetine treatment does not affect sexual behavior in hormonally sub-primed female rats despite 5-HT₁(A) receptor desensitization. J Sex Med 2011;8:976-88. Waldinger MD. Toward evidence-based genetic research on lifelong premature ejaculation: a critical evaluation of methodology. Korean J Urol 2011;52:1-8. Waldinger MD. Contribution of acupuncture to Western medical knowledge of premature ejaculation: an intriguing new development. Eur Urol 2011;59:772-4. Waldinger MD. The Management of Premature Ejaculation. Chapter 46. In: Cancer and Sexual Health, Current Clinical Urology, (J.P. Mulhall, L. Incrocci, I Goldstein, R.C. Rosen, Editors). Humana Press, Springer Science + Business Media, New York; pp. 709-20. Waldinger MD, Meinardi MM, Zwinderman AH, Schweitzer DH. Postorgasmic Illness Syndrome (POIS) in 45 Dutch caucasian males: clinical characteristics and evidence for an immunogenic pathogenesis (Part 1). J Sex Med 2011;8:1164-70. Waldinger MD, Meinardi MM, Schweitzer DH. Hyposensitization therapy with autologous semen in two Dutch caucasian males: beneficial effects in Postorgasmic Illness Syndrome (POIS; Part 2). J Sex Med 2011;8:1171-6. Waldinger MD, Venema PL, Gils van AP, Lint de GJ, Schweitzer DH. Stronger evidence for small fiber sensory neuropathy in restless genital syndrome: two case reports in males. J Sex Med 2011;8:325-30.

64

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

OO G H E E L K U N D E Voordrachten mm

Biesen van den PR -- De invloed van de operatieplanning op de postoperatieve visus bij netvliesloslatingen met een afliggende macula. Vergadering Nederlands Oogheelkundig Gezelschap. Maastricht. -- Scheduling macula-off retinal detachments and visual recovery. European Vitreo Retinal Training School. Bremen. -- Endo-illumination during vitrectomy and phototoxicity thresholds. European Vitreo Retinal Training School. Bremen. -- The effect of delay on the visual result in vitreo-retinal surgery. How to improve your results. European Vitreo Retinal Training School. Bremen. -- A novel technique for self-sealing wedge-shaped sclerotomy. European Vitreo Retinal Training School. Bremen. -- Results of diathermal treatment of RRD in Utrecht between 1936 and 1939. European Vitreo Retinal Training School. Bremen.

Publicaties mm

Woei-A-Jin S, Ypma P, Biesen van den P. Bilateral optic nerve infiltration in a patient with acute myeloid leukaemia. Br J Haematol. 2011;153:2. doi: 10.1111/j.13652141.2010.08553.x. Epub 2011 Feb 17.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

65

OR T H O P E D I E Onderzoekslijnen CATEGORIE

PROJECT

DEELPROJECT

DIRECT AAN WERKEND

PROGRESSIE

Heup

Evolutie

Morfologie

• Bouma • Hogervorst

Artikel ingediend

Morfologie CT

• Bouma • Hogervorst

Software is ontwikkeld. CT scans zijn gemaakt

Heupmorfotypen bij THP clienten

• De Boer • Hogervorst

Artikel ingediend

Voorste benadering

Dysplasie heup kids SCFE

PCS vs VAS

SUSHI Super • Henkus Simple Hip Score • Van Kampen • Hogervorst

Onderzoek afgerond Artikel gepubliceerd

Prospectief MRI (Basketballers)

• Eilander • Hogervorst

Niet-WMO aanvraag is geschreven. Zal begin 2012 worden ingediendbij METC

Tensor Oxigynation

• Eilander • Henkus

Pilot meting uitgevoerd. Binnenkort aanvraag METC

MRI-studies pre-post THPCK, CRP, bezinking

• van Blijswijk • Henkus • Van Kampen

METC goedgekeurd, Wachten op de bloed­ resultaten van MCH.

Abducter repair

• Henkus • van Kampen

Volgende stap afhankelijk van tensor studie

Cup positionerings

• Eilander • Henkus • Hogervorst

50 patienten geincludeerd. Analyse Imperial College, London, feb 2012

Mobilisatie dag van OK

• Henkus • Vd Lugt • Van Kampen

Schrijven artikel

3 H test

• Bouritius • Hogervorst

Schrijven artikel

Evaluatie pavlik harnas

• Van Vliet • Oostenbroek

Wacht op METC goedkeuring

• Van Laar • Bouma • Oostenbroek

schrijven artikel

Gut feeling vs • Bouritius psychometrische • Van der Spoel scores • Henkus • Van Kampen • Hogervorst

Schrijven artikel van eerste resultaten + doorgaan met verzamelen

Risico profiel

THP\TKP

• Hombergen • Van Kampen • Oostenbroek • Krijgsman

Aanvraag subsidie

Schouder

Graft Jacket

• Huijsmans

Schrijven artikel

66

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

CATEGORIE

DIRECT AAN WERKEND

PROGRESSIE

GPS

PROJECT

• Kerremans • Huijsmans

Onderzoeksopzet schrijven

Frozen shoulder

• Baan • Huijsmans

Onderzoeksopzet schrijven

Needling vs ultrasound

• Schaffers • Nelissen • van Ewijk • Huijsmans

Inclusie gestopt. Analyseren data en schrijven artikel

CT meting bone defect

• Huijsmans

Artikel gepubliceerd

Botox

• Van Montfoort • Huijmans

METC goedgekeurd. Start 2de helft 2012

Epinephrine

• Van Montfoort • Huijmans

Proefpersonen benaderen + meten

Botankers

• Van Montfoort • Huijmans

Proefpersonen benaderen + meten.

Signature

• Morsselinkhof • Van der Lugt • Van Kampen

Includeren proefpersonen. Nog enkele te gaan.

Botscan bij TKP

• Schut • van Niggebrugge • van Kampen • Hogervorst

Schrijven artikel

Antistolling kniescopie

• LUMC

METC lokale uitvoerbaarheid aangevraagd. Zo gauw goedgekeurd starten

Fibrinelijm (FIRST)

• LUMC • Wiebe Marieken

Includeren proef­personen tot nu toe 18.

• Van Poppel • Oostenbroek

Ligt stil

Enkel prothese

• Henket • Faber

Schrijven artikel

Follow up Hallux Valgus

• Bloembergen • Faber Van Kampen

Schrijven artikel

Fasciitis plantaris GPS

• Van Laar • Faber

Patiënten includeren

Hand

Distale radius fracturen

• Louise Konijn (via LUMC) • Deijkers

Project afgerond.

Kinder

DDH

• Oostenbroek

Lokale uitvoerbaarheid aanvragen

Rotatoren cuff repair

Knie

Voet

Klomp voeten

DEELPROJECT

Incidentie klompvoeten dysplasia

Lokale uitvoerbaarheid

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

67

Voordrachten mm

mm

mm

mm

mm

mm

Baas N -- Kniechirurgie. Advanced revision Total Knee Course. Hamburg. Deijkers R -- Athroscopy of the wrist.The Dutch Wrist Arthroscopie Course (DWAC). Rotterdam. -- Arthroscopy of the wrist. Centrale Cursus Orthopaedische Chirurgie (CCOC). Utrecht. -- Arthritides of the hand and wrist. Centrale Cursus Orthopaedische Chirurgie (CCOC). Utrecht. -- Epidemiology and mechanisms of finger fractures and injuries. AO Trauma- Advanced Hand Symposium. Soestduinen. -- Scaphoid fractures. Hand & Wrist Surgical Workshop Leiden- Berkshire, Hand en Wrist Trauma Course. LUMC. Leiden. -- Onderzoek van de pijnlijke pols. Nascholing voor huisartsen regio Den Haag. Hagaziekenhuis. Den Haag. Erp Taalman Kip van F -- Effects of biphosphonates on the prevalence of scoliosis in children with severe Osteogenesis 11th International congres on Osteogenesis Imperfecta. Dubrovnik. -- Het onderzoek van de voet en enkel Nascholing voor huisartsen regio Den Haag. Hagaziekenhuis. Den Haag. -- Heupontwikkeling en dysplasie. Mini-symposium orthopedie HagaZiekenhuis. Den Haag. -- Klompvoetjes. Huisartsensymposium “Nieuwjaarsduik”te Den Haag. -- Multitrauma in the paediatric patient and upper extremity injuries. CCOC kinderorthopedie. -- ATLS cursussen. -- Skelet dysplasie en kleine gestalte Kinderorthopedie “opsporing en behandeling”. Ede Faber FWM -- Algoritme van de operatieve behandeling van hallux valgus. DOFAA Voet en Enkel Cursus. -- Proximale osteotomie/Scarf/TMT 1 artrodese. DOFAA Voet en Enkel Cursus. -- Wat zou u doen? DOFAA Voet en Enkel Cursus. -- What would you advise? Cases concerning hallux valgus. 13th Instructional Course van de European Foot and Ankle Society. Vilnius. -- Biomechanics, Pathophysiology and Etiology of metatarsalgia.13th Instructional Course van de European Foot and Ankle Society. Vilnius. -- What would you advise? Cases concerning hallux valgus presented again. Discussion. 13th Instructional Course van de European Foot and Ankle Society. Vilnius. -- Preface and Technique: Ankle arthrodesis (open and arthroscopic)13th Instructional Course van de European Foot and Ankle Society. Vilnius. -- Acute supination trauma. 13th Instructional Course van de European Foot and Ankle Society. Vilnius. -- Painful ankle during sports activities including: ankle impingement (assessment, ant/post, algorithm of treatment). 13th Instructional Course van de European Foot and Ankle Society. Vilnius. -- Het onderzoek van de voet en enkel. Nascholing voor huisartsen regio Den Haag. Hagaziekenhuis. Den Haag. Henkus HE -- Straightforward Hip Surgery. Corail meeting. Annecy. Frankrijk. -- Direct Anterior Approach. Suisse Hip Cadaver Course. Basel. Hogervorst T -- Keynote lecture: Evolution of the Hip. Belgische Vereniging voor `Heup Arthroscopie. Ieper. -- Hip Ontogeny. Association of Bone & Joint Surgeons Symposium on Hip preserving surgery. Tampa.

68

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

mm

mm

mm

-- Opening Lecture: How Evolution Explains Hip Impingement. Engineers & Surgeons Joined at the Hip, Royal College of Surgeons. London. -- Totale Heup & voorste benadering. Nascholing Huisartsen/Fysiotherapeuten. Den Haag. -- Hip Morphology Variants. Lima heup centrum. Venetië. -- Presentation & panel discussion revision cases. 25 years Corail Symposium. Genève. -- Hip Evolution. 25 years Corail Symposium, Genève. -- Heupontwikkeling en dysplasia. Mini-symposium orthopedie. HagaZiekenhuis. Huijsmans P -- Advanced Course: Challenges and new trends in Shoulder reconstruction. Arthroscopic Bio-resurfacing of the glenoid in patients with glenohumeral osteoarthritis. Barcelona, Spain. -- Arthroscopic capsulolabral reconstruction on Bankart, ALPSA, GLAD and HAGL lesions; Tips & Tricks. Shoulder Expert Forum Valencia, Spain. -- Guest Lecture symposium on proximal humeral fractures. NOV year congress 2011. Groningen. Lugt van der JCT -- Workshop kniepathologie. Huisartsen symposium. Den Haag. -- Long-term RSA results Souter-Strathclyde elbow prosthesis. Second RSA Congres. LUMC. -- Indicatie elleboogprothese bij hematologie patiënten? Voordracht patiëntenavond Hematologie. Oostenbroek HJ -- Osteoarticular Infection, Connective Tissue Diseases, Arthritides, and Other Diseases CCOC. Utrecht.

Publicaties mm

mm

mm

mm mm

mm

mm

mm

mm

Brink PRG, Bransz N, Deijkers RLM, Eerten van PV, Kolkman S, Loon van J, Poolman RW Segers MJM. Richtlijn – Distale radius fracturen: diagnostiek en behandeling. Nederlandse Vereniging van Heelkunde/ Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten (SKMS). Utrecht, 2011. Gosens T, Peerbooms JC, Laar van W, Oudsten den BL. Ongoing positive effect of platelet rich plasma in lateral epicondylitis. AMJ Sports Med 2011;39:1200-8. Henkus H, Kampen van PM, Linden van der MH, Hogervorst T. SUSHI. The super simple hip score. Hip International 2011;21:361-6. Hogervorst T. Evolutie van de Heup. HagaScoop 2011;2:8-11. Hogervorst T, Boer de SF, Bouma HW. Human hip impingement morphology: an evolutionary explanation based on gait mechaniscs and birth. Journal of Bone and Joint Surgery: the British Edition 2011;93-B:769-76. Hogervorst T, Bouma H. Coxa recta (cam-type) proximal femoral morphology: what causes it? Letter to the editor. Hip International 2011;21:383-4. Huijsmans PE. Recurrent Anterior Shoulder Instability. Accuracy of estimations of glenoid bone loss with Computed Tomography is insufficient for therapeutic decision making. Skeletal Radiology 2011;40:1329-34. Longo UG, Huijsmans PE, Maffulli N, Denaro V, Beer de JF. Video analysis of the mechanisms of shoulder dislocation in four elite rugby players. J Orthopaedic Sc 2011;16:389-97. Tilbury C, Kampen van PM, Offenberg AMM, Hogervorst T, Huijsmans PE. Hoge patiënt tevredenheid bij schouderoperaties onder (loco)regionale chirurgie zonder algehele anesthesie. Nieuwe technieken. Ned Tijdschr Geneesk 2011;155:A3406.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

69

PAT H O LO G I E Voordrachten/Posters mm

Velde van der S, Berge ten RL, Brimicombe R, Brouwers M. Wormvormig aanhangsel? (Poster) Wetenschappelijke Stafdag.

Publicaties mm

mm

Fleskens SA, Bergshoeff VE, Voogd AC, Velthuysen van ML, Bot FJ, Speel EJ, Kremer B, Takes R, Slootweg P. Interobserver variability of laryngeal mucosal premalignant lesions: a histopathological evaluation. Mod Pathol 2011;24:892-8. Koopmans SM, Bot FJ, Lam KH, Marion van AM, Raeve de H, Hebeda KM. Reproducibility of histologic classification in nonfibrotic myeloproliferative neoplasia. Am J Clin Pathol 2011;136:618-24.

PLASTISCHE CHIRURGIE Voordrachten mm

mm

mm

Beekmans S Intra lesionale stikstof behandeling bij keloiden. WCS congres. Braam MJI, Posch NAS Mammareconstructies. Huid-Lymfe- en fysiotherapeuten, regio Leiden- Den Haag. Koch AR, Kouwenhoven STP Selected Soft tissue repair of the TFCC to Restore Stability of the DRU. XVIe FESSH congres. Oslo.

Publicaties mm

mm

mm

Haenen CCP, Posch NAS, Braam MJI. Pyoderma Gangrenosum: een zeldzame complicatie in mamachirurgie. Commissie radiotherapeuten, chirurgen en oncologen voor opstellen van richtlijnen voor mammareconstructie in Nederland. Page MS, Menger DJ. Suspension suture techniques in nasal valve surgery. Facial Plastic Surgery. 2011;27:437-41. Posch NAS, Braam MJI. Tissue expansion. Hoofdstuk in: Plastische Chirurgie Canonboek. 2011.

R A D I O LO G I E Onderzoekslijnen mm

Overhagen van H CIRSE 2011-2013.

Voordrachten mm

Overhagen van H -- Perifere trombolyse en trombectomie. Radiologie Interventie Dag Nederland. Ede. -- met: Freling N. Common radiological problems: palpable lower neck mass-thyroid or not? Thyroid Nodule. European Congress of Radiology. Wenen. -- Techniques to access the non-dilated biliary tract. Annual Meeting and Postgraduate

70

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

mm

mm

mm

mm

Course of the Cardiovascular and Interventional Radiological Society of Europe. München. -- Carotisstenting, waar staan we nu? Annual Meeting and Postgraduate Course of the Cardiovascular and Interventional Radiological Society of Europe. München. -- met: Knippenberg B. Behandeling van acute ischaemie. Annual Meeting and Postgraduate Course of the Cardiovascular and Interventional Radiological Society of Europe. München. -- Real-life-Experience with Zenith LP AAA. Annual Meeting and Postgraduate Course of the Cardiovascular and Interventional Radiological Society of Europe. München. -- met: Tsetis DK. How to treat TASC C and D lesions. Annual Meeting and Postgraduate Course of the Cardiovascular and Interventional Radiological Society of Europe. München. -- Veneuze toegang. Perifeer en centraal veneuze lijnen. Radiologendagen 2011. Maastricht. Rooden van CJ -- met: Langevelde van K, Šrámek A, Vincken PWJ, Rosendaal FR, Cannegieter SC. Is deep-vein thrombosis always the origin of pulmonary embolism? Imaging of veins with a total-body direct thrombus MRI technique. ISTH 2011. Kyoto. -- met: Langevelde van K, Cannegieter SC, Vincken PWJ, Rosendaal FR, Šrámek A. Anatomical location of thrombi and a comparison of thrombus length as a marker of extensiveness in patients with pulmonary emboli versus deep-vein thrombosis. ISTH 2011 Kyoto & GTH Wiesbaden. -- met: Langevelde van K, Šrámek A, Feshtali S, Voormolen EMC, Rosendaal FR, Cannegieter SC. Severity of arterial obstruction in patients with pulmonary embolism in relation to deep-vein thrombosis load using a MR Direct Thrombus Imaging technique GTH. Wiesbaden. Holscher HC Herkenning en het golden window of opportunity: radiologie van het skelet bij verdenking kindermishandeling. Symposium Kindermishandeling. Utrecht. Dijk van L met: Duijsens HM, Spaander F, Overhagen van H, Treurniet F. Acute Ischemic Stroke and Occlusion of the Cervical Part of the Ipsilateral Internal Carotid Artery: Causes, Considerations, and Management. RSNA 2011. Chicago, USA. L. van Dijk is bevorderd tot lid van Editorial Board of EuroIntervention. Duchateau met: Fris JHA, Naves C, Gils van APG, Portielje J, Merkus JWS. 18-F-FDG PET-CT vergeleken met conventioneel disseminatieonderzoek bij patienten met mammacarcinoom. Wetenschappelijke Stafdag. HagaZiekenhuis.

Publicaties mm

mm

mm

mm

mm

Bijl van der N, Klok FA, Huisman MV, Rooden van JK, Mertens BJ, Roos de A, Kroft LJ. Measurement of right- and left ventricular function by ECG-synchronized CT in patients with acute pulmonary embolism: usefulness for predicting short-term outcome. Chest 2011;140:1008-15. Bomer J, Bosschers L, Wirtz PW. Uw Diagnose? Tijdschr Neurol Neurochir 2011; 112:189-91. Eijsackers MF, Tijsterman JD, Linde van de P, Rooden van JK, Merkus JW. Desmoid tumours in the abdominal wall. Ned Tijdschr Geneeskd 2011;3:1487. Holscher HC, Hendriks DM. Ileo-ileale invaginatie: met moderne echografische technieken vaker gezien als toevalsbevinding. Praktische Pediatrie 2011; (2). Holscher HC: Imaging of Acute Appendicitis in Children: Ultrasonography. In: Imaging

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

71

mm

mm

mm

mm

mm

mm

of Acute Appendicitis in Adults and Children edited by C. Keyzer and P.A. Gevenois, Springer 2011. pp. 151-63. Holscher HC. Beeldvormende diagnostiek. Hoofdstuk 18. In Compendium Kindergeneeskunde: diagnostiek en behandeling vierde druk. 2011. pp. 141-5. Huijsmans E, Witte de PB, Villiers de RVP, Wolterbeek DW, Warmerdam P, Ruben Kruger N, Beer de JF. Recurrent anterior shoulder instability: accuracy of estimations of glenoid bone loss with computed tomography is insufficient for therapeutic decision-making. Skeletal Radiol 2011;40:1329–34. Saber W, Moua T, Williams EC, Verso M, Agnelli G, Couban S, Young A, De Cicco M, Biffi R, Van Rooden CJ, Huisman MV, Fagnani D, Cimminiello C, Moia M, Magagnoli M, Povoski SP, Malak SF, Lee AY. Risk factors of catheter-related thrombosis (CRT) in cancer patients: a patient-level data (IPD) meta-analysis of clinical trials and prospective studies. J Thromb Haemost 2011;2:312-9. Veder LL, Veldhoven van MA, Overhagen van H, Rijntjes E. Patiënten met morbus Rendu Osler Weber en recidiverende epistaxis: embolisatie als behandeloptie. Ned Tijdschr KNO-Heelk 2011;17:26-9. Waldinger MD, Venema PL, Gils van AP, Lint de GJ, Schweitzer DH. Stronger evidence for small fiber sensory neuropathy in restless genital syndrome: two case reports in males. J Sex Med 2011;8:325-30. Westra AE, Zeegers MPA, Sukhai RN, Kaptein AA, Holscher HC, Ballieux BEPB, Zwet van EW en Wit JM. Discomfort in children undergoing unsedated MRI. European J Pediatrics 2011;170:771-7.

SPOEDEISENDE GENEESKUNDE Onderzoekslijnen Praktisch wetenschappelijke doelstellingen worden nagestreefd middels een centrale coordinatie van al het wetenschappelijk onderzoek door een wetenschapscommissie, intensieve wetenschappelijke opleiding en educatie voor stafleden, uitgebreide wetenschappelijke vorming in de AIOS opleiding en nauwe samenwerking met twee academische ziekenhuizen, waarbij we regelmatig wetenschappelijke stageplaatsen bieden aan studenten geneeskunde. Aan elke primaire onderzoekslijn wordt een staflid gekoppeld als onderzoeksleider c.q. coördinator. Deze onderzoekslijnen zijn breed opgezet en omvatten diverse sublijnen, waar verschillende onderzoekers aan werken. Secundaire onderzoekslijnen zijn smaller in opzet. Dit zijn bijvoorbeeld samenwerkingsprojecten met andere vakgroepen, directe onderzoeksvragen van de werkvloer en innovatieve onderzoeksvragen vanuit elke hoek. Primaire onderzoekslijnen 1. Patiënten met thoracale pijnklachten op de spoedeisende hulp; 2. Patiënten met sepsis op de spoedeisende hulp; 3. Triage, logistiek en zorgzwaarte op de spoedeisende hulp; 4. Pijnmanagement en procedurele sedatie op de spoedeisende hulp. Secundaire onderzoekslijnen 1. Pre-hospitale behandeling van patiënten met een astma cardiale; 2. Intoxicaties met recreationele drugs op de Spoedeisende hulp; 3. Wondbehandeling op de Spoedeisende hulp; 4. Behandeling van verbloedingsshock op de Spoedeisende hulp; 5. Effect van vroege voorlichting en instructies bij het ongecompliceerd commotioneel syndroom op de Spoedeisende hulp.

72

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

Abstracts/Posters mm

mm

mm

Kop EC, Kop ANHM, Peeters SYG Kwaliteit op de SEH: SAFE(R) en Simpel. Poster. Fifth Dutch North Sea Emergency Medicine Conference. Egmond aan Zee. Doorn van KY, Sandel MH, Peeters SYG Traumatic pneumothorax – small instead of large bore chest tube? Poster. NVSHA congres Egmond. Tromp-van de Pas M, Peeters SYG Profylactisch antibiotica bij patient met een bijna-verdrinking op de SEH. Poster. Wetenschappelijke Stafdag. Hagaziekenhuis.

Publicaties mm

Dijksman T, Doorn van K. A girl with bowed legs. Ned Tijdschr Geneeskd 2011;155:A2345.

S TA FA F D E L I N G E N BELEID & KWALITEIT

Posters mm

mm

mm

mm

Elsendoorn E, Evertse CE, Schoenmakers K, Buren van M Voorkomen van nierinsufficiëntie bij intravasculair gebruik van jodiumhoudende contrastmiddelen. Evertse CE, Gulik van H, Smits JR, Houten van H, van Aken MO Topklinische diabeteszorg in het HagaZiekenhuis. Evertse CA, Koolwijk W, Laeré van R, Lugt van der J Voorkomen van verwisselen van patiënten. Evertse CE, Temmink AC, Peeters SYG Meting naar het dragen van polsbandjes. Ontwikkelingen Hospital Standardized Mortality Ratio (HSMR) HagaZiekenhuis.

HAGA ACADEMIE

Onderzoekslijnen mm

Brijson LL, Bustraan J, Woerkom van TCAM Is er tijdens de studie/co-schappen aandacht voor de culturele achtergrond van medische studenten/co-assistenten met betrekking tot hun studie? Zo ja, leidt die aandacht ook tot een leren omgaan met culturele diversiteit in de beroepspraktijk?

Voordrachten mm

Woerkom van TCAM Neurologische aspecten van het moderne opleiden. LOCACongres. Egmond aan Zee.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

73

RAAD VAN BESTUUR

Publicaties mm

mm

mm

Hans EW, Van Houdenhoven M, Hulshof PJH. A framework for health care planning and control. In: Handbook of Health Care Systems Scheduling. Hall, Randolph (Ed.). Springer International Series in Operations Research & Management Science, vol. 168. Chapter 12. 2011. Kahn PhS. Verantwoordelijkheid voor de zorg beter regelen: Laatste kans voor de toelating. Medisch Contact 2010;65:1273-6. Kahn PhS. De rapporten van de commissies-Lemstra over de disfunctionerende Twentse neuroloog: een beschouwing. Tijdschr Gezondheidsrecht 2011;35:313-22.

U RO LO G I E Voordrachten mm

mm

mm

mm

mm

mm

mm

74

Blok Ch -- Prostaatcarcinoom, nieuwe technieken screening. Campbellclub. -- Congenitaal ambigu genitaal. Froeling FMJA -- Voorlichtingsavond over prostaatkanker. HagaZiekenhuis. -- Tien jaar hypospadiecorrecties. Juliana Kinderziekenhuis. Refereeravond HagaZiekenhuis. 4 april 2011. -- De grote kinderurologie quiz. Wintercursus voor huisartsen. Arosa. -- Prostaatkanker. Wintercursus voor huisartsen. Arosa. -- Urologische traumatologie. Tropencursus urologie. Den Haag. -- Urologische tropische infecties. Tropencursus urologie. Den Haag. -- Urologie in de breedte. Nascholing voor huisartsen. Nootdorp. -- Kinderurologie. Nascholing Huisartsenkring Haaglanden. -- Urologie in de tropen. Nationaal Congres Voor De Urologische Patiënt. Nieuwegein. Kropman RF -- Genital Pain and chronic pelvic pain. ESSM. Milaan. -- Sexual rehabilitation after pelvic surgery. ESSM. Milaan. -- Epidemiologie, diagnostiek en behandeling OAB. Nascholing HA Zonneoord. Den Haag. Roshani H -- Urologie voor de revalidatiearts. -- Function of LUT and UTI. Co-lunch. HagaZiekenhuis. Tijsterman J -- Hormonale therapie bij prostaatkanker. Patienten voorlichtingsavond. Venema PL -- Gemengde incontinentie. Agio cursus. Rotterdam. -- Mictie en Mictie stoornissen. Fysiotherapeuten. Papendal. -- Anatomie kleine bekken. Cursus anatomie. Leiden. Wielen van der GJ -- met: Froeling FMJA. Urosepsis na prostaatbiopten vaak veroorzaakt door resistente Escherichia coli. HagaZiekenhuis wetenschapsdag 24 november 2011.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

Publicaties mm

mm

mm

mm

mm

mm mm mm

mm mm mm

mm mm mm

mm

Agenant M, Berge ten RL, Roshani H. Urethratumoren bij de man: mis ze niet. Ned Tijdschr Urol 2011:19;7-11. AlberHeitner PC, Lagro-Jansen TA, Joore MM, Berghmans BL, Nieman FF, Venema PL, Severens JJ, Winkens RR. Effectiveness of involving a nurse specialist for patients with urinary incontinence in primary care: results of a pragmatic multicentre randomised controlled trial. Int J Clin Pract 2011;65:705-12. Al-Mamgani A, Putten van WL, Wielen van der GJ, Levendag PC, Incrocci L. Dose escalation and quality of life in patients with localized prostate cancer treated with radiotherapy: long-term results of the Dutch randomized dose-escalation trial (CKTO 96-10 trial). Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;79:1004-12. Beck JJ, Bekker MD, Driel van MF, Roshani H, Putter H, Pelger RC, Elzevier HW. Prevalence of Sexual Abuse among Patients Seeking General Urological Care. J Sex Med 2011;8:2733-8. Eijsackers MF, Tijsterman JD, Linde van de P, Rooden van JK, Merkus JW. Desmoid tumours in the abdominal wall. Ned Tijdschr Geneeskd 2011;155:A1487. Froeling FMJA. Masterclass scrotale afwijkingen. Bohn Stafleu & van Loghum. Froeling FMJA. Masterclass urineweginfecties. Bohn Stafleu & van Loghum. Hinoul P, Vervest HA, Boon den J, Venema PL, Lakerman MM, Milani AL, Roovers JP. A randomized, controlled trial comparing an innovative single incision sling with an established transobturator sling to treat female stress urinary incontinence. J Urology 2011;185:1356-62. Kropman R. Maatschappelijke seksuele disfunctie. Tijdschr Seksuologie 2011;35:34-5. Kropman R. Prolaps en seksueel functioneren. Tijdschr Seksuologie 2011;35:97. Kropman R. Is dat een jongen of een meisje op de atletiekbaan? Tijdschr Seksuologie 2011;35:162. Referaat TvS (2011) 35-3: Kropman R. Penisrevalidatie. Tijdschr Seksuologie 2011;35:240-1. Kropman R. De wedstrijd van zijn leven. Medisch Contact 2011;66:1967. Mutanga TF, Boer de HC, Wielen van der GJ, Hoogeman MS, Incrocci L, Heijmen BJ. Margin evaluation in the presence of deformation, rotation, and translation in prostate and entire seminal vesicle irradiation with daily marker-based setup corrections. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;81:1160-7. Waldinger MD, Venema PL, Gils van AP, Lint de GJ, Schweitzer DH. Stronger evidence for small fiber sensory neuropathy in restless genital syndrome: two case reports in males. J Sex Med 2011;8:325-30.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

75

OVERZICHT OPLEIDINGEN 2011 18 MSRC erkende opleidingen: Anesthesiologie, Cardiologie, Gynaecologie/Obstetrie, Heelkunde, Interne Geneeskunde, KNO, Kindergeneeskunde, Longziekten, MDL, Medische Microbiologie, Neurologie, Oogheelkunde, Orthopedie, Radiologie, Pathologie, Reumatologie, SEH, Urologie 6 overig erkende opleidingen: Gezondheidszorgpsychologie, Hematologie, Klinische chemie, Longchirurgie, Tropengeneeskunde Ziekenhuisfarmacie, Totaal: 1. Anesthesiologie 2. Cardiologie 3. Gezondheidszorgpsychologie 4. Gynaecologie/ Obstetrie 5. Heelkunde 6. Hematologie 7. Interne Geneeskunde 8. KNO 9. Kindergeneeskunde 10. Klinische Chemie 11. Longchirurgie 12. Longziekten 13. MDL 14. Medische Microbiologie 15. Neurologie 16. Oogheelkunde 17. Orthopedie 18. Pathologie 19. Radiologie 20. Reumatologie 21. SEH 22. Tropengeneeskunde 23. Urologie 24. Ziekenhuisfarmacie Waarvan 6 A-opleidingen: Cardiologie, Longziekten, Neurologie, Radiologie, SEH en Klinische Chemie

76

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

Opleiding 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

Instantie

Opleiding

Instantie

Opleider Anesthesiologie J.A.M. (Jan) de Haas Plaatsvervangend opleider: dr. M. (Matthias) Pantel

B

13. Opleider MDL dr. J.J. (Jan) Nicolai Plaatsvervangend opleider: dr. M.H.M.G. (Martin) Houben

Opleider Cardiologie dr. B.J. (Ben)Delemarre Plaatsvervangend opleider: dr. M. J.W. (Marco) Götte

A

14. Opleider Medische Microbiologie E.P.M. (Erica) van Elzakker Plaatsvervangend opleider: R.W. (Ronald) Brimicombe

B

15. Opleider Neurologie dr. S.F.T.M. (Bas) de Bruijn Plaatsvervangend opleider: dr. R.W.M. (Ruud) Keunen

A

Opleider Gynaecologie/Obstetrie dr. B.W.J. (Bart) Hellebrekers Plaatsvervangend opleider: dr. B. (Bernd) Berning

B

16. opleider Oogheelkunde: dr. P.R. (Pieter)van den Biesen Plaatsvervangend opleider: dr. E.V.M.J (Esmeralda) Kuppens

A

Opleider Heelkunde dr. J.W.S. (Jos) Merkus Plaatsvervangend opleider: dr. J.J. (Jan) Wever

B

17. Opleider Orthopedie dr.R.L.M (Ruud) Deijkers Plaatsvervangend opleider: dr. T. (Tom) Hogervorst

B

Opleider Hematologie dr. P.W. (Pierre) Wijermans Plaatsvervangend opleider: dr. M.R. (Martin) Schipperius

B

18. Opleider Pathologie dr. F.J. (Freek) Bot Plaatsvervangend opleider: dr. R. (Remco) Natté

B

Opleider Interne Geneeskunde dr. M.O. (Maarten)van Aken Plaatsvervangend opleider: dr. M.C. (Marjolijn) van Buren

B

19. Opleider Radiologie dr. H. (Hans) van Overhagen Plaatsvervangend opleider: dr. A.P.G. (Adrianus) van Gils

A

Opleider KNO dr. H.M. (Henk) Blom Plaatsvervangend opleider: dr. E. (Evert) Rijntjes

B

20. Opleider Reumatologie dr. H.K. (Karel) Ronday Plaatsvervangend opleider: J.A.P.M. (Jacques) Ewals

B

A

21. Opleider SEH H.G.W.M. (Hub) van der Meulen Plaatsvervangend opleider: S.Y.G. (Suzanne) Peeters

A

A

22. Opleider Tropengeneeskunde A.H.J. (Alfred) van Meurs Plaatsvervangend opleiders: A.H. (Hanneke) Feitsma & dr. J.W.S. (Jos) Merkus

B

23. Opleider Urologie F.M.J.A. (Frank) Froeling Plaatsvervangend opleider: dr. H. (Hossain) Roshani

B

24. Opleider Ziekenhuisfarmacie Haga B.E. (Liesbeth) Bosma Opleider Apotheek Haagse Ziekenhuizen: Dr. D. (Daan) Touw

Opleider Gezondheidszorg­ psychologie drs. D.T. (Detty) van der Beek

Opleider Kindergeneeskunde dr. F. (Frank)Brus Plaatsvervangend opleider: dr. D. (Dick) Mul

10. Opleider Klinische Chemie dr. P.F.H. (Paul)Franck Plaatsvervangend opleider: dr. F. (Francisca) Hudig 11. Opleider Longziekten dr. H.G.M. (Harry) Heijerman Plaatsvervangend opleider: H.E. (Henk) Codrington 12. Opleider Longchirurgie dr. W.H. (Willem Hans) Steup

Huisartsgeneeskunde m HVRC Stage SEH

H.G.W.M. (Hub) van der Meulen

Huisartsgeneeskunde m HVRC Stage kindergeneeskunde

dr. F. (Frank)Brus

Huisartsgeneeskunde m HVRC Stage psychiatrie

Prof. dr. M.D. (Marcel) Waldinger

Intensive Care m Stage Intensive Care

B

B

Dr. M. (Mirelle) Koeman P.H.G.J. (Piet) Melief MD. MSc.

HagaZiekenhuis | Wetenschappelijk jaarverslag 2011

77

Het HagaZiekenhuis is het grootste ziekenhuis in de regio Haaglanden met ruim 3700 mede­werkers en circa 245 medisch specialisten. Het beschikt over vrijwel alle specialismen en werkt op drie locaties en twee buiten­poliklinieken. Het Haga­Ziekenhuis bouwt aan de beste Zorg van Den Haag. Zo vernieuwt het ziekenhuis de organisatie en gebouwen en werkt continue aan zorg met de menselijke maat. Dit gebeurt met behulp van het zorgconcept Planetree.

Locatie Leyweg De locatie Leyweg in de wijk Leyenburg is de grootste vestiging van het HagaZiekenhuis. Hier ligt het accent op spoedeisende en complexe zorg. Zo zijn daar een omvangrijk operatiecomplex, een moderne Intensive Care en een grote afdeling Spoedeisende Hulp ondergebracht. De SEH wordt bij rampen in de regio Haaglanden ook als traumacentrum gebruikt. Daarnaast is het Hartcentrum op de Leyweg gevestigd. Bijna alle specialismen houden op deze locatie spreekuur. De komende jaren wordt het ziekenhuisgebouw op deze locatie grondig vernieuwd en uitgebreid met nieuwbouw.

Locatie Sportlaan De locatie Sportlaan ligt tegen de duinen van de Haagse Vogelwijk aan. Op deze locatie ligt het accent op de planbare zorg. Er bevinden zich onder meer een geboortehotel, Gynaecologie & Verloskunde, Urologie met Bekkenbodemcentrum en een orthopedisch centrum op de Sportlaan. Ook wordt er een zorghotel gerealiseerd voor patiënten die verpleegkundige zorg nodig hebben, maar niet meer in het ziekenhuis hoeven te verblijven. Bijna alle specialismen houden hier spreekuur.

Locatie Juliana Kinderziekenhuis Naast de locatie Sportlaan ligt de locatie Juliana Kinder­ ziekenhuis. Dit is het enige niet-academische kinderziekenhuis van Nederland. In het Juliana Kinderziekenhuis zijn alle voorzieningen afgestemd op kinderen. Voor onderzoek en behandeling hoeven kinderen dus vrijwel nooit naar ween afdeling voor volwassenen, zoals in de meeste andere kinderziekenhuizen wel het geval is. Dit zorgt ervoor dat het Juliana Kinderziekenhuis voor zowel de kinderen als hun ouders een zeer prettige omgeving is.

Locatie Zorgplein Westland Op het Zandeveltplein in 's-Gravenzande bevindt zich het Zorgplein Westland. Het Haga­Ziekenhuis houdt hier spreekuur in apotheek De Klipper. Voor diverse specialismen kunnen inwoners van het Westland hier terecht.

Locatie Buitenpoli­ kliniek Wateringse veld De Buitenpolikliniek Wateringse Veld van het HagaZiekenhuis ligt in de Vinex-wijk Wateringse Veld in Den Haag Zuid. Een aantal specialismen houdt hier spreekuur. Hierdoor biedt het HagaZiekenhuis voor deze wijk een aantal basis­ voorzieningen dicht bij huis.

Colofon Dit wetenschappelijk jaarverslag van het HagaZiekenhuis wordt uitgegeven door de HagaAcademie. De uitgave is tot stand gekomen in samenwerking met de afdeling Communicatie van het HagaZiekenhuis. De redactie is Laura Krijgsman zeer erkentelijk voor haar volharding en minitieuze wijze van werken om de benodigde informatie bij elkaar te krijgen en waar nodig te corrigeren. Uitgave: jaarverslag 2011 Hoofdredactie Drs. J.E. (Jørgen) van Overbeek, directeur HagaAcademie Dr. R.C. (Rimke) Vos, wetenschapscoördinator HagaAcademie Dr. T.C.A.M. (Theo) van Woerkom, decaan HagaAcademie HagaZiekenhuis Redactieraad HagaZiekenhuis M.J.D.H.M. (Marnix) Beekmans, manager Communicatie S. (Stanley) Oei, AIOS Radiologie, voorzitter arts-assistenten Dr. H.G.M. (Harry) Heijerman, longarts, voorzitter Centrale OpleidingsCommissie (COC) Dr. M. (Mark) Van Houdenhoven, lid Raad van Bestuur Dr. M.R. (Martin) Schipperus, hematoloog, voorzitter Medische Staf Dr. D.J. (Daan) Touw, ziekenhuisapotheker Fotografie Hans Oostrum Fotografie Vormgeving De VormCompagnie, Houten Productie en contact E.G. (Elly) van Schaik (coördinatie en eindredactie) , senior communicatieadviseur HagaZiekenhuis afdeling Communicatie Leyweg 293, 2545 CJ Den Haag telefoon 070-2101563 [email protected] Oplage: 750 exemplaren © Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld. Evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van deinformatie. Uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook,die het gevolg is van handelingen en of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Locatie Leyweg Leyweg 275 2545 CH Den Haag Telefoon 070 - 210 00 00 Locatie Sportlaan Sportlaan 600 2566 MJ Den Haag Telefoon 070 - 210 00 00 Locatie Juliana Kinder­ziekenhuis Sportlaan 600 2566 MJ Den Haag Telefoon 070 - 210 00 00 Locatie Zorgplein Westland Zandeveltplein 39 2692 AH ’s Gravenzande Telefoon 0174 - 417 227 Locatie Buitenpolikliniek Wateringse Veld Dublinweg 1-3 2548 TM Den Haag Telefoon 070 - 372 11 00 www.hagaziekenhuis.nl