اوﻟﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﻠﻲ راﻫﻜﺎرﻫﺎي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻛﺸﺎورزي ،ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ
ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي اﺛﺮ ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﻮرﻣﻮن GnRHaو ﻋﺼﺎره ﻫﻴﭙﻮﻓﻴﺰ ﺑﺮ اﻟﻘﺎء و ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻲ اووﻻﺳﻴﻮن در ﻣﺎﻫﻲ ﮔﻠﺪﻓﻴﺶ )(Carassius auratus ﺳﻴﺪ ﺣﺎﻣﺪ ﻣﻮﺳﻮي ﺛﺎﺑﺖ ،1ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺮﻳﻢ رﻋﻴﺖ ﭘﻴﺸﻪ
2
-1اﺳﺘﺎدﻳﺎر ﮔﺮوه ﺷﻴﻼت ،داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﮔﻴﻼن ،ﺻﻮﻣﻌﻪ ﺳﺮا ،ﮔﻴﻼن -2ﻛﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪ ﺷﻴﻼت ،داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان
[email protected]
ﭼﻜﻴﺪه
در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﺛﺮ ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﻮرﻣﻮن GnRHaو ﻋﺼﺎره ﻫﻴﭙﻮﻓﻴﺰ ﺑﺮ روﻧﺪ ﺗﺴﺮﻳﻊ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺟﻨﺴـﻲ و زﻣﺎن ﺗﺨﻤﺮﻳﺰي در ﻣﻮﻟﺪﻳﻦ ﻣﺎﻫﻲ ﻃﻼﻳﻲ ) ( Carassius auratusﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓـﺖ .ﻣﺎﻫﻴـﺎن ﻣﻮﻟﺪ ﮔﻠﺪﻓﻴﺶ در 5ﮔﺮوه ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺗﻴﻤﺎرﻫـﺎي µg/kgBW GnRHa ، 10 µg/kgBW GnRH 5 mg/kgBW CPE ، 3m mg/kgBW CPE ، 20و ﺷﺎﻫﺪ )ﺑﺪون ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﻮرﻣﻮن( ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨـﺪي ﺷﺪﻧﺪ .ﻣﻮﻟﺪﻳﻦ ﻣﺎده دو ﻣﺮﺣﻠﻪ و ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ دوازده ﺳﺎﻋﺖ و ﻣﻮﻟﺪﻳﻦ ﻧﺮ ﻳﻚ ﻣﺮﺣﻠﻪ و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑـﺎ ﺗﺰرﻳـﻖ دوم ﻣﻮﻟﺪﻳﻦ ﻣﺎده ﻣﻮرد ﺗﺰرﻳﻖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. در ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ دوره ،از ﮔﺮوﻫﻬﺎي درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻫﻮرﻣﻮن ،ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻮﻟﺪﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎروري رﺳﻴﺪﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ از ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺷﺎﻫﺪ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻣﻮﻟﺪﻳﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﺮﺳﻴﺪﻧﺪ. ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴـﺪي :ﮔﻠـﺪﻓﻴﺶ ،ﻣـﺎﻫﻲ ﻃﻼﻳـﻲ ،اﻟﻘـﺎء اووﻻﺳـﻴﻮن ،ﻫﻮرﻣـﻮن ، GnRHaﻋﺼـﺎره ﻫﻴﭙـﻮﻓﻴﺰ، .Carassius auratus
١
ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺎت ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﮔﻴﻼن
٢
ﭘﺮورش دﻫﻨﺪه ﻣﺎﻫﻴﺎن آﻛﻮارﻳﻮﻣﻲ
1
اوﻟﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﻠﻲ راﻫﻜﺎرﻫﺎي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻛﺸﺎورزي ،ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ
.1
ﻣﻘﺪﻣﻪ
درﺑﺴﻴﺎري ازﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺎﻫﻴﺎن زﻳﻨﺘﻲ ،ﺗﻜﺜﻴﺮ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ آﻣﻴﺰ ﻣﺎﻫﻴﺎن در زﻣﺎﻧﻬـﺎي ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺑﺴـﻴﺎر ﻣﻄﻠـﻮب اﺳﺖ .اﻳﻦ اﻣﺮ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﺠﺎد اﻣﻜﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي در ﻛﺎر ﺗﻜﺜﻴﺮ ،ﺑﻬﺮه وري ﺑﻴﺸـﺘﺮي را ﺑـﺪﻧﺒﺎل دارد.ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ اﻃﻼع از زﻣﺎن ﺗﺨﻤﺮﻳﺰي راه ﻛﺎر ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻣﺮ ﺗﻜﺜﻴﺮ در ﻛﺎرﮔﺎﻫﻬﺎي ﺗﻜﺜﻴﺮ و ﭘﺮورش ﻣﺎﻫﻴﺎن ﺑـﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ آﻳﺪ .ﮔﻠﺪﻓﻴﺶ )( Carassius auratusاز ﺧﺎﻧﻮاده ﻛﭙﻮرﻣﺎﻫﻴﺎن و ﺗﺨﻤﮕﺬار ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﻣﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ زﻳﻨﺘﻲ داراي ارزش اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ .از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺎﻫﻲ از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼـﺎدي ﺑـﺎ ارزش ﺑﻮده و ﻣﻮرد ﺗﻘﺎﺿﺎي روز اﻓﺰون اﺳﺖ ﻟﺬا ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در اﻣﺮ ﺗﻜﺜﻴﺮ و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻻرو اﻳﻦ ﻣـﺎﻫﻲ از اﻫﻤﻴـﺖ وﻳـﮋه اي ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و اﻣﺮي ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻜﺎر اﺳﺖ.
.2ﻣﻮاد و روﺷﻬﺎ
ﻣﺎﻫﻴﺎن ﻣﻮﻟﺪ ﮔﻠﺪﻓﻴﺶ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد 25ﺟﻔﺖ در 5ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺸـﻲ و ﻫـﺮ ﮔـﺮوه 5ﺟﻔـﺖ ﻣﻮﻟـﺪ در ﻃـﻮل دوره آزﻣﺎﻳﺶ ،و ﻫﺮ ﺟﻔﺖ در ﻳﻚ آﻛﻮارﻳﻮم ﻣﺠﺰا در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻗﺮار داده ﺷﺪه اﻧﺪ .ﻣﻮﻟـﺪﻳﻦ ﻗﺒـﻞ از ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﻮرﻣﻮن ﺑﻴﻬﻮش ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﺎده ﺑﻴﻬﻮش ﻛﻨﻨﺪه ﭘﻮدر ﮔﻞ ﻣﻴﺨﻚ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪ. ﺑﻌﺪ از ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﻛﺎﻣﻞ در اﻳﻦ ﻣﺤﻠﻮل ،ﻣﻮﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮري روي ﻣﻴﺰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻟﻪ ﭘﺸﺘﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑـﺎﻻ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد .ﺳﻮزن ﺳﺮﻧﮓ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ﺣﺎوي ﻣﺤﻠﻮل ﻫﻮرﻣﻮن ﺑﺎ زاوﻳﻪ 45درﺟﻪ در زﻳﺮ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺎﻟﻪ ﭘﺸﺘﻲ ﺑﻪ ﮔﻮﻧـﻪ اي وارد ﮔﺮدﻳﺪ و ﻣﺤﻠﻮل ﻫﻮرﻣﻮن ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه در ﺟﺪول 1ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻲ ﺗﺰرﻳﻖ ﺷـﺪ. ﻏﺪه ﻫﻴﭙﻮﻓﻴﺰ را در ﻫﺎون ﻧﺮم ﻛﺮده و در ﺳﺮم ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژي 0.07ﺣﻞ ﻧﻤﻮده و از ﺗﻮري ﺑﺎ ﭼﺸﻤﻪ ﻫﺎي رﻳﺰ ﻋﺒﻮر دادﻳﻢ ﺗﺎ ﻧﺎ ﺧﺎﻟﺼﻴﻬﺎي آن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد .ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻠﻬﺎي آﻣﺎري ﺑﺎ ﻧﺮم اﻓﺰار spssاﻧﺠﺎم ﺷﺪ. در ﺟﺪول زﻳﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻫﻮرﻣﻮﻧﻬﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ : ﺟﺪول :1ﻧﻮع ﻫﻮرﻣﻮن ،ﻣﺤﻞ و ﻣﻘﺪار ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﻮرﻣﻮن. ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺸﻲ
ﻧﻮع ﻫﻮرﻣﻮن ﺗﺰرﻳﻘﻲ
ﻧﺤﻮه ﺗﺰرﻳﻖ
دوز ﺗﺰرﻳﻘﻲ ﻫﻮرﻣﻮن
ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻴﻦ ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﺎ
1
GnRHa
ﻋﻀﻼﻧﻲ
10µg/KgBW
12ﺳﺎﻋﺖ
2
GnRHa
ﻋﻀﻼﻧﻲ
20µg/KgBW
12ﺳﺎﻋﺖ
2
اوﻟﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﻠﻲ راﻫﻜﺎرﻫﺎي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻛﺸﺎورزي ،ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ
3
CPE
ﻋﻀﻼﻧﻲ
3mg/KgBW
12ﺳﺎﻋﺖ
4
CPE
ﻋﻀﻼﻧﻲ
5mg/KgBW
12ﺳﺎﻋﺖ
5
ﺑﺪون ﺗﺰرﻳﻖ
--------
---------
----------
ﻧﺘﺎﻳﺞ:
ﺑﻌﺪ از دوﻣﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﻮرﻣﻮن و ﺗﺎ 12ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﺗﺰرﻳﻖ دوم ﻣﺎﻫﻴﺎن رﺳﻴﺪه و آﻣﺎده ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺑﻌﺪ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ،ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ .ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ،در ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ دوره ،از ﮔﺮوﻫﻬﺎي درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻫﻮرﻣﻮن ،ﺗﻤﺎﻣﻲ 5ﺟﻔﺖ ﻣﻮﻟﺪﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎروري رﺳﻴﺪﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ از ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺷﺎﻫﺪ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻣﻮﻟﺪﻳﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﺮﺳﻴﺪﻧﺪ.
ﺑﺤﺚ:
ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ،ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﻮرﻣﻮن GnRHو CPEﺑﻪ ﻣﺎﻫﻲ ﮔﻠﺪﻓﻴﺶ ﻣﻮﺟﺐ اﻟﻘﺎي اووﻻﺳﻴﻮن و ﺗﺤﺮﻳﻚ اﻳﻦ ﻣﺎﻫﻴﺎن ﺑﻪ ﺗﺨﻤﺮﻳﺰي ﺷﺪه اﺳﺖ .اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻣﻮﻟﺪﻳﻦ ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻴﻤﺎر ﻫﻮرﻣﻮﻧﻲ ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ ،در ﺷﺮاﻳﻂ اﻛﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ،ﺗﺨﻤﺮﻳﺰي اﻧﺠﺎم ﻧﺪاده اﻧﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻮﻟﺪﻳﻦ ﮔﻠﺪﻓﻴﺶ ﺑﻪ ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﻮرﻣﻮﻧﻬﺎي GnRHو CPEدر ﺳﻄﺢ ) (P
