Grote Rekendag in Zuid Afrika - Freudenthal Instituut

De ‘Grote Rekendag’ in Zuid-Afrika Jur Lofström & Tessa Rosink Saxion Lerarenopleiding Hengelo Op 18 april 2013 was het weer feest, want voor de vierde keer op rij vond de ‘Grote Rekendag’ plaats op Laerskool Simon van der Stel in Kaapstad, die dit jaar in het teken stond van meten en meetkunde. Een domein dat zowel in Zuid- Afrika als in Nederland nog veel aandacht nodig heeft. In samenwerking met het Freudenthal Instituut en het team van de school hebben wij, twee pabo-studenten van de Saxion Lerarenopleiding, die onze LIO-stage op deze school doen, de Grote Rekendag georganiseerd. De dag begon in de grote zaal. De leerlingen moesten voor deze gelegenheid een toegangskaartje hebben. Die waren een dag van tevoren door henzelf gemaakt. Eugene Käsner, directeur van de school, opende de dag met een toespraak. Hij vertelde dat er een pretpark in Nederland om hulp heeft gevraagd. De leerlingen waren direct enthousiast. Na de toespraak werd er een filmpje vertoond van ‘Walibi World’. Bij het verlaten van de zaal moest iedereen zijn kaartje laten zien. Dit was het teken dat ze het grote (reken)pretpark konden binnengaan.

De leerlingen gingen uiteen in verschillede groepen. De leerkrachten hadden alles voorbereid en iedereen kon meteen aan de slag om alle activiteiten met succes te volbrengen. Voor de leerlingen van graad 0 en R (groep 1 en

Grote Rekendag in Zuid-Afrika

2 in Nederland) waren er activiteiten die zich afspeelden in en rond de speeltuin, waarbij de kinderen fysiek werden uitgedaagd. De overeenkomsten bij deze activiteiten is de uitdaging op het gebied van kleuterwiskunde en het denken dat daar bij hoort. Graad 1 en 2 (groep 3 en 4) hebben eerst de plattegrond van het speelpark verkend met de activiteiten in de vorm van een pictogram. Aan de hand hiervan is het circuit met activiteiten geïntroduceerd. Vervolgens zijn de leerlingen aan de slag gegaan met activiteiten al: het bepalen van de zweeftijd van verschillede voorwerpen, richting aangeven aan een geblinddoekte leerling, een liedje componeren op glazen flessen en verschillende ballen vergelijken op het gebied van hun rolbaarheid. Bij graad 3 en 4 (groep 5 en 6) staat een circuit van activiteiten dat vooral van meetkundige aard is

1

centraal. Hierbij wordt meetkunde gecombineerd met creativiteit. De leerlingen zullen de opdrachten niet snel associëren met rekenen-wiskunde, maar dit is wel degelijk het geval. Graad 5 en 6 (groep 7 en 8) zijn bezig geweest met vier klussen, waarbinnen het meten van tijd, lengte en oppervlakte centraal stond. Het was een dag vol onderzoeken en ontdekken. Tot slot werden er verschillende activiteiten gedaan in graad 7. Deze waren niet in handleiding van de Grote Rekendag vermeld. Er is gekozen voor een combinatie van activiteiten van de ander groepen en deze werden op het juiste niveau aangeboden. Hierna een korte impressie van meningen van alle leerkrachten van de Simon van der Stel Laerskool die meegedaan hebben aan de ‘Grote Rekendag’. Leerkrachten en leerlingen hebben genoten van deze dag. Aan de directeur, Eugene Käsner, is gevraagd wat hij vond van deze dag: Ons sie altijd baie uit na die Grote Rekendag omdat die kinders op ’n prettige wyse baie leer. Die aktiwiteiten is uitstekend uitgewerk en is baie leersaam!

We hebben aan de leerkrachten gevraagd om enkele vragen te beantwoorden. Hier enkele reacties van de leerkrachten. Hoe het julle die dag ondervind? Onderwyser graad 2: Die leerders het dit baie geniet. Onderwyser graad 3: Baie leersaam, interessant en relevant tot... Onderwyser graad 4: Was goed georganiseerd en iets anders op ‘n prettige manier! Onderwyser graad 5: Dit was ‘n baie lekker dag, kinders het op ’n speelvole manier baie van wiskunde geleer. Onderwyser graad 7: Dit was `n leersame dag. Ons het dit baie geniet.

Noem enige positiewe aspekte van die voorbereiding Onderwyser graad 2: Die voorbereidinghet my as opvoeder aan die dink gesit om meer spelendewys klas te gee! Onderwyser graad 3: Goeie voorbereiding. Onderwyser graad 4: Lekker om als te kry dankie! Onderwyser graad 7: Dankie dat opdragte `n Afrikaans geree Baie interessante opdragte wat by kind se ouderdom en intelektuele vlak pas. Onderwyser graad 5: Amper, als was vir ons gedoen. Hoe kan die voorbereiding verbeter word? Onderwyser graad 2: Voldoende soos dit was. Ons is nie toegegooi met ekstra werk nie. Onderwyser graad 4: Gr3+4 was goed georganiseerd. Onderwyser graad 7: As daar ‘n klaar gemaakt voorbeeld beskikbaar is (gr 7’s). Onderwyser graad 5: Meer materiaal om vanaf te werk. Hoe het jy die werkwyse van die kinders ervaar? Onderwyser graad 2: Hulle was baie opgewonde wanneer hullen uwe aspekte en konsepte ontdek. Onderwyser graad 3: Hulle het dit geniet! Onderwyser graad 4: Hulle het speel-speel geleer. Onderwyser graad 5: Meeste het dit met `n goeie etiket benader, daar was tog 1 of 2 wat eerder wou speel as werk. Onderwyser graad 7: Die kinders het dit baie geniet en baie aandag geree aan die opdragte.

We hebben ook een aantal leerlingen gevraagd hun mening te geven over de Grote Rekendag. Wat het jy die meeste geniet van die Grote Rekendag? Om die huisie te bou. Ek het dit die meeste geniet om te kyk hoe lank dit vat as jy verskillende items by die glyplank at te gly. Om intekleur/huisies te maak en om wiskunde te doen. Toen ons die huissies gebou het. Toe ons gespeel het met die huissie.

opwindend super!

wonderlik

super lekker

hoera!!

fantasmagories!

leersaam uitdagend

2

heerlik

pret


Om mevrou holle se huis te maak. Om te kyk wie die verste kan skiet (Nadia graad 4) Wat het jy die minste van die dag geniet? Om die moeilike vrae te beantwoord. Om die heel dag lank in die son te staan. Om die film in die saal te kyk. Roe die konsert so kort was (in die saal). Toe die dag klaar was. Die taak war jy moes sê waar die fotos geneem is. Om die map ding te doen.

Tot slot hebben we zowel de leerkrachten als de leerlingen gevraagd hun ervaringen met de Grote Rekendag in één woord te omschrijven (zie illustratie vorige pagina). Circuitmodel Bij een circuitmodel zijn groepjes kinderen op hetzelfde moment met verschillende opdrachten bezig. Het probleem dat zich daarbij voordoet is dat de leerkracht niet overal tegelijkertijd aanwezig kan zijn. In Nederland blijkt dat leraren het soms heel lastig vinden om volgens dit model te werken. Naar aanleiding van de Grote Rekendag 2013 hebben we ervaren dat leerkrachten in Zuid-Afrika hier ook moeite mee hebben. Ze zijn niet gewend om kleinere groepjes tegelijk les te geven. Voorafgaand aan de Grote Rekendag hebben we een vergadering gehouden. In deze vergadering hebben we verduide-


lijkt hoe de activiteiten vorm krijgen in de klas. Voorgaande jaren hebben de leerkrachten ook gewerkt met het circuitmodel. Het onderwijs wordt hier met name klassikaal gegeven. De leerkrachten lijken moeite te hebben met het ‘vrijlaten’ van de leerlingen. Binnen het circuitmodel hebben ze ervaren dat leerlingen een stuk vrijer zijn dan normaal gesproken. Voertaal We hebben er voor gekozen om voor de leerkrachten een handleiding te maken. Deze handleiding hebben we geschreven in het Engels. We merkten namelijk dat zij toch best veel moeite hebben met het begrijpen van de Nederlandse taal. De materialen voor de leerlingen hebben we vertaald naar het Afrikaans, zodat zij gemakkelijker zelfstandig konden werken. Tijdens de activiteiten hebben we vooral Engels gesproken met de leerlingen. Zij antwoordden vaak in het Afrikaans, maar wij stelden de vragen in het Engels. Demografische samenstelling schoolbevolking De precieze cijfers weten we niet, maar we denken dat het ongeveer half-half is. De ene helft is blank en de andere helft is donker of kleurling. De etniciteit van de leerlingen heeft, voor zover wij weten, geen effect gehad op het leren en het maken van de activiteiten rond het spelen met meten en meetkunde. Leerlingen worden hier gelijk behandeld.

3

4
