12 juni 2013 ... Waarom moeilijk doen als het samen kan? Ede, 12 juni 2013. Tim Kreuger,
ervaringswerker FACT &. Ronald van Gool, verpleegkundig ...
Waarom moeilijk doen als het samen kan?
Ede, 12 juni 2013
Tim Kreuger, ervaringswerker FACT & Ronald van Gool, verpleegkundig specialist GGZ inGeest
¡ Inleiding herstel en EBP ¡ SDM als basis van het herstelproces en de
herstelondersteunende attitude ¡ Voorbeeld uit de praktijk ¡ Samen Keuzen Maken tool ¡ Bevorderen van eigen regie: WRAP ¡ SDM en de verslavingszorg
Definitie herstel
Herstel is een intens persoonlijk, uniek proces van verandering in iemand houding, waarden, gevoelens, doelen, vaardigheden en/of rollen. Het is een manier van leven, van het leiden van een bevredigend, hoopvol en zinvol leven met de beperkingen die de psychische klachten met zich meebrengen. Herstellen betreft het ontgroeien van de castrofale gevolgen van de aandoening en de ontwikkeling van een nieuwe betekenis en een nieuw doel in iemands leven. Anthony (1993)
¡ Recovery is the ability to live well in the
presence or absence of psychiatric illness (or whatever other words you choose)
¡ Herstel is het vermogen om een goed leven
te hebben in aan-‐ of afwezigheid van ziekte of problematiek
(De ‘Nieuw Zeelandse definitie’)
¡
¡
¡
Gestichtszorg
Hulpverleners denken voor cliënten Cliënten zijn object van zorg (tot 1980) mede door antipsychiatrie
Rehabilitatie en EBP Hulpverleners vragen wat cliënten willen en cliënten participeren in rehabilitatieproces. Ontwikkeling Evidenced Based Practice HoZ
Cliënten geven aan wat zij nodig hebben om hersteldoelen te bereiken. Hulpverleners faciliteren in herstelproces
¡
¡
Sacket et al (1997/2000): Traditionele bronnen voor beslissingen zijn: § Gedateerd (handboeken) § Zitten er vaak naast (experts) § Ineffectief ((bij)scholing) § Te omvangrijk en gevarieerd (tijdschriften: ca 20.000, > 2
milj artikelen
¡
Past in tijdsbeeld: rationalisering en protocollering zorg
Kuiper et al. (2004), Cox et al (2004) in navolging van Sackett: Bij EBP gaat het om klinische beslissingen op
basis van het best beschikbare bewijs, in combinatie met de kennis en ervaring van de behandelaar en de waarden en voorkeuren van de individuele patiënt.
29 juni 2006
open universiteit
¡
¡
¡
Wetenschappelijke kennis Ervaringen en kennis hulpverlener Ervaringen en kennis van cliënt
Levels of evidence A1
Systematic review van RCT’s
A2
Randomised controlled trial (RCT) van goede kwaliteit en voldoende omvang
B
Gerandomiseerde klinische trials van matige kwaliteit of onvoldoende omvang of ander vergelijkend onderzoek (niet gerandomiseerd, vergelijkend cohortonderzoek, patient-controle onderzoek)
C
Niet-vergelijkend onderzoek
D
Mening van deskundigen, (richtlijncommissies)
Medicatie trouw en SDM? Meta-‐analyse cochrane (2008)
Doelgroep: ¡ Alle cliënten die medicatie kregen voorgeschreven. AGZ en GGZ. Aantal artikelen gebruikt: 18867 Resultaten: ¡ Lage medicatietrouw is erg algemeen. Het typische medicatietrouw percentage ligt op ongeveer 50%. ¡ Zelfs de meest effectieve interventies leidde niet tot grote verbeteringen in medicatietrouw en behandeleffecten. ¡ Het percentage medicatietrouw is de afgelopen decennia niet veranderd. Bron: Haynes et al. Interventions for enhancing medication adherence. Cochrane Library 2008, Issue 4.
¡
De nadruk EBP is gegaan naar wetenschappelijke kennis en ervaringen hulpverlener en ervaringskennis client krijgt onvoldoende gewicht in de besluitvorming!
§ Keuze § Eigen eerdere ervaringen § Empowerment § Ondersteuning door
ervaringsdeskundigheid, gericht op herstel
¡ ¡ ¡ ¡ ¡ ¡ ¡ ¡ ¡ ¡
Vertel de cliënt dat er beslissingen gemaakt moeten worden Motiveer de cliënt zich te bemoeien met deze beslissingen Informeer over het feit dat er verschillende opties zijn Geef uitleg over deze opties Evidence based, zonder voorkeur, voor én nadelen Controleer of de cliënt het heeft begrepen en vraag of de cliënt behoefte heeft aan meer opties Formuleer beide je voorkeur Bespreek de opties Beslis samen over de behandelmethode Maak afspraken over de beslissing
¡
¡ ¡ ¡
SamenKeuzesMaken.nl is een webapplicatie waarmee cliënt en behandelaar gezamenlijk het behandelproces vorm geven. Het doel is het verbeteren van de zorgkwaliteit en het optimaliseren van het besluitvormingsproces. SKM biedt de cliënt een handvat voor het consult en geeft richting aan het gesprek. SKM wordt begeleid door een ervaringsdeskundige
¡ ¡ ¡ ¡ ¡
De voorkeuren van cliënten zijn van belang voor het Herstel SKM gebruiken als voorbereiding van het BHP en daardoor meer betrokkenheid Cliënten die last hebben van psychotische symptomen kunnen wel meedoen met SKM De doelen voor het consult met de psychiater worden duidelijk Cliënten voelen zich vrijer om op antwoorden via de computer te reageren
Het programma is goed te gebruiken door mensen met een ernstige psychiatrische aandoening. ¡ Het leidt vaker tot gezamenlijke besluitvorming tussen de hulpverlener en cliënt. ¡ De consultaties verlopen efficiënter ¡ Hogere tevredenheid bij de cliënten. 97 % is tevreden na het gebruik van SDM ¡
Deegan et al., 2008; Drake et al., 2010).
Reguliere zorg & hulpverlening
? HERSTEL= Symptomen bestrijden
Cliënten-‐& herstelbeweging
‘Herstel’ in de reguliere GGz? Kennis Psychiater, hulpverlener
Diagnose, probleem-‐ formulering
?
?
?
Medicatie, behandel-‐ plannen etc
Eigen ervaring, ervaringsdes-‐ kundigen
Zelf hulp, aansluiten bij beleving & krachten
‘HERSTEL’= Leren leven met symptomen die je hebt
Ervarings-‐ kennis, hoop, rolmodel etc 27
Wellness Recovery Action Plan ¡ door Mary Ellen Copeland in 1997 in kernwoorden: ¡ Een zelfmanagement instrument ¡ Ervaringsdeskundige ondersteuning ¡ Op basis van vernieuwend herstelconcept ¡ Persoonlijk plan van de client zelf, niet in dossier
Wat heeft iemand nodig om zich goed te voelen? Welke acties kan iemand nemen als het minder gaat?
¡ Vijf sleutelbegrippen
§ hoop § persoonlijke verantwoordelijkheid § persoonlijke ontwikkeling § opkomen voor jezelf § steun
¡ ethische grondslagen voor begeleiding
¡ vanuit ziekte-‐denken
wat doet je goed.
¡ van what is wrong
what is strong
¡
¡
Behandelen: § Evaluatie en effectmeting individuele behandeling en input voor SDM Leren:
§ Ontwikkeling zorgaanbod en
diseasemanagement
¡
Verantwoorden: § Benchmarking
¡
Onderzoek:
§ (Wetenschappelijk) onderzoek
ROM Severe Mental Illness Evaluatie individuele doelen behandelplan Kwaliteit van leven (MANSA) Somatische screening incl. bloed- en lichamelijk onderzoek Evaluatie bijwerkingen farmacotherapie Ernstmeting/algeheel functioneren (HoNOS en GAF) Zorgsatisfactie (CQ) Inventariseren van zorgbehoeften (CANSAS) Aanvullend stoornisspecifiek onderzoek Herstel (Mental Health Confidence Scale)
Aandachtspunten en te overwegen interventies uit de richtlijn:
Evaluatie behandelplan SDM
IPS/dagbesteding Familiebegeleiding/ gezinsinterventie
Uitvoering van behandel- herstelplan
Signaleringsplan/triadekaart Cognitieve gedragstherapie Lotgenotencontact
Vaststellen begeleidingsplan SDM
Psycho-educatie Risicotaxatie suïcidaliteit Farmacotherapie o.a. Clozapine
Definitief behandelplan en overeenkomst
Gezondheidsbevord. interventies Indiceren zorgint.: FACT, BOR, opname, PTV, ADB, deeltijd (Terug)verwijzing naar huisarts, tandarts of specialist Elektroconvulsie therapie Relevante aanbevelingen uit richtlijn depressie en angst
Bespreken voorkeuren, doelen en behandeling SDM Concept Behandelplan SDM
¡ Manifest van Maastricht (2009) ¡ Herstel als leidend principe ¡ Kenniscentrum: Het zwarte gat
¡ Inzet van ervaringsdeskundigheid
[email protected] &
[email protected]
Dank voor de aandacht !
