safuZvelze gairkva, rom mociqulTa saqmis teqsti qarTulad ... emyareba am
Zeglis berZnulidan qarTulad Targmnis istorias, ...... géorgienne; avec en résumé).
xelnawerTa erovnuli centri
xelnawerTa erovnuli centris gamocemebis anotirebuli bibliografia
Seadgina nana TargamaZem
Tbilisi 2009 1
redaqtori: mixeil qavTaria
2
NNATIONAL CENTRE OF MANUSCRIPTS
Annotated bibliography of National centre of manuscripts publications
Prepared by Nana Targamadze
Tbilisi 2009
3
sarCevi Sesavali xelnawerTa erovnuli centris gamocemebis anotirebuli bibliografia xelnawerTa erovnuli centris perioduli gamocemebi xelnawerTa erovnuli centris TanamSromlTa Sromebi SromaTa saZiebeli pirTa saZiebeli
4
Sesavali saqarTvelos saxelmwifo muzeumSi 1929 wels Seiqmna xelnawerTa ganyofileba (pirveli gamge iyo pavle ingoroyva), romelSic gaerTianda yofili wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis, saeklesio muzeumis, saistorio-saeTnografio sazogadoebis xelnawerebi. amave wels Seiqmna xelnawerTa axali fondi, romelSic gaerTianda muzeumSi axlad SeZenili, Tu SewirulobiT Semosuli xelnawerebi. 1930 wels oTxive fonds mieca literebi: A – yofili saeklesio muzeumis xelnawerebi, S – yofili wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis xelnawerebi, H – saistoriosaeTnografio sazogadoebis xelnawerebi, Q – saxelmwifo muzeumis axali koleqciis xelnawerebi. dasaxelebuli koleqciebis qarTuli siZveleebis Seswavla yovelTvis iyo mecnierTa yuradRebis centrSi. arsebobda 1) Жордания, Ф. Д. Описание рукописей Тифлисского церковного музея Карталино-Кахетинского духовенства. кн. I-II, (Тиф. 1902-1903 гг.); 2) d. kariWaSvilis Sedgenili `katalogi qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis wignTsacavisa~ (tf. 1905); 3) Такаишвили Е. Описание рукописей «Общества распостранения грамотности среди грузинского населения». Т. III. – Тиф. 1902-1906 гг. magram es ar iyo sakmarisi. 1930-iani wlebis miwurulSi ivane javaxiSvilis iniciativiT gadawyda muzeumis xelnawerTa ganyofilebas gamosacemad moemzadebina xelnawerTa aRwerilobebi. aRwerilobis principi Seadgina TviT ivane javaxiSvilma. 1946 wels gamoica H koleqciis pirveli tomi akad. s. janaSias saerTo redaqciiT. aRweriloba moamzades xelnawerTa ganyofilebis TanamSromlebma n. kasraZem da l. quTaTelaZem il. abulaZis xelmZRvanelobiT da redaqciiT. 1958 wels, rodesac muzeumis xelnawerTa ganyofilebis bazaze Seiqmna xelnawerTa instituti (direqtori il. abulaZe), axladSeqmnilma institutma xelnawerTa ganyofilebisagan memkvidreobiT miiRo ori arsebiTi mniSvnelobis problema: pirveli, xelnawerTa koleqciebis arqeografiuli aRweriloba da meore, xelnawerebisa da istoriuli dokumentebis Seswavlis safuZvelze Zveli qarTuli mwerlobis, erTi mxriv, da, meore mxriv, qarTuli istoriografiis sakiTxebis Seswavla da sazogadoebisaTvis gacnoba. xelnawerTa instituti CaerTo am problemebis Sesasruleblad da gaagrZela xelnawerTa aRwerilobebi. ilia abulaZis xelmZRvanelobiT, farTo masStabiT daiwyo xelnawerebisa da istoriuli dokumentebis filologiur-istoriografiuli kvleva. daarsda specialuri Tematuri krebulebi, institutis periodulma gamocemebma: `xelnawerTa institutis moambe~, `paleografiuli Ziebani~, `mravalTavi~ male moipova specialistTa yuradReba da aRiareba. winamdebare bibliografia Seicavs xelnawerTa institutis mier Tavisi arsebobis manZilze gamoqveynebuli samecniero produqciis analitikur aRwerilobas. bibliografiaSi Setanilia yvela gamocema, romelic institutis, xolo SemdegSi erovnuli centris grifiT daistamba. perioduli gamocemebi da krebulebi aRwerilia Sinaarsis gaxsniT. 5
bibliografiis Sedgenis dros gaviTvaliswineT is faqti, rom saxelmwifo muzeumis xelnawerTa ganyofilebaSi momzadda xelanwerTa aRwerilobis pirveli tomebi, gamoica naTargmni da originaluri Zeglebi, amitom saWirod miviCnieT xelnawerTa institutis gamocemebis bibliografia dagvewyo swored saqarTvelos saxelmwifo muzeumis xelnawerTa ganyofilebis publikaciebiT. xelnawerTa erovnuli centris gamocemebis bibliografia ar iqneboda srulyofili Tu gverds avuvlidiT xelnawerTa institutis (Semdeg xelnawerTa erovnuli centris) grifis gareSe gamocemul gamokvlevebsa da publikaciebs, romlebic mecnier-TanamSromlebma institutSi muSaobis periodSi sxvadasxva gamomcemlobasa Tu seriul gamocemaSi gamoaqveynes, rogorc saqarTveloSi, ise mis farglebs gareT. amitom bibliografias calke Tavad erTvis es masala. bibliografia dalagebulia qronologiurad, erTvis pirTa da saTaurTa saZieblebi.
n. TargamaZe
6
xelnawerTa erovnuli centris gamocemebis anotirebuli bibliografia 1946 1. saqarTvelos saxelmwifo muzeumis qarTul xelnawerTa aRweriloba.
saqarTvelos
saistorio
da
saeTnografio
sazogadoebis
yofili
muzeumis xelnawerebi (H koleqcia). akad. s. j a n a S i a s saerTo redaqciiT. t. I. dasabeWdad momzadebulia xelnawerTa ganyofilebis TanamSromlebis l. q u T a T e l a Z i s a da n. k a s r a Z i s
mier
i l. a b u l a Z i s xelmZRvanelobiT da redaqciiT. – Tb.: mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1946. – 391 gv. – (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. saqarTvelos saxelmwifo muzeumi). paraleluri Tavfurceli rusul da frangul enebze.
naSromi teqnikuri
H koleqciis monacemebis
500
xelnaweris
garda,
aRwerilobas
aRwerilobaSi
Seicavs.
warmodgenilia
TxzulebaTa sruli saTaurebi. koreqturisa da pirTa saZieblis gamarTavSi l. quTaTelaZesa da n. kasraZesTan erTad monawileobdnen l. mefariSvili da T. enuqiZe. naSroms axlavs xelnawerTa qronologiuri tabula, dargobrivi da pirTa saZiebeli. 1947 2. j a v a x i S v i l i i v. sinis mTis qarTul xelnawerTa aRweriloba.
dasabeWdad
moamzada
iv.
javaxiSvilis
saxelobis
kabinetma [redaqtori n. b e r Z e n i S v i l i] _ Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1947. _ 217gv. (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. akad. s. janaSias saxelobis saqarTvelos saxelmwifo muzeumi). paraleluli Tavfurceli _ rusul enaze. naSromis Sedegia 1902 wlis eqspediciisa, romelic moewyo akad. n. maris
xelmZRvanelobiT
sinis
mTaze. 7
iv.
javaxiSvili
am
naSromis
gamoqveynebas sastambod
ver
moeswro.
gamzadeba
`sinis
miendo
iv.
mTis
xelnawerTa
javaxiSvilis
aRwerilobis~
saxelobis
kabinets.
(kabinetis gamge n. i. javaxiSvili). avtoris mier qarTul xelnawerTa aRwerilobaSi Setanilia ori siriuli xelnaweris aRwerac. wigns darTuli aqvs sakuTar saxelTa saZiebeli, xelnaweris nusxebi Sinaarsis, moRvawe pirTa da damzadebis adgilTa mixedviT. 1948 3. xelnawerTa aRweriloba. saqarTvelos saistorio da saeTnografio
sazogadoebis yofili muzeumis xelnawerebi (H koleqcia). k. k e k e l i
Z
i
s
saerTo
redaqciiT.
t.
III.
Sedgenilia
da
dasabeWdad
damzadebuli q r. S a r a S i Z i s xelmZRvanelobiT da redaqciiT. – Tb.:
mecnierebaTa
akademiis
gamomcemloba,
1948.
–
522
gv.
–
(saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. akad. s. janaSias saxelobis saxelmwifo muzeumi). paraleluri Tavfurceli _ rusul enaze.
naSromi
H
koleqciis
1001-1500
nomers
moicavs.
xelnawerTa
aRweraze redaqtorTan erTad muSaobdnen: n. kasraZe, p. gagoSiZe, m. qoCiaSvili, l. asaTiani. aRwerlobasTan erTad koreqturis sworebaSi monawileobda e. metreveli. aseve monawileobdnen T. enuqiZe da S. gozaliSvili. naSroms
erTvis
xelnawerTa
qronologiuri
tabula,
pirTa,
geografiul saxelTa da dargobrivi saZiebeli. 1949 4. xelnawerTa aRweriloba. saqarTvelos saistorio da saeTnografio
sazogadoebis
yofili
muzeumis
xelnawerebi
(H koleqcia).
t.
V.
Sedgenilia da dasabeWdad damzadebuli l. m e f a r i S v i l i s mier. a l. b a r a m i Z i s redaqciiT. – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1949. – 362 gv. – (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. akad. s. janaSias saxelobis saxelmwifo muzeumi). paraleluri Tavfurceli _ rusul enaze. 8
naSromi folkloruli
Seicavs masala
500
xelnaweris
aRwerilia
e.
aRwerilobas.
virsalaZis
mier.
#2001-2500. saZieblebi
Seadgines: l. mefariSvilma da n. kasraZem. wigns erTvis qronologiuri, geografiuli da pirTa saZieblebi. 1950 5. saqarTvelos saxelmwifo muzeumis qarTul xelnawerTa aRweriloba.
saqarTvelos
saistorio
da
saeTnografio
sazogadoebis
yofili
muzeumis xelnawerebi (H) koleqcia, k. k e k e l i Z i s saerTo redaqciiT. t. IV. Sedgenilia da dasabeWdad damzadebuli e l. m e t r e v e l i s mier. - Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1950. - 502 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. akad. s. janaSias saxelobis saqarTvelos saxelmwifo muzeumi). paraleluli Tavfurceli _ rusul enaze. aRwerilia xelnawerebi 1500 nomridan 2000-mde. mniSvnelovania eq. TayaiSvilis mier 1919 wlis imereTSi mogzaurobis Sedegad Camotanili jruWis,
nikorwmindis,
xelnawerebi.
savanisa
aRsaniSnavia
X
da
xotevis
saukunis
eklesia-monastrebis
jruWis
oTxTavi,
X-XIs.
xelnawerebis sami fragmenti `ierusalimis ganCinebis~ teqsti da sxva. xelnawerTa aRwerilobaze muSaobdnen el. metreveli, romelmac #15001912 xelnaweri aRwera, el. virsalaZem aRwera folkloruli masalebi #1913-2000, qr. SaraSiZem #1501-1524, 1656 xelnawerebi.
6. saqme mociqulTa Zveli xelnawerebis mixedviT. gamosca i l. a b u l a Z e m, a k. S a n i Z i s redaqciiT. [werili redaqtorisagan qarTul da rusul enebze, winasityvaoba i l. a b u l a Z i s a]. – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1950. – 033, 222 gv. - [Zveli qarTuli enis Zeglebi, 7]. paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. `saqme mociqulTas~ kritikul-mecnierulad dadgenili teqsti yvela arsebuli da xelmisawvdomi xelnawerebis mixedviT gamosca il. abulaZem. TiToeuli xelnaweris teqsologiurad Seswavlis safuZvelze gairkva, rom mociqulTa saqmis teqsti qarTulad dResdReobiT oTxi redaqciiT mogvepoveba. redaqciebad dayofa emyareba am Zeglis berZnulidan qarTulad Targmnis istorias, romelic III redaqciis xelnaweris anderZSia mocemuli da ekuTvnis 9
efrem mcires. anderZis Tanaxmad, efrems xelT hqonia giorgi mTawmidelis Targmani da mxolod Sesworebebi Seutania Sig. `saqme mociqulTas~ kritikulad gamocemul teqstSi ki giorgisa da efremis TargmanTa es redaqciuli gansxvavebebia asaxuli. 1951 7. dimitri yifianis arqivi. Seadgina da dasabeWdad moamzada S. g o z a l i S v i l m a, prof. S. Cxetias redaqciiT, Tb,: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1951. - 204 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. s. janaSias saxelobis saqarTvelos saxelmwifo muzeumi). paraleluri Tavfurceli - rusul enaze. d. yifianis saarqivo fondSi Tavmoyrili dokumentebi garCeulia da
dargebis
mixedviT
dalagebulia
eqvs
ganyofilebad:
pirvel
ganyofilebaSi Sevida biografiuli masalebi, meore ganyofilebaSi Tavmoyrili
masalebi
ganyofilebaSi meoTxeSi
asaxaven
d.
warmodgenilia
Tavmoyrili
d.
yifianis yifianis
dokumentebi
Semoqmedebas, sameurneo
asaxaven
mesame
saqmianoba,
d.
yifianis
saxelmwifoebriv da sazogadoebriv moRvaweobas, mexuTe ganyofilebaSi warmodgenilia miwermowera, meeqvseSi sxvadasxva dokumentebi. naSroms erTvis pirTa da geografiul saxelTa saZieblebi. 8. ilia WavWavaZis avtografebi (aRweriloba). Seadgina da dasabeWdad moamzada S. g o z a l i S v i l m a, Tb,: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1951. – 231 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. s. janaSias saxelobis saqarTvelos saxelmwifo muzeumi). paraleluri Tavfurceli - rusul enaze. naSromSi saxelmwifo
Sesulia muzeumis
s.
janaSias
xelnawerTa
saxelobis
saqarTvelos
ganyofilebaSi
(axlandeli
xelnawerTa erovnuli centri) daculi ilia WavWavaZis literaturuli memkvidreobis
–
avtografebis
aRwerilobaSi
Setanilia
da
saqarTvelos
nusxebis
–
didi
saxelmwifo
nawili,
literaturul
muzeumsa da quTaisis muzeumSi daculi ilias avtografebi da nusxebi, agreTve SoTa rusTavelis saxelobis saxelmwifo Teatris muzeumSi dacul
ilias
avtografi,
saqarTvelos 10
saxalxo
ganaTlebis
saxelmwifo
muzeumSi
daculi
ilias
xelmowerili
oficialuri
mimarTvebi sxvadasxva pirisadmi. naSroms
axlavs
saZieblebi:
pirTa,
geografiul
saxelTa
da
dargobrivi.
9.
saqarTvelos
gzamkvlevi.
-
saxelmwifo Tb.:
muzeumis
saqarTvelos
Zvel ssr
xelnawerTa mecnierebaTa
sacavebis akademiis
gamomcemloba, 1951. - 348 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. s. j a n a S i a s saxelobis saqarTvelos saxelmwifo muzeumi). paraleluri Tavfurceli - rusul enaze. Semdgenlebi: q. SaraSiZe, m. qiqoZe, l. quTaTelaZe, n. kasraZe, T. enuqiZe, k. grigolia, S. burjanaZe, el. metreveli, n. qanTaria, S. gozaliSvili, d. megrelaZe. q. SaraSiZem Seadgina gzamkvlevi yofili qarTvelTa Soris werakiTxvis gamavrclebeli sazogadoebis Zvel xelnawerTa fondisa, m. qoqoZem – amave sazogadoebis Zveli sabuTebis fondisa da berZnuli xelnawerebis koleqciisa, l. quTaTelaZem da n. kasraZem _ yofili saeklesio muzeumis Zvel xelnawerTa fondisa, T. enuqiZem _ amave muzeumis
Zveli
sabuTebis
fondisa,
k.
grigoliam
_
saqarTvelos
saistorio da saeTnografo sazogadoebis Zvel xelnawerTa fondis, S. burjanaZem amave sazogadoebis Zveli sabuTebis fondisa da Turqul xelnawerTa koleqciisa, el. metrevelma _ akad. s. janaSias saxelobis saqarTvelos saxelmwifo muzeumis Zvel xelnawerTa axali fondis, sparsul xelnawerTa da fotopirebis koleqciebisa, n. qanTariam _ amave muzeumis Zveli sabuTebis axali fondisa, S. gozaliSvilma _ piradi
saarqivo
fondebisa,
d.
megrelaZem
rusul
xelnawerTa
koleqciisa, l. quTaTelaZem somxur xelnawerTa koleqciisa. erTvis
qarTul
xelnawerTa,
sabuTTa
da
piradi
saarqivo
fondebis saZieblebi, gamoyenebuli literaturis sia. 10. saqarTvelos saistorio da saeTnografio sazogadoebis yofili
muzeumis xelnawerebi (H koleqcia). t. II. Sedgenilia da dasabeWdad 11
damzadebuli l. q u T a T e l a Z i s mier, i l redaqciiT.
–
Tb.:
saqarTvelos
ssr
a b u l a Z i s
mecnierebaTa
akademiis
gamomcemloba, 1951. – 411 gv. – (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. akad. s. janaSias saxelobis saxelmwifo muzeumi). paraleluri Tavfurceli _ rusul enaze. naSromSi
Sesuli
masala
qronologiurad
X-XIX
saukuneebs
moicavs. xelnawerTa Soris vxvdebiT mecnierebis sxvadasxva dargs: filosofias, medicinas, samarTals. gansakuTrebiT mravalia XVII-XIX saukuneebis mxatvruli literaturis Zeglebi. aRwerilobas erTvis xelnawerTa qronologiuri tabula, etratis xelnawerTa sia, geografiul, pirTa da dargobrivi saZieblebi. 1953 11.
saqarTvelos
saxelmwifo
muzeumis
qarTul
xelnawerTa
aRweriloba. saqarTvelos saistorio da saeTnografio sazogadoebis yofili
muzeumis
(H)
koleqcia,
t.VI.
Sedgenilia
da
dasabeWdad
momzadebuli n. k a s r a Z i s, e l. m e t r e v e l i s, l. me f a r i S v i l i s, l. q u T a T e l a Z i s da q. S a r a S i Z i s mier, a l. b a r a m i Z i s redaqciiT. – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1953. - 540 gv. –(saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia.
akad.
s.
janaSias
saxelobis
saqarTvelos
saxelmwifo
muzeumi). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. Seicavs H koleqciis #2501-3265 xelnawerebis aRwerilobas. l. mefariSvilma aRwera #2501-3000 xelnawerebi, q. SaraSiZem _ #3001-3103, 3193-3208,
el.
metrevelma
–
#3104-3195,
n.
kasraZem
-#3209-3250,
l.
quTaTelaZem _ # 3251-3162 xelnawerebi. erTvis xelnawerTa qronologiuri tabula, geografiul saxelTa, pirTa da dargobrivi saZieblebi. 1954 12.
saqarTvelos
saxelmwifo
muzeumis
qarTul
xelnawerTa
aRweriloba. yofili saeklesio muzeumis qarTuli xelnawerebi. (A 12
koleqcia). t. IV. Seadgina q r. S a r a S i Z e m, k. k e k e l i Z i s saerTo redaqciiT. – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1954. - 635 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. akad. s. janaSias saxelobis saqarTvelos saxelmwifo muzeumi). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromi A
koleqciis
#1041-1450
xelnawerebis
Tanmimdevruli
aRwerilobaa. aRweril xelnawerebSi moxvda aTonis mTis qarTvelTa monastris biblioTekidan
Semosuli
xelnawerebi,
`vanis
saxareba~
Tamar
mefisTvis gadawerili `mravalTavi~ (jvris monasterSi gadawerili), koleqciis es nawili folkloruli masaliTac mdidaria. axlavs
xelnawerTa
qronologiuri
tabula,
saZiebeli
damwerlobis mixedviT, geografiul da pirTa saZieblebi. 1955 13. asurel moRvaweTa cxovrebis wignTa Zveli gamokvleviTa da leqsikoniT gamosca i l i a a i v e winasityvaobiT (gv.VII-VIII), redaqtori a. S gam-ba, 1955. - XXXII, 222 gv. [Zveli qarTuli enis (ssr kavSiris umaRlesi ganaTlebis saministro. Tbilisis saxelmwifo universiteti).
redaqciebi. teqstebi b u l a Z e m, [m i s a n i Z e]. –Tb.: Tsu kaTedris Sromebi. 1.] stalinis saxelobis
paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromi moicavs ioane zedaznelis, Sio mRvimelis, daviT garejelis kimenur da metafrasul `cxovrebaTa~ da abibos nekreselis mokle da vrcel `wamebaTa~ kritikulad dadgenil teqstebs da TiToeuli maTganis Sesaxeb gamokvlevas. damatebaSi mocemulia `Sio mRvimelis saswaulebi~. erTvis mokle leqsikoni, pirTa da geografiul saxelTa saZieblebi.
14.
vaxtang
VI
samarTlis
wigni.
teqsti
gamosacemad
daamzada,
gamokvleva da terminTa saZiebeli daurTo T. e n u q i Z e m. [redaqtori i. a b u l a Z e.] - Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1955. - 151 gv. – (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia.
akad.
s.
janaSias
saxelobis
muzeumi). 13
saqarTvelos
saxelmwifo
vaxTang VI-is `samarTlis wigni~ iuridiuli azrovnebis nimuSia romelic 1708 wlis naxevars miekuTvneba. teqsti Sedgeba xuTi karisa da 270 muxlisagan. erTvis
terminTa,
pirTa,
eTnikur
da
geografiul
saxelTa
saZieblebi. 15. mamaTa swavlani X-XI ss-Ta xelnawerebis mixedviT. gamosca i l. a b u l a Z e m, a k. S a n i Z i s redaqciiT. – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1955. - XXII, 320 gv. - [Zveli qarTuli enis Zeglebi, 8]. paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. wigni X-XI ss-is xelnawerebis mixedviT aris gamocemuli da saeklesio mamebis 42 qadageba-swavlanis kritikulad dadgenili teqstis publikacias warmoadgens. Sinaarsis mixedviT `swavlani~ da `Tqmulni~ ZiriTadad asketuria. naSromi gamoqveynebulia sami krebulis mixedviT, romelTagan ori (S-1139, 943w., Sin-36, Xs.) Tavnaklulia, mesames (Arh-9, 977w.) ki saTaurad aqvs ioane mosxis `samoTxis~ saxelwodeba. krebulSi Sesulia ioane oqropiris, basili kesarielis, efrem asuris, sahak monazvnis, markoz monazvnisa da martviri monazvnis nawerebi. martviris nawarmoebi, k kekeliZis mosazrebiT, qarTveli avtoris mier qarTulad gamoTqmuli Sromaa (`literaturuli Ziebani~, III, gv. 261-313). il. abulaZe gamoricxavs Txzulebebis somxuridan Targmnis sakiTxs, magram ar aris garkveuli es Txzulebebi berZnulidan aris Targmnili Tu arabulidan. Tumca mkvlevari Zeglebs palestinis an tao-klarjeTis saliteraturo wreebSi warmoSobilad miiCnevs. rec.: svaniSvili c., Zveli qarTuli ganaTleba. – 1956. – 1 maisi. – gv. 4.
enis
Zeglebi
//
saxalxo
16. m a r i n. ierusalimis berZnuli sapatriarqo wignsacavis qarTuli
xelnawerebis mokle aRweriloba. dasabeWdad moamzada e l. m e t r e v e l m a, (misive `winasityvaoba~ (gv. 5-8) ). – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1955. - 96 gv. – (saqarTvelos ssr mecnierebaTa
akademia.
akad.
s.
janaSias
saxelobis
saxelmwifo muzeumi). paraleluri Tavfurceli _ rusul enaze.
14
saqarTvelos
gamocemas safuZvlad udevs saqarTvelos saxelmwifo muzeumSi daculi 1902 wlis n. maris mier ierusalimis berZnuli sapatriarqos qarTuli xelnawerebis aRwerilobis avtografis fotopiri. erTvis sakuTar saxelTa saZiebeli qarTul enaze. sakuTar da geografiul saxelTa saZiebeli rusul enaze. 17.
saqarTvelos
aRweriloba.
saxelmwifo
yofili
muzeumis
saeklesio
qarTul
muzeumis
xelnawerTa
qarTul
xelnawerTa
aRweriloba (A) koleqcia t. V. Seadgina l. q u T a T e l a Z e m,
a.
b a r a m i Z i s redaqciiT. – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis
gamomcemloba,
1955.
-
(3),
314
gv.
-
(saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa akademia. s. janaSias saxelobis saqarTvelos saxelmwifo muzeumi).
aRwerilia A koleqciis #1451-1804 xelnawerebi, romelTa Sorisaa 973 wels gadawerili parxlis oTxTavi, X saukunis bibliis erTi fragmenti. XI s. gadawerili `paraklitoni~. XVII-XVIII s. gadawerili didtaniani
xelnaweri,
e.w.
`gulani~
da
sxva.
erTvis
xelnawerTa
qronologiuri tabula, geografiul saxelTa, pirTa da dargobrivi saZieblebi. q. pirveli stamba saqarTveloSi (1709-1722).
18. S a r a S i Z e [redaqtori
n.
berZeniSvili].
Tb.:
saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademiis gamomcemloba, 1955. - 214 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia.
akad.
s.
janaSias
saxelobis
saqarTvelos
saxelmwifo
muzeumi). naSromSi Seswavlilia stambis daarsebis istoria saqarTveloSi 1708-1709 istoriis
ww.
vrcladaa
Sesaxeb.
saubari
wignSi
pirveli
daxasiaTebulia
gamocema.
15
qarTuli vaxtangis
wignis stambis
beWdvis yvela
wigns erTvis: a) ilustraciebi sxvadasxva gamocemebisa, b) vaxtang VI-is
stambis
wignebis
Rweriloba,
g)
1709-1722
ww.
gamocemebis
qronologiuri tabula, d) pirTa saZiebeli. 1956 19. g a b a S v i l i
t i m o T e. mimosvla. teqsti gamosacemad
moamzada, gamokvleva, leqsikoni da saZieblebi daurTo e l. m e t r e v e l m a, [red. k. k e k e l i Z e]. – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1956. - 0253, 159 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. akad. s. janaSias saxelobis saqarTvelos saxelmwifo muzeumi). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze gamocemas safuZvlad udevs t. gabaSvilis avtografuli nusxebi. dadginda `mimosvlis~ sami redaqcia, rac asaxavs t. gabaSvilis mier teqstze
muSaobis
sam
sxvadasxva
etaps.
calkea
aRwerili
aTonze
mogzauroba, calke ierusalimSi. gamokvlevaSi timoTe gabaSvili gamoikveTa, rogorc TvalsaCino saxelmwifo
moRvawe,
gamocdili
diplomati,
politikosi,
mwerali,
istorikos – arqeologi, kartografi da mxatvari. mkvlevris Sesrulda
mier
timoTe
dadgenili
gabaSvilis
kritikuli
Txzulebis
teqstis
inglisuri
safuZvelze gamocema:
T.
Gabashvili Pilgrimage to Mount Athos, Constantinopole and Jerusalem, 1775 – 1779, translated by M. Ebanoidze. J. Wilkinson, [Richmond]: Curzon, 2001, 224. p.
rec.: sol. caiSvili. mweral – mogzauris dRiurebi // saxalxo ganaTleba. – 1956, 24 oqtomberi - #43 / 1415. – gv. 3; t. ruxaZe – qarTuli samogzauro
Txzulebani (timoTe gabaSvilis `mimosvlis~
gamocemis gamo) // axalgazrda komunisti. – 1956. – 27 noemberi #142/6246.
–
gv.
3;
mixeil
kekeliZe
_
qarTuli
literaturis
mniSvnelovani Zegli // komunisturi aRzrdisTvis. – 1956. – # 12 – gv. 84-87. al. baramiZe. kritikuli SeniSvnebi // literaturuli Ziebani – 13.
16
1961. - gv. 407-413. gadabeWd. // misive. narkvevebi qarTuli literaturis istoriidan – 4 – Tb.: mecniereba, 1964. - gv.305-313.
1957 20. `balavarianis~ qarTuli redaqciebi. gamokvleva da leqsikoni daurTo i l. a b u l a Z e m, a. S a n i Z i s redaqciiT. – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1957. - 048, 216 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia). [Zveli qarTuli enis Zeglebi, 10]. paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. teqstologiuri da frazeologiuri msgavsebisa da gansxvavebis ufro naTlad warmoCenis mizniT, naSromSi erTmaneTis paralelurad warmodgenilia `balavarianis~ vrceli da `sibrZne balavarianis~ anu mokle redaqciis teqstebi. am ori Txzulebis analizis safuZvelze, mkvlevari `balavarianis~ vrcel teqsts IXXss. mijnaze naTargmn Zeglad miiCnevs, xolo `sibrZne-balavarianis~ anu mokle redaqciis teqsts am Txzulebis Semoklebad. vrcel redaqciaSi gamovlenili arabizmebi ki teqstis arabulidan momdinareobaze unda miuTiTebdes. damatebaSi warmodgenilia mokle redaqciis dasawyisi, axlavs leqsikoni da saZiebeli.
rec.: z. WumburiZe. Zveli qarTuli sasuliero romani // mnaTobi. – 1958, #3. – gv. 181-182. 21.
saqarTvelos
saxelmwifo
muzeumis
qarTul
xelnawerTa
aRweriloba, muzeumis xelnawerTa axali (Q) koleqcia, t. I. Sedgenili e l. m e t r e v e l i s a da q r. S a r a S i Z i s mier, i l. a b u l a Z i s redaqciiT. [Semdgenlebis `winasityvaoba~ (gv.5)] – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1957. – 510 gv. – (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. akad. s. janaSias saxelobis saqarTvelos saxelmwifo muzeumi). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. aRwerilia Q koleqciis pirveli 500 xelnaweri. #1 – 231, 361 – 500 aRwera el. metrevelma. #232 – 360 aRwera qr. SaraSiZem. erTvis xelnawerTa qronologiuri tabula, geografiul saxelTa, pirTa da dargobrivi saZieblebi.
17
l. sulxan-saba orbelianis leqsikonis
22. q u T a T e l a Z e
redaqciebi. (avtografebis mixedviT). [redaqtori a l. b a r a m i Z e]. Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1957. - 301 gv. reziume rusul enaze – Редакции Толкового словаря грузинского иязыка Сулхана-Саба Орбелиани с. 284 - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. akad. s. janaSias saxelobis saqarTvelos saxelmwifo muzeumi). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze naSromSi Seswavlilia sabas leqsikonis avtografebi. dadgenilia maTi
qronologiuri
Tanamimdevroba,
mecnierul-SemoqmedebiTi
muSaobis
ganviTareba-saxecvlilebani.
warmoCenilia
procesi,
garkveulia
leqsikografis
leqsikonis
redaqciaTa
avtografebSi
Sesul
damatebaTa ganmartebis ara avtoriseuloba. naSroms erTvis pirTa saZiebeli. 1958 23.
istoriuli
samTavroebisa
dokumentebi
imereTis
samefosa
da
guria-odiSis
(1466-1770). w. 1. teqstebi gamosca, winasityvaoba da
saZieblebi daurTo S. b u r j a n a Z e m. redaqtori i l. a b u l a Z e. - Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1958. 215
gv.
-
(saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia.
xelnawerTa
instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromSi Tavmoyrilia XV-XVIII saukuneebis imereTis samefosa da guria-odiSis istoriuli sabuTebi. esaa pirveli wigni im sabuTebisa, romelTa
dasawyis
xanad
miRebulia
saqrTvelos
politikuri
erTianobis daSlisa da imereTis samTavros warmoqmnis dro. krebulSi warmodgenilia 163 dokumenti, dayofili sam jgufad. pirvel jgufSi 146 dokumentia da exeba imereTis samefos, meore, guriis samTavros (10 sabuTi)
mesame
jgufSi
odiSis
samTavros
dokumentebia,
sul
7
t.
II.
erTeuli.
24.
qarTul
xelnawerTa
aRweriloba,
axali
(Q) koleqcia,
Sedgenilia da dasabeWdad damzadebuli T. b r e g a Z i s, T. e n u q 18
i Z i s, n. k a s r a Z i s, e l. m e t r e v e l i s, l. q u T a T e l a Z i s a da q r. S a r a S i Z i s mier, i l. a b u l a Z i s redaqciiT.
-
Tb.:
saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademiis
gamomcemloba, 1958. – 452 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. xelnawerTa instituti). Q koleqciis aRweriloba grZeldeba # 501 xelnaweridan. # 501650 aRwera Nn. kasraZem, # 651-715, 965-983 T. bregaZem, # 716- 778, 984-1000 el. metrevelma, #801-802 l. quTaTelaZem, #779-800, 820-827 T. enuqiZem, # 873-964 qr. SaraSiZem. toms darTuli aqvs xelnawerTa qronologiuri tabula, pirTa, geografiul saxelTa da dargobrivi saZieblebi. 1959 25. e f r e m
romelTa
m c i r e. uwyebaÁ mizezsa qarTvelTa moqcevisasa
wignTa
Sina
moiÃsenebis.
teqsti
gamosca,
Sesavali
da
leqsikon-saZieblebi dauTo T. b r e g a Z e m. – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1959. – 022, 62 gv. - (saqarTvelos ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa
instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromi istoriuli xasiaTisaa. miznad isaxavs, gaarkvios da daasabuTos berZnuli wyaroebis mixedviT zogierTi sadavo sakiTxi saqarTvelos saeklesio istoriidan. gamocemisaTvis gamoyenebulia XII saukunis xelnaweri – A-24.
26. qarTul xelnawerTa aRweriloba yofili qarTvelTa Soris wera-
kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis (S) koleqciisa, t. I. Sedgenilia da dasabeWdad damzadebuli: T. b r e g a Z i s, T. e n u q i Z i s, n. k a s r a Z i s, l. q u T a T e l a Z i s a da q r. S a r a S i Z i s mier, e l. m e t r e v e l i s redaqciiT. – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1959. – 758 gv. – (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. 19
aRwerilia pirveli 500 xelnaweri. Zveli numeraciis mixedviT #140, 966-1110 xelnawerebi aRwera l. quTaTelaZem, #41-90. n. kasraZem, #91173, 314-400 T. enuqiZem, #174-313, 974 qr. SaraSiZem, #401-964 T. bregaZem, #425 xelnaweri (`miqael modrekili, iadgari, 978-988~) el. metrevelma. erTvis xelnawerTa qronologiuri tabula, pirTa, geografiul saxelTa da dargobrivi saZieblebi. 27.
qarTuli
versiebi
apokrifebisa
mociqulTa
Sesaxeb
(IX-XIss.
xelnawerTa mixedviT). teqstebi gamosacemad moamzada, gamokvleva da leqsikoni daurTo c. q u r c i k i Z e m. [redaqtori i. a b u l a Z e]. – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1959. 077,
113
gv.
(saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia.
xelnawerTa
instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromSi SerCeulia Zvel mravalTavebSi daculi eqvsi apokrifi. xelnawrebi,
romlebic
daTariRebuli,
am apokrifebs
mxolod
erTi
–
A
Seicaven IX_XI 674
xelnaweri
saukuneebiTaa
XV
saukunisaa.
teqstebi kritikuladaa dadgenili, erTvis gamokvleva da xmarebul sityvaTa teqstebis
leqsikoni, enas,
gansakuTrebuli
orTografiul,
yuradReba
fonetikur,
aqvs
daTmobili
morfologiur
da
sintaqsuri Taviseburebebis Cvenebas. 1960 28.
aleqsandre
yazbegis
xelnawerebi.
aRweriloba
Seadgina
da
dasabeWdad moamzada S. g o z a l i S v i l m a. (Sesavali S. g o z a l i S v i l i s a gv. 5-24). – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1960. - 221 gv. 1 f. portreti. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli - rusul enaze. warmodgenilia k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa institutis fondSi daculi al. yazbegis Sesaxeb arsebuli masalis mecniereuli 20
aRweriloba.
masSi
literaturul,
Sesulia
Teatralur
agreTve
da
saqarTvelos
quTaisis
muzeumebSi,
saxelmwifo arqivSi daculi masalebi. darTuli aqvs
saxelmwifo centralur
bibliografiuli
cnobebi, SeniSvnebi da pirTa saZieblebi. 29. i o a n e
m o s x i. limonari. teqsti gamokvleviTa da leqsikoniT
gamosca i l. a b u l a Z e m. - Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis
gamomcemloba,
1960.
-
024,
171
gv.
-
(saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa akademia. xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. ioane mosxs miewereba erTi nawarmoebi, romelsac berZnulad `limonari~ an `paradizmi~ ewodeba. pirveli aRniSnavs `mdelos~, xolo meore `samoTxes~. qarTuli versiiT mosxis nawarmoebs `samoTxe~ hqvia. avtoris
TqmiT,
es
wigni
rCeul
sulismargebel
TxrobaTa
krebulia da asaxavs wminda mamebis cxovrebas. teqsti dadgenilia sami xelnaweris mixedviT.
rec.: caiSvili s. _ ioane mosxi (mesxi) da misi `limonari~. // mnaTobi. - 1961. - #9. – gv. 183-186. 30.
fsalmunis
Zveli
qarTuli
redaqciebi
X-XIII
saukuneTa
xelnawerebis mixedviT, gamosca m z. S a n i Z e m. I. teqsti [redaqtori a. S a n i Z e]. - Tb: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1960. - 495 gv. - (Zveli qarTuli enis Zeglebi. 11. saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. gamocemaSi dabeWdilia sami redaqcia qarTuli fsalmunisa: ori Zveli,
aTonamdeli
da
giorgi
mTawmidiseuli.
gamoyenebulia cxra xelnaweri. axlavs 11 tabula. 1961 21
gamocemisaTvis
31. samxreT saqarTvelos istoriis masalebi (XV-XVI ss). teqstebis publikacia. gamokvlevebi da saZieblebi q r. S a r a S i Z i s a. redaqtori n. S o S i a S v i l i. - Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa
akademiis
gamomcemloba,
1961.
-
183
gv.
3
tab.
-
(saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. xelnawerTa instituti). parleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromi miznad isaxavs Zveli mesxeTis istoriis Seswavlas XV s. 20-iani wlebidan moyolebuli XVI s. 70-90 wlebamdis. gamoqveynebuli teqstebi sam nawilad iyofa: I. mosaxseneblebi, II. mcxeTis sabuTebi, III. `mesxuri
matiane~.
mTliani
saxiT
aRebuli
es
teqstebi
iZlevian
samxreT saqarTvelos winaaRmdegobebiT savse cxovrebis axsnas. 32. qarTul xelnawerTa aRweriloba yofil qarTvelTa Soris wera-
kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis (s) koleqciisa, t. II. Sedgenilia da dasabeWdad damzadebuli a. b a q r a Z i s, T. b r e g a Z i s, e l. m e t r e v e l i s a da m z. S a n i Z i s mier, e l. m e t r e v e l i
s
redaqciiT.
–
Tb.:
saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademiis
gamomcemloba, 1961. – 420 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli -
rusul enaze.
aRwerilia (S)koleqciis xelnawerebi # 501-800. a. baqraZem aRwera, #1113-1181,
1422-1488
xelnawerebi,
m.
SaniZem
#1182-1250,
1489-1544,
el.
metrevelma # 1251-1331, T. bregaZem # 1338-1421, l. quTaTelaZem, # 1111, q. SaraSiZem #1245 xelnaweri. erTvis xelnawerTa qronologiuri tabula, geografiul saxelTa, pirTa da dargobrivi saZieblebi. 1962 33. d a d i a n i winasityvaoba,
n i k o. qarTvelT cxovreba. teqsti gamosca,
gamokvleva,
komentarebi, 22
saZieblebi
da
leqsikoni
daurTo S. b u r j a n a Z e m. [redaqtori i. a b u l a Z e]. – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1962. - 282 gv. (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. `qarTvelT cxovreba~ Sedgeba sami nawilisagan. pirveli da meore nawili, romelic moicavs periods uZvelesi droidan 1750-ian wlebamde, warmoadgens
faqtiurad
vaxuSti
bagrationis
`saqarTvelos
cxovrebisa~ da sxva qarTvel avtorTa Txzulebebis Semoklebas. `qarTvelT cxovrebis~ mesame nawili, romelic moicavs periods 1750-iani
wlebidan
1828
wlamde
mniSvnelovan
saistorio
wyaros
warmoadgens am drois lixT-imereTis Sesaxeb. 34. m e t r e v e l i
e l. – masalebi ierusalimis qarTuli
koloniis istoriisaTvis (XI-XVII ss.). [redaqtori i. a b u l a Z e]. Tb: - 1962. – 194 gv. tab. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromi aRapebis aRapTa
ierusalimis
qarTuli
(mosaxseneblebis)publikaciaa. saxeobebi,
dadgenilia
xelnawerebidan gamokvlevaSi
TiToeuli
aRapis
gadmoRebul
gansazRvrulia dadebis
dro,
moxseniebul pirTa vinaoba. minawerTa Soris aris mosaxsenebeli SoTa meWurWleTuxucesi,
romelsac
zogi
mkvlevari
SoTa
rusTavelad
miiCnevs. naSromi
Sedgeba
Semdegi
nawilebisgan:
Sesavali,
gamokvleva,
teqstebi, komentari, paleografiuli albomi, saZieblebi.
rec : Héléne Metreveli, Matériaux concernant l’ histoire de la colonie georgienne de Jérusalem du XI e au XVII siecles, Tbilisi. 1962 // Bedi Kartlisa – XVXVI. – 1963. – gv. 186-187.
35. j a v a x i S v i l i
i v. masalebi qarTveli eris materialuri
kulturis
III
istoriisaTvis.
tanisamosi, 23
qsovilebi, xelsaqme.
IV-
saomari saWurveli da samxedro saqme. dasabeWdad moamzada i v. j a v a x i S v i l i s saxelobis kabinetma. [redaqtori g. C i t a i a] – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1962. –
312
gv. 78 f. tab - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. avtors naSromi daumTavrebeli darCa. mecnieris arqivSi daculi masalebisa da mis mier wakiTxuli sajaro leqciebis safuZvelze igi daasrules
iv.
javaxiSvilis
sakiTxebi
ganxilulia
saxelobis
kabinetis
qronologiurad,
TanamSromlebma.
istoriul
viTarebaSi
terminebis ganxilvis safuZvelze, uZvelesi droidan me-19 saukunemde. ilustraciebis
nawili
SerCeulia
avtoris
miTiTebiT,
saTaurebi
ekuTvnis redaqcias. erTvis terminTa saZiebeli da tabulebi 1963 36. k e l e n j e r i Z e
bibliografia.
e. akademikos eqvTime TayaiSvilis SromaTa
gamosacemad
moamazada
da
biografiuli
narkvevi
daurTo e. k e l e n j e r i Z e m. - Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis gamomcemloba, 1963. - 36 gv. 1f. portreti. (saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. warmodgenilia Sromebi 1890 wlidan 1951 wlamde. bibliografia Seivso
1952-1962
wlebSi
gamocemuli
SromebiT,
romlis
monacemebi
kvadratul frCxilebSia Casmuli. 37. Zveli qarTuli agiografiuli literaturis Zeglebi. wg. 1 (V_X ss). dasabeWdad moamzades i l. a b u l a Z e m, n. a T a n e l i S v i l m a, n. g o g u a Z e m, c. W a n k i e v m a da c. j R a m a i a m, i l. a b u l a Z i s xelmZRvanelobiT da redaqciiT. - Tb.: mecniereba, 1963. –
24
349
gv.
–
(saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromSi
Sedis
uZvelesi
originaluri
qarTuli
Zeglebi.
gamocema kritikulia. Seswavlilia ZeglTa arsebuli nusxebi. teqsti gamarTulia xelnawerTa monacemebis mixedviT.
Sinaarsi: winasityvaoba, 5-8; teqstebi _ a. wamebaÁ SuSanikisi dedoflisaÁ,
11-29;
b.
martÂlobaÁ
da
moTminebaÁ
evstaTi
mcxeTelisaÁ, 30-45; g. wamebaÁ haboÁsi, romeli iwama qarTls Sina, qalaqsa
tfiliss,
gamoTqumuli
moqcevaÁ
qarTlisaÁ,
81-163;
e.
iovane
cxorebaÁ
Zisa da
sabanisi, wamebaÁ
46-81;
d.
kostantisi
qarTvelisaÁ, 164-172; v. wamebaÁ gobronisi, romeli ganiyvanes yvelis cixiT, 172-183; z. wamebaÁ yrmaTaÁ ricxÂT cxraTaÁ, 183-185; À. yrmaTa orTa ZmaTa daviTisi da tiriWanisi sakiTxavi, 186-191; T. cxorebaÁ da
moqalaqobaÁ
moqalaqobaÁ
iovane
SioÁsi
zedaZnelisaÁ,
da
evagresi,
191-217;
217-229;
i.
ia.
cxorebaÁ
da
cxrorebaÁ
da
moqalaqobaÁ daviT garesjelisaÁ, 229-240; ib. moqalaqobaÁ da wamebaÁ abibos nekresel episkoposisaÁ, 240-248; ig. SromaÁ da moRuawebaÁ grigolisi
arqimandritisaÁ
xancTisa
da
Satberdisa
aRmaSenebelisaÁ, 248-319; id. cxorebaÁ da moqalaqobaÁ serapionisi, 319-347.
38. qarTul xelnawerTa aRweriloba yofil qarTvelTa Soris wera-
kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis (S) koleqcia, t. III. Sedgenilia da dasabeWdad damzadebuli T. e n u q i Z i s, e l. m e t r e v e l i s, m. q a v T a r i a s, l. q u T a T e l a Z i s, m. S a n i Z i s a da q r. S a r a S i Z i s mier, e l. m e t r e v e l i s redaqciiT. – Tb.: saqarTvelos ssr mecnierebaTa (saqarTvelos
ssr
akademiis gamomcemloba, 1963. - 334 gv. -
mecnierebaTa
akademia.
k.
xelnaweraTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze.
25
kekeliZis
saxelobis
aRwerilia S koleqcia #801-1050 axali numeraciis mixedviT. m. SaniZem
Zveli
numeraciis
mixedviT
aRwera
#1545-1559,
2527-2578
xelnawerebi, T. enuqiZem - # 1560-1629, l. quTaTelaZem - # 1630-1665, qr. SarSiZem # 1667-1746, el. metrevelma - # 2266-2379, m.qavTariam - # 23842526 xelnawerebi. erTvis xelnawerTa qronologiuri tabula, pirTa, geografiul saxelTa da dargobrivi saZieblebi. 1964 39. berZnuli samarTali. vaxatang VI samarTlis wignTa krebulidan. teqsti gamosca, gamokvleva, leqsikoni da terminTa saZiebeli daurTo T. b r e g a Z e m. [red. s. y a u x C i S v i l i]. – Tb.: saqarTvelos ssr
mecnierebaTa
(saqarTvelos
ssr
akademiis
gamomcemloba,
mecnierebaTa
akademia.
1964. k.
-
095,
kekeliZis
273
gv.
-
saxelobis
xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromSi dadgenilia vaxtang VI-is krebulSi Sesuli, `berZnuli samarTlis~ wyaro da gamoTqmulia varaudi, rom berZnulidan qarTul enaze is unda eTargmna vaxtang VI-is Tanamedrove kvipriane samTavnels. paraleluri Tavfurceli - berZnul enaze. 40.
masalebi
saqarTvelos
toponimikisaTvis.
istoriuli
geografiisa
da
wg. I. X-XVIIss-is istoriuli dokumentebis mixedviT
gamosacemad moamzades z. a l e q s i Z e m da S. b u r j a n a Z e m. [redaqtori i. abulaZe] – Tb.: mecniereba, 1964. – 283 gv. - (saqarTvelos ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa
qarTul
istoriul
instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromSi
Tavmoyrilia
X-XVII
ss.
dokumentebSi daculi masala toponimikis Sesaxeb. masala amoRebulia k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa institutis, quTaisis saxelmwifo 26
muzeumisa da `matenadaranis~ fondebSi daculi da mkvlevarTa mier sxvadasxva dros gamoqveynebuli dokumentebidan. 41. XIV-XVIIIss. ramdenime qarTuli istoriuli dokumenti. [redaqtori n. S o S i a S v i l i]. – Tb.: mecniereba, 1964. - 151 gv. - (saqarTvelos ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa
instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. Tematur
krebulSi
Sesulia
sami
gamokvleva,
romelSic
Seswavlilia saqarTvelos istoriis mniSvnelovani sakiTxebi: 1. T. enuqiZe
–
masalebi
qarTlis
samefos
samdivanbego
sasamarTlos
istoriisaTvis, gv 1-73. Енукидзе Т. Для изучения истории суда мдиванбегов в Картлийском царстве. (1755-1760) gv. 74. naSromSi warmodgenilia XVIII s. meore naxevris aRmosavleT saqarTvelos samarTlis masalebi, sul 21 dokumenti. am dokumentebis Seswavlis safuZvelze SesaZlebeli xdeba sasamarTlos Semosavlisa terminTa
saqmeebSi da
misis
saZiebeli.
politikuri
mdivanbegis ganawilebis 2.
odiSeli
istoriisaTvis.
damxmare dadgena. j.
(XIV-XVII
pirTa, axlavs
iasaulTa
aRmosavleT
ss.),
gv.
samdivanbego da
saqarTvelos Одишели Д. К.
75-116.
политической истории восточной Грузии XIV-XVII вв. Резюме gv.
116-117.
istoriuli dokumentebis monacemTa safuZvelze naSromSi Seswavlilia qarTl-
kaxeTis
samefoTa
istoriuli
qronologiis
sakiTxebi.
gasworebulia zogi mefis zeobis wlebi da Secdomebi istoriuli dokumentis daTariRebisas. 3. klimiaSvili ak. masalebi XV-XVII ss. qarTlisa
da
kaxeTis
sadroSoebis
istoriisaTvis.
gv.
121-150.
Климиашвили Ак. Э. Материалы для изучения воеводств (“Садрошо”) Восточной Грузии XV-XVII вв. Резюме. gv. 151. naSromSi dadgenilia, rom qarTlkaxeTSi oTx-oTxi sadroSo iyo. miniSnebulia TiToeuli sadroSos saxelwodeba
da
sazRvrebi.
sadroSoebi
qarTlSi
saTavadoebisgan
Sedgeboda, xolo kaxeTSi-samouraoebisagan. 42. uZvelesi redaqciebi basili kesarielis `equsTa dReTaÁsa~ da
grigol noselis Targmanebisa `kacisa agebulebisaTÂs~. X-XIII ss-is 27
xelnawerTa mixedviT gamosca, gamokvleva da leqsikoni daurTo i l. a b u l a Z e m. [redaqtori e l. m e t r e v e l i]. – Tb.: mecniereba, 1964. – 274 gv. – (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. `equsTa dReTaÁs~ mxolod erTi Targmani arsebobs, romelic giorgi
mTawmindels
ekuTvnis;
basili
kesariels
es
nawarmoebi
bolomde ar miuyvania. meeqvse dRis qmnilebaTa Sesaxeb aRaraferia Tqmuli. am naklis Sevseba ukisria basilis Zmas grigol nosels, romlis
naSroms
ewodeba
`kacisa
SesaqmisaTÂs~
anda
`kacisa
agebulebisaTÂs~. orive es naSromi egzegetikuri xasiaTisaa. maTSi vrclad aris `dabadebis~ is adgili, romelic exeba qveynis Seqmnas. teqstebs darTuli aqvs gamokvleva da leqsikoni. 43. j a v a x i S v i l i
i v. – masalebi saqarTvelos ekonomiuri
istoriisaTvis. w. 1. nakv. IV-V. meRvineoba da mexileoba saqarTveloSi. gamosacemad moamzada i v. j a v a x i S v i l i s kabinetma. [red. n. b e r Z e n i S v i l i]. ssr
mecnierebaTa
Tb.: mecniereba, 1964. - 145 gv. - (saqarTvelos
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa
instituti). naSromi exeba soflis meurneobis ori dargis, meRvineobis da mexileobis istorias. avtorma maTi gamoqveyneba veRar moaswro, amitom ekonomikuri istoriis es ori dargi srulad araa damuSavebuli, ris gamo redaqciam arCia nakveTebi `masalis~ saxelwodebiT gamoeqveynebina. 1965 44.
al-busTani X saukunis sinuri xelnaweris mixedviT. arabuli
teqsti qarTuli TargmaniTa da gamokvleviT gamosca r. g v a r a m i a m. [redaqtori g. w e r e T e l i]. – Tb.: mecniereba, 1965. - 151 gv. 33 gv. [arabuli
teqsti].
-
(saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti).
28
akademia.
k.
paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. pirvelad qveyndeba qristianul-arabuli literaturis adreuli periodis Zegli. arabuli sinuri `al-busTani~ warmoadgens nawils arabuli xelnaweri krebulisa, romelic daculia sinaze wm. ekaterines monasterSi. 45. ioane drasxanakerteli somxeTis istoria (786-925 ww). somxuri teqsti qarTuli TargmaniT, gamokvleviTa da saZieblebiT gamosca
e.
c a g a r e i S v i l m a [somxuri wyaroebis seriis redaqtori i l. a b u l a Z e]. Tb.: mecniereba – 1965 – 316 gv. (saqarTvelos Sesaxeb arsebuli
ucxouri
wyaroebis
komisia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa instituti). ucxouri wyaroebi saqarTvelos Sesaxeb wigni XIII. paraleluri Tavfurceli rusul da inglisur enebze. naSromi
sayuradgeboa
imiT,
rom
igi
somxeTis
istoriis
paralelurad, masTan uSualo kavSirSi saqarTvelos Sesaxebac bevr sagulisxmo cnobas Seicavs. gamokvlevaSi umTavresi yuradReba eqceva `somxeTis istoriis” Seqmnis
istoriuli
pirobebis
Cvenebas,
misi
ZiriTadi
wyaroebis
gamovlenas. aRniSnuli naSromi mniSvnelovania, upirveles yovlisa, TviT somxeTis IX-X saukuneebis politikur-ekonomiuri da socialur viTarebis Sesaswavlad.
saarqivo
46.
masalebi
XIX
saukunis
sazogadoebriv-kulturuli
70-iani
cxovrebis
wlebis
Sesaxeb.
werilebi). teqsti Sesavali weriliT, komentarebiT
saqarTvelos (TumaniSvilis da
saZiebliT
gamosacemad moamzada e. a b r a m i S v i l m a. [redaqtori g r. k i k n
a
Z
e].
–
Tb.:
mecniereba,
1965.
-
268
gv.
-
(saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. gamoqveynebulia TumaniSvilis ojaxis wevrTa mimowera. werilis adresatebi
arian
mixeil,
babale, 29
anastasia,
giorgi,
vasil
da
konstantine
TumaniSvilebi.
sazogadoebrivi
maTi
mniSvnelobisaa.
werilebis werilebSi
umTavresi
Sinaarsi
daxasiaTebuli
arian
sazogado moRvaweebi, mwerlebi, msaxiobebi da maRali Tanamdebobis pirebi, romlebic garkveul rols TamaSoben imdroindel saqarTvelos sazogadoebrivsa da kulturul cxovrebaSi. m. daviT garejis literaturuli skola.
47. q a v T a r i a
[redaqtori e l. m e t r e v e l i]. – Tb.: mecniereba, 1965. - 192 gv. – (saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
daviT
garejis
xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. wignSi
monografiuladaa
literaturuli
skolis
Seswavlili
istoria
da
misi
ganviTarebis
etapebi.
naSromSi dadgenilia am kulturuli keris ZiriTadi saqmianoba. wigns darTuli
aqvs
gadamwerTa
da
winamZRvarTa
sruli
sia
da
pirTa
saZieblebi. 48. qarTul xelnawerTa aRweriloba yofili qarTvelTa Soris wera-
kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis (S) koleqcia, t. IV. Sedgenilia da dasabeWdad damzadebuli T. b r e g a Z i s, l. k i k n a Z i s, m.
q
a v T a r i a s, l. q a j a i a s, m. S a n i Z i s, q r. S a r a S i Z i s da c. W a n k i e v i s mier. e l. m e t r e v e l i s redaqciiT. – Tb.:
mecniereba,
1965.
–
366
gv.
–
(saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia, k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. aRwerilia axali numeraciis mixedviT # 1051-1300 xelnawerebi. m. qavTariam
aRwera
Zveli
numeraciis
mixedviT
#2514-2526,
2744-2912
xelnawerebi, m. SaniZem #2527-2590, qr. SaraSiZem #2591-2645, T. bregaZem # 2646-2734, l. qajaiam # 2913-3011, c. Wankievma #3014-3065, l. kiknaZem #3066-3226 xelnawerebi. erTvis xelnawerTa qronologiuri tabula, pirTa, geografiul saxelaTa da dargobrivi saZieblebi. 30
49.
Zveli
qarTuli
mwerlobis
oTxi
Zegli
X-XI
saukuneTa
xelnawerebis mixedviT. [redaqtori i l. a b u l a Z e]. – Tb.: mecniereba, 1965. - 236 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. krebulis Sinaarsi: 1. e. gabiZaSvili – eqvTime mTawmindelis cxovrebis svinaqsaruli redaqcia. Э. Габадзашвили, Синаксарная редакция Жития Евфимия Мтацминдели. Резюме. naSromSi svinaqsaruli
axleburad cxovrebis
aris
dadgenili
Seqmnis
drois,
eqvTime
avtoris
mTawmindlis vinaobisa
da
wyaroebis sakiTxi. gv. 7-68. 2. T. Wyonia – ioane
petriwis `gamnartebis~ bolosityvaobis
axali wyaros SeswavlisaTvis. Т. Чкония – К изучению нового источника послесловия философского труда («Рассмотрения») Иоанна Петрици. Резюме. naSromSi
garkveulia
Tu
saidan
aris
amoRebuli
ioane
petriwis
ganmartebis bolosityvaobis is nawili, romelSic ganxiluli aris solomon brZenis sami wigni. gv. 69-125. 3. kiknaZe g. – giorgi mTawmindlis erTi Targmanis kimeni da leqsika. Кикнадзе Г. Мтацминдели.
Резюме.
`TargmanebaÁ
qebaÁ
Кимен (архетип) и лексика одного из переводов Георгия naSromSi
ganxilulia
grigol
noselis
giorgi
mTawmidiseuli
Targmanis
qarTul-somxuri
filologiuri
Studiebi:
qebaTaÁsa~-s
leqsika. gv. 126-171. 4.
abulaZe
i.
–
`mravalTavis~ zogierTi Tavis wyaro. VI. martvilobaÁ andrianÀsi da anatolisi. Абуладзе И. – Штудии по грузинско-армянской филологии: источники некоторых глав «Многоглава». VI. Житие Адриана и Анатолии (Наталии). Резюме. gv. 171-236. 50. j a v a x i S v i l i
i v. masalebi saqarTvelos materialuri
kulturis istoriisaTvis II. safenel-sagebeli, aveji da WurWeli. dasabeWdad moamzada i v. j a v a x i S v i l i s saxelobis kabinetma. 31
[redaqtori i. a b u l a Z e] – Tb.: mecniereba, 1965. - 130 gv. 28 tab. (saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromSi safenelis,
warmodgenilia
avejisa
da
metad
WurWlis
mdidari
Sesaxeb.
masala
naSromSi
sagebel-
gamoyenebulia
sxvadasxva xanisa da xasiaTis pirvelwyaroTa monacemebi, romelTa analizis safuZvelze dazustebulia mravali nivTis saxelwodeba da daniSnuleba.
gamoyenebulia
stenografiuli
Canawerebi
iv.
javaxiSvilis mier wakiTxuli sajaro leqciebisa. naSroms darTuli aqvs ilustraciebi da terminTa saZiebeli. 1966 r u s T a v e l i. istoriul-filologiuri Ziebani.
51. S o T a
[eZRvneba S o T a
r u s T a v e l i s dabadebis 800 wlisTavs.
redaqtori i. a b u l a Z e]. - Tb.: mecniereba, 1966. - 273 gv. 9 tab. (saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromi warmoadgens Tematur krebuls, romelic eZRvneba SoTa rusTavelis dabadebis 800 wlisTavs. krebulSi farTo adgili aqvs daTmobili
poemis
xelnawerTa
arqeografiis
sakiTxebs,
am
epoqis
saqarTvelos istoriis mniSvnelovan momentebs.
Sinaarsi: SoSiaSvili n. – TorelTa feodaluri saxlis istoria da SoTa rusTaveli, 7-77; abulaZe i. – vefxistyaosnis leqsikidan. gv. 78-81; kikviZe c. – `udilado~ vefxistyaosanSi, 82-83; baqraZe a. – vefxistyaosnis gadamwerni, 83-91; Wyonia T. – vefxistyaosnis TargmanSi damowmebuli swavla-darigeba ioane oqropirisa, 92-108; rafava m. – vefxistyaosnis zogi adgilis gagebisaTvis, 109-122; maWavariani el. – vefxistyaosnis uordropiseuli xelnaweris ucnobi miniatura, 123-133; 32
mamacaSvili m. – `visramianis~ qarTul- sparsuli sakiTxebi, 134-148; gigineiSvili b., kikvaZe c. – rusTavelis xanis qarTuli bibliis Targmani, 149-159; metreveli el. _ `mexelisa~ da `mexuris~ gaebisaTvis, 160-177; jRamaia l. _ ioane damaskelis Sobis sagaloblis giorgi mTawmidliseuli Targmani, 178-190; qavTaria m. – Teodore stratilatis martvilobis redaqciebi, 191-217; abulaZe c. – ahmedi saqarTveloSi arRun yaenis laSqrobis Sesaxeb, 218-226; ekaSvili k. [kalistrate cincaZe] – vefxistyaosnis atoris msoflmxedvelobisaTvis, 227-274; m.p. soloviovis ilustracia i. p. polonskis leqsisa `Tamari da misi mgosani SoTa rusTaveli~, 275. 52. Sua saukuneebis novelebis Zveli qarTuli Targmanebi. I. qarTuli
paterikis erTi Zveli redaqciis eqvTime aTonelis Targmani XI s. xelnaweris mixedviT. teqsti gamosacemad moamzada, gamokvleva da leqsikoni daurTo m. d v a l m a. [redaqtori i l. a b u l a Z e]. Tb.: mecniereba, 1966. - 170 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. Cvenamde moRweuli patristikuli novelebis krebulis (IX-X ss) Targmanebia.
krebulSi
Tavmoyrilia
asketebisa
da
samonastro
moRvaweTa brZnuli Tqmebi da nakvesebi. novelebis aseTi krebulis pirveli gamocemaa. erTvis gamokvleva da leqsikoni. 1967 53. a v a l i S v i l i
g i o r g i. mgzavroba Tbilisidan
ierusalimamde. teqsti gamosacemad moamzada, gamokvleva, leqsikoni da saZieblebi daurTo e l. m e t r e v e l m a. – Tb.: mecniereba, 1967. 056, 385 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze.
33
naSromi giorgi
exeba
qarTveli
avaliSvilis
erTaderTi
moRvawis,
samogzauro
avtografuli
nusxis
diplomatisa
dRiuris mixedviT.
da
pirvel
mwerlis
publikacias
avaliSvilma
1819-1820ww.
imogzaura TurqeTSi, egvipteSi da palestinaSi. `mgzavrobaSi~ aRwerili araTurquli mosaxleobis mdgomareoa TurqeTis imperiaSi. aseve gvaZlevs mniSvnelovan cnobebs egviptesa da TurqeTSi gadaxvewil qarTvelTa Sesaxeb. `mgzavrobas~ darTuli aqvs avtoris xeliT Sesrulebuli ruka, gegmebi,
graviurebisa
da
naxatebis
pirebi,
pirTa
da
geogrefiul
saxelTa saZieblebi, leqsikoni. 54. daviT da ioane bagrationebis leqsikografiuli naSromebi. teqsti gamosacemad moamzada, gamokvleva da saZieblebi daurTo l. q u T a T e l a Z e m. [redaqtori i l. a b u l a Z e]. – Tb.: mecniereba, 1967. 237
gv.
-
(saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromSi Tavmoyrilia daviT da ioane bagrationebis saleqsikono masala, amokrebili sabas leqsikonis sxvadasxva nusxebidan. daviT bagrationis
muSaobaSi
gamokveTilia
etapebi,
romlebic
asaxaven
rogorc misi wyaros (`sityvis konis~)kvaldakval svlas (1 safexuri), aseve iZlevian principul sxvaobebs (II, III safexuri). ioane bagrationis mravalmxrivsa ganxilulia
da
vrceli
leqsikografiuli
rusul-qarTuli
leqsikonis
moRvaweobidan
Targmnisa
da
wignSi
Sedgenis
istoria, romelic man daurTo sabas leqsikons. es daedo safuZvlad SemdegSi mis orive enciklopediuri leqsikonis Sedgenas. 55. m a m a c a S v i l i
m. Teimuraz pirvelis `leil-majnuianis~
sparsuli wyaroebi. – Tb.: mecniereba, 1967. - 178 gv. – rezume rus. en. Персидские источники поэмы Теимураза первого «Леил-Маджнуниани». gv. 165-178. (saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
xelnawerTa instituti).
34
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. mTels aRmosavlur poeziaSi popularuli `leilisa da majnunis~ sasiyvarulo xasiaTis siuJeti qarTul literaturaSi cnobilia erTi versiiT, versiisa
romelic da
Teimuraz
qarTuli
pirvels
gauleqsavs.
`leilmajnunianis~
15
aRmosavluri
SedarebiTi
Seswavlis
safuZvelze. gamoikveTa qarTuli versiis sparsuli literaturuli wyaros aRnagoba da misi ZiriTadi Taviseburebani. dadginda poemis sami redaqcia. 56. m o s e
x o n e l i. amirandarejaniani. gamosacemad moamzada,
gamokvleva da leqsikoni daurTo l. a T a n e l i S v i l m a. [redaqtorebi: i. a b u l a Z e, m. e b r a l i Z e]. – Tb.: literatura da xelovneba, 1967. - 847 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). `amirandarejaniani~ klasikuri xanis qarTuli saraindo romania. Txzuleba siuJeturad
warmoadgens
calkeul
gaerTianebulia
moTxrobaTa
mTavari
krebuls,
gmiris-amiran
romlebic
darejanisZis
TavgadasavaliT. teqsti kritikulad aris dadgenili yvela xelnaweris mixedviT (XVII-XVIII). 57. qarTul xelnawerTa aRweriloba. yofili qarTvelTa Soris wera-
kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis (S) koleqcia, t. V. Seadgines da dasabeWdad moamzades T. b r e g a Z e m. T. e n u q i Z e m, m. S a n i Z e m da c. W a n k i e v m a, e l. m e t r e v e l i s redaqciiT. – Tb.: mecniereba, 1967. - 378 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. Seicavs S koleqciis axali numeraciiT #1301-1550 xelnawerebis aRwerilobas. l. kiknaZem aRwera Zveli numeraciis mixedviT #3226-3244 xelnawerebi, c. Wankievma #3251-3430, T. bregaZem #3441-3623, T. enuqiZem #3624-3760, m. SaniZem #3862-4541 xelnawerebi. 35
erTvis xelnawerTa qronologiuri tabula, pirTa, geografiul saxelTa da dargobrivi saZieblebi. 58. Zveli qarTuli agiografiuli literaturis Zeglebi, wigni II, (XXV ss.), dasabeWdad moamzades i l. a b u l a Z e m, n. a T a n e l i S v i l m a, n. g o g u a Z e m, m. d o l a q i Z e m, c. q u r c i k i Z e m, c. W a n k i e v m a da c. j R a m a i a m, redaqtori i l. a b u l a Z e, [m i s i v e `winasityvaobiT~ (gv. 5-6)]. – Tb.: mecniereba, 1967. – 263 gv. – (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromi Seicavs XI-XV saukuneTa 5 agiografiul Zegls; teqstebi mecnierul-kritikulad
aris
dadgenili
yvela
xelmisawvdomi
nusxis mixedviT.
Sinaarsi:
winasityvaoba,
5-6;
teqstebi
_
a.
cxorebaÁ
da
moqalaqobaÁ ilarion qarTvelisaÁ, 9-37; b. cxorebaÁ iovanesi da efTÂmesi,
38-100;
g.
cxorebaÁ
giorgi
mTawmidelisaÁ,
101-207;
d.
wamebaÁ arCil mefisaÁ, 208-212; e. cxorebaÁ da moqalaqobaÁ petre qarTvelisaÁ, 213-263. 59. j a v a x i S v i l i
i v. saqarTvelos ekonomiuri istoriis
Zeglebi. w. I. demografiuli Zeglebi. aRmosavleT saqarTvelos XVIII s. xalxis aRweris davTrebi. [gamosacemad momzadda i v. j a v a x i S v i l i s saxelobis kabinetSi d. m e g r e l a Z i s a da n. j a v a x i S v i l i s mier. redaqtori n. b e r Z e n i S v i l i]. – Tb.: mecniereba, 1967. - 283 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. iv.
javaxiSvilis
Zvirfasi
istoriuli
romelic
Seicavs
mier
momzadebuli
dokumentebis
krebuli
wyaroa.
sabuTebi
demografiuli
xasiaTisaa,
cnobebs
komlTa
raodenobis,
socialuri
mdgomareobisa da sxva sakiTxebis Sesaxeb. 36
1968 60. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa institutis arabul, Turqul
da sparsul xelnawerTa katalogi (K koleqcia). Seadgines c. a b u l a Z e m, r. g v a r a m i a m da m. m a m a c a S v i l m a, g. w e r e T l i s winasityvaobiT. – Tb.: mecniereba, 1968. - 201 gv. - (saqarTvelos ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa
instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul da inglisur enebze. wignSi Sesulia K koleqciis 34 arabuli, 37 Turquli da 192 sparsul xelnawerTa aRweriloba. arabuli xelnawerebi aRwera r. gvaramiam, Turquli xelnawerebi c. abulaZem, sparsuli m. mamacaSvilma. aRwerilobaSi
dazustebulia
calkeul
xelnawerTa
saTaurebi
da
avtorebi, mocemulia teqstis dasawyisi da bolo striqoni, xelnaweris gadaweris
adgili
da
TariRi.
miTiTebulia
ZeglTa
garegani
daxasiaTeba. erTvis dargobrivi da avtorTa saZieblebi. g. Zveli qarTuli mwerlobis bibliografia. 1968. nakv.
61. m i q a Z e
II (1921-1965). – Tb.: mecniereba, 1968. - 428 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. Zveli
qarTuli
mwerlobis
Sesaxeb
arsebuli
literaturis
sistemaSi moyvanisa da aRricxvis pirveli seriozuli cdaa. mocemul wlebSi
qarTul
qronologiurad, miTiTebulia
enaze
wlebis
gamoyenebuli
SigniT anbanze.
xelmouwereli
werilebis
masala
dalagebulia
gaSifrulia avtorTa
fsevdonimebi,
vinaoba.
erTvis
saxelTa da TxzulebaTa saZieblebi. 62. mcire qronikebi. (kinklosebis istoriuli minawerebi). teqstebi gamosca, Sesavali werili da komentarebi daurTo j. o d i S e l m a. [redaqtori n. S o S i a S v i l i]. – Tb.: mecniereba, 1968. - 143 gv. (saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
xelnawerTa instituti). 37
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
naSromi
kinklosebis
istoriuli
minawerebis
kritikuli
gamocemaa. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa institutSi daculi Tvrameti nusxis mixedviT. gamokvlevaSi naCvenebia kinklosebisa da istoriul minawerTa mniSvneloba, Sefasebulia konklosur cnobaTa raoba, maTi Rirsebanaklovaneba. darTuli aqvs sakuTar saxelTa saZiebeli. 63.
Zveli
qarTuli
svinaqsaruli
agiografiuli
redaqciebi
(XI-XVIII
literaturis ss.).
Zeglebi.
gamosacemad
w.
IV.
moamzada
da
gamokvleva daurTo e. g a b i Z a S v i l m a, i l. a b u l a Z i s xelmZRvanelobiTa da redaqciiT. – Tb.: mecniereba, 1968. - 445 gv. (saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromi
miznad
isaxavs
qarTvel
saeklesio
moRvaweTa
svinaqsarul cxobrebaTa teqstebis kritikulad dadgenas. teqstebis umravlesoba (ZiriTadad XVII-XVIII ss). pirvelad aris gamoqveynebuli. wignis pirveli nawili uWiravs gamokvlevas, xolo meore nawili teqstebs.
rec.: qavTaria m. _ Zveli qarTuli agiografiuli literaturis Zeglebi // mnaTobi, 1970 - #10. – gv. 189-191. 1969 64. m o s e
x o n e l i. Aamirandarejaniani. gamosacemad moamzada l.
a T a n e l i S v i l m a. [i l. a b u l a Z is da m. e b r a l i Z i s redaqciiT]. - Tb.: merani, 1969. – 194 gv. - (qarTuli klasikuri literaturis Zeglebi). - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). naSromi umniSvnelovanesi
Zveli Zeglia,
qarTuli igi
saero
Seqmnilia 38
XII
mwerlobis
erT-erTi
saukuneSi.
Txzuleba
warmoadgens
calkeul
moTxrobaTa
krebuls,
romelic
siuJeturad
gaerTianebulia mTvari gmiris _ amiran darejanis Zis TavgadasavaliT. 65. qarTul xelnawerTa aRweriloba yofili qarTvelTa Soris wera-
kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis (S) koleqcia, t. VI. Seadgines da dasabeWdad moamzades T. b r e g a Z e m, l. q a j a i a m, l. q u T a T e l a Z e m, m. S a n i Z e m da c. W a n k i e v a m. e l. m e t r e v e l i s redaqciiT. – Tb.: mecniereba, 1969. - 378 gv. - (saqarTvelos ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa
instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze.
Seicavs xelnawerebis
S
koleqciis
aRwerilobas.
axali m.
numeraciis
SaniZem
aRwera
mixedviT Zveli
#1551-1739 numeraciis
mixedviT, #4542-4546 da 4944-4959 xelnawerebi, T. bregaZem #4547-4620 da 4814-4943,
c.
Wankievma
-
#4621-4775,
l.
qajaiam
-
#
4776-4813,
l.
quTaTelaZem - # 4960-5003 xelnawerebi. erTvis xelnaweraTa qronologiuri tabula, pirTa, geografiul saxelTa da dargobrivi saZieblebi. 1970 66. b a b u n a S v i l i
e. anton pirveli da qarTuli gramatikis
sakiTxebi. [redaqtori S. Z i Z i g u r i]. - Tb.: mecniereba, 1970. - 187 gv. rez. rus. da ingl. enebze Антоний и вопросы грузинской грамматики gv. 260-280, Anthony and problems of Georgian grammar. gv. 281-287 (saqarTvelos ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa
instituti). naSromSi ganxilulia anton pirvelis `qarTuli Rrammatikis~ orive _ vrceli (1753w.) da mokle (1767w.) redaqcia. garkveulia maTi urTierTmimarTeba, dadgenilia is wyaroebi, romlebiTac sargeblobda antoni Tavisi gramatikis Sedgenisas.
39
rec.:
martirosovi
ganviTarebis
a.
istoriidan.
_
//
qarTuli
e.
gramatikuli
babunaSvili.
azrovnebis
qarTuli
gramatikis
sakiTxebi. – Tb.: - 1970. // macne, enisa da literaturis seria. – 1984. #3. – gv. 176-185. 67. qarTuli xelnawerebi [albomi Seadgina e l. m a W a v a r i a n m a, misive
winasityvaobiT.
qarTul,
rusul
da
inglisur
enebze].
[redaqtori v. b e r i Z e]. – Tb.: xelovneba, 1970. - 50 gv. (saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul da inglisur enebze. naSromSi warmodgenili qarTuli xelnaweri wignis Semkulobis ZiriTadi
nimuSebi,
romlebic
SerCeulia
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa institutis fondebis unikaluri xelnawerebidan. ramdenime nimuSi mestiis da eCmiaZinSi daculi xelnawerebidanaa aRebuli. saukuneebis
manZilze
qarTuli
xelnaweri
wignis
mxatvroba
ganviTarebis uwyvet xazs atarebs da inarCunebs erovnul tradiciebs. 68.
Zveli
aRTqmis
xelnawerTa
apokrifebis
mixedviT).
wigni
I.
qarTuli
versiebi
(X-XVIII
teqstebi
gamosacemad
ss.
moamzada,
winasityvaoba da leqsikoni daurTo c. q u r c i k i Z e m. [redaqtori i l. a b u l a Z e]. – Tb.: mecniereba, 1970. - 483 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). apokrifuli literatura mkvlevarTa sagangebo yuradRebis sagani iyo
da
aris.
apokrifuli
wignebi
kanonikurebTan
erTad
bibliis
krebulebSia Semonaxuli. am SromaSi Sevida 6 akofrifuli wigni. `ezra zorobabelisi~, `tobisi~, `sibrZnÀ solomonisi~, `baruqisi~, `ebistole~ (`epistole ieremisai~), `wigni ezra suTieli~. wignebi dadgenilia XXVIII saukunis yvela arsebuli qarTuli xelnaweris mixedviT. 1971
40
m. ilarion qarTvelis cxovrebis Zveli
69. d o l a q i Z e
redaqciebi. – Tb.: mecniereba, 1971. - 179 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). ilarion qarTvelma sicocxlis udidesi nawili sazRvargareT gaatara.
moiara
qristianul
palestina,
samyaros,
romi,
kulturul
saberZneTi,
sadac
kerebs,
yvelgan
is
ecnoboda
imsaxurebda
pativiscemas. naSromi miznad isaxavs ilarion qarTvelis saxelze Seqmnil TxzulebaTa ciklis warmomavlobisa da urTierTmimarTebis sakiTxTa Seswavlas
da
am
ZeglTa
kulturul-istoriuli
mniSvnelobis
garkvevas. 70. s a r j v e l a Z e
z. xanmet da haemet teqstebSi dadasturebuli
zmnis
qarTuli
pirian
formaTa
enis
uZvelesi
saZieblebi.
-
Tb.:
mecniereba, 1971. - 149 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). xanmeti da haemeti teqstebi qarTuli enis uZvelesi werilobiTi Zeglebia. naSromSi warmodgenilia xanmet da haemet teqstebSi daculi zmnis
pirian
formaTasaZieblebi.
piriani
formebi
dalagebulia
mwkrivTa, gvarebis, qcevis saxeobaTa, zmnis wyobis mixedviT. calkea gamoyofili x da h prefiqsiTa S 2 da O 3 pirTa niSnebad xmarebis SemTxvevebi. Sedgenilia xanmet da haemet teqstebSi dadasturebul zmnur ZirTa anbanuri saZiebeli. 71. Zveli qarTuli agiografiuli literaturis Zeglebi, wigni III, metafrasuli redaqciebi (XI-XIII), dasabeWdad moamzades i l. a b u l a Z e m, e. g a b i Z a S v i l m a, n. g o g u a Z e m, m. d o l a q i Z e m, g. k i k n a Z e m da c. q u r c i k i Z e m, redaqtori i l. a b u l a Z e, [m i s i v e `winasityvaobiT~ (gv. 5-6)]. –Tb.: mecniereba, 1971. – 312 gv. – (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. 41
Zeglebis mesame wigni Seicavs XI-XIII ss-is agiografiuli Txzulebebis
metafrasul
redaqciebs.
wignSi
moTavsebuli
nawarmoebebi gamosacemad moamzades: il. abulaZem _ asurel mamaTa cxovrebani
(dRemde
cnobili
da
ucnobi,
romelic
`danarTSia~
warmodgenili), c. qurcikiZem _ ninos cxovrebis e.w. arseniseuli redaqcia,
n.
goguaZem
(perifrazi),
m.
gabiZaSvilma (perifrazi
_
dolaqiZem
_ _
daviT
ninos _
meore
ilarion
garejelis
`danarTSi~
metafrasuli qarTvelis
meore
asaxuli),
cxovreba
metafrasi,
metafrasuli
g.
kiknaZem
_
e.
cxovreba daviT
da
kostantines wameba.
Sinaarsi: winasityvaoba, 5-6; teqstebi _ cxorebaÁ da moqalaqobaÁ da
Ruawli
wmidisa
da
Rirsisa
dedisa
Cuenisa
ninoÁsi,
7-51;
cxorebaÁ da moqalaqobaÁ Rirsisa da mociqulTa sworisa netarisa ninoÁsi, 52-83; cxorebaÁ wmidisa mamisa Cuenisa ioane zedaZnelisaÁ, 83-107; cxorebaÁ sakÂrvelebani wmidisa da netarisa SioÁsni, 107-170; cxorebaÁ Cuenisa
da
moqalaqobaÁ
daviT
wmidisa
garesjelisaÁ,
170-207;
da
RmerTSemosilisa
cxorebaÁ
da
mamisa
moqalaqobaÁ
wmidisa mamisa Cuenisa ilarion axlisaÁ, 208-248; wamebaÁ da Ruawli wmidaTa da didebulTa mowameTa daviT da kostantinesi, 248-263. danarTi: cxorebaÁ da moqalaqobaÁ wmidisa da RmerTSemosilisa amisa cuenisa SioÁsni, 267-291; cxoreba wmidisa da RmerTSemosilisa mamisa Cuenisa daviT garesjelisa meudabnoesi, 291-311. 72.
Zlispirni da RmrTismSoblisani (ori Zveli redaqcia X-XIss.
xelnawerebis mixedviT). gamosca da gamokvleva daurTo e l. m e t r e v e l m a. – Tb.: mecniereba, 1971. - 0127, 280 gv. – rez. rus. en. Две древиие редакции грузинского Ирмология (по рукописям X-XIвв). gv. 0110-0127. – (saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. naSromSi gamoqveynebulia `Zlispirni da RrmTiSoblisanis~ ori uZvelesi tipisaa
redaqcia da
Seicavs
berZnuli
paralelebiT.
kozma
ierusalimelisa 42
pirveli da
redaqcia
ioane
KaO
damaskelis
ZlispirTa 8 akoluTias (64 Zlispirs). meore redaqcia odo tipisaa, Seicavs 403 Zlispirs. teqstebs `Zlispiriasa~
uZRvis da
gamokvleva,
berZnuli
romelSic
irmologionis
ganxilulia Seswavlis
qarTuli sakiTxebi,
qarTuli `Zlispiris~ redaqciebi, Targmanis Taviseburebani, berZnulslavur-qarTuli gamocemisTvis
irmologionebis
gamoyenebuli
urTierTmimarTeba.
xelnawerTa
aRweriloba
wigns da
erTvis qarTul-
berZnuli da berZnul-qarTuli Zlispirebis saZiebeli.
rec: B. Outtier, H. Metreveli, Hirmoi et théotokia: Deux rédactions anciennes de l’Hirmologion en Géorgien, selon des manuscrits des X-XI siecles (en langue géorgienne; avec en résumé). Metsniereba, Tiflis, 1971,0127,280 p. 11 planches // Bedi Kartlisa. – XXIX-XXXX-1972. p. 338-339; r.
siraZe, fuZemdebluri
naSromi // literaturuli saqarTvelo. – 1972 – 3 noemberi. - #45/1838. – gv. 3. t. ruxaZe. Zlispirni// komunisti. – 1973. 23 ianvari- #1911 5536. – gv. 4. 1972 73. akademikos eqvTime TayaiSvilis arqivi. aRweriloba Seadgina da gamosacemad moamzada e l. k e l e n j e r i Z e m. [redaqtori. g.
l
o m T a T i Z e]. – Tb.: mecniereba, 1972. - 250 gv. 1 f. portreti. (saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. aRwerilia
e.
TayaiSvilis
biografiuli,
SemoqmedebiTi,
sazogadoebrivi moRvaweobis amsaxveli masalebi da mimowera. erTvis SemoklebaTa sia da pirTa saZiebeli. 74. mcire sjuliskanoni. gamosacemad moamzada e. g i u n a S v i l m a. [redaqtori e. g a b i Z a S v i l i]. – Tb.: mecniereba, 1972. - 153 gv. (saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
xelnawerTa instituti).
43
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
`mcire sjuliskanoni~ eqvTime mTawmindelma Seadgina qarTuli eklesiis saxelmZRvanelod. am ZeglSi aisaxa rogorc bizantiuri, aseve imdroindeli qarTuli samarTlebrivi kultura. krebulis wyaroebad eqvTimem aiRo bizantiuri saeklesio samarTlis mniSvnelovani Zeglebi, romlebic qarTul
niadagze daamuSava, masSi Seitana qarTuli masala
da Seqmna sjuliskanonisi sruliad axali, qarTuli redaqcia. 1973 75. a b u l a Z e
i l. qarTuli weris nimuSebi. paleografiuli
albomi. meore Sevsebuli gamocema. moamzada c. W a n k i e v m a, [redaqtori e l. m e t r e v e l i]. – Tb.: mecniereba, 1973. – 416 gv. (saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa instituti). naSromSi (mTavrulis,
warmodgenilia nusxurisa
da
qarTuli
damwerlobis
mxedrulis)
nimuSebi
samive
saxis
qronologiuri
TanamimdevrobiT Vs – dan XVIII s-is CaTvlT. nimuSebis paralelurad mocemulia maTi wakiTxva Tanamedrove SriftiT. paleografiul alboms erTvis qarTuli anbani Zeglebis mixedviT, nimuSebis saxiT Sesul warweraTa, xelnawerTa aRweriloba da qaragmaTa gaxsna. 76. a b u l a Z e
i l.
qarTuli enis leqsikoni (masalebi).
[redaqtorebi e l. m e t r e v e l i da c. q u r c i k i Z e]. – Tb.: mecniereba, 1973. – 580 gv. – (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia.
k.
kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. LleqsikonSi warmodgenilia 11800-mde sityva Zveli qarTuli enis (V_XI
ss.)
150-ze
meti
Zeglidan.
leqsikons
uZRvis
winasityvaoba
redaqciisgan da SemoklebaTa ganmarteba. 77. amoniosis `sina-raiTis wminda mamaTa mosrvis~ arabul-qarTuli
versiebi IX-XI.
XIII
da
XVII
ss.
xelnawerebis mixedviT.
teqstebi
gamosca da gamokvleva daurTo r. g v a r a m i a m. [redaqtori k. w e 44
r e T e l i]. – Tb.: - 1973. - 075 gv. [gamokvleva]. qarTuli teqsti gv. 319, arabuli teqsti 46 gv. – rez. rus. en. Арабско грузинские версии Аммония “Убение св. отцов в Синае и Раифе с. 061-075. pirvelad qveyndeba xuces-monazon amoniosis Txzulebis arabuli versia
IX-XI,
XIII
axlavsgamokvleva,
da
XVII
romelic
saukuneebis exeba
nusxebis
amoniosis
mixedviT.
Txzulebis
teqsts arabul
redaqciebs da qarTuli redaqciis warmomavlobas.
rec: Michel van Esbroeck, R. Guaramia, amoniosis Sina raiTis wminda mamaTa
mosrvis
arabul-qarTuli
versiebi,
IX-X,
XIII
da
XVII
ss.
xelnawerebis mixedviT. edition “Mecniereba”, Tbilisi, 1973, Bedi Kartlisa, Revue de Kartvélogue, XXXII p. 1974, 299-302. 78. qarTul xelnawerTa aRweriloba yofili saeklesio muzeumis (A)
koleqciisa, t. I. nakv. I. Seadgines da dasabeWdad moamzades T. b r e g a Z e m, m. q a v T a r i a m da l. q u T a T e l a Z e m, e l. m e t r e v e l i s redaqciiT. – Tb.: mecniereba, 1973. - 522 gv. - (saqarTvelos ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa
instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. aRwerilia A koleqciis pirveli 100 xelnaweri. l. quTaTelaZem aRwera #1-50 xelnaweri, m. qavTariam #51-76, T. bregaZem #77-100. erTvis xelnawerTa qronologiuri tabula, pirTa, geografiul saxelTa da dargobrivi saZieblebi. 79. qarTul xelnawerTa aRweriloba yofili qarTvelTa Soris wera-
kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis (S) koleqcia, t. VII. Seadgines da dasabeWdad moamzades T. b r e g a Z e m, m. q a v T a r i a m. l. q a j a i a m, l. q u T a T e l a Z e m da c. W a n k i e v m a, e l.
m e t
r e v e l i s redaqciiT. – Tb.: mecniereba, 1973. – 320 gv. – (saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia
k.
xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. 45
kekeliZis
saxelobis
m.
qavTariam
aRwera
Zveli
numeraciis
mixedviT
#5004-5086
xelnawerebi, l. quTaTelaZem - # 5087-5165, c. Wankievma - #5166-5213, T. bregaZem-
#5214-5290,
l.
qajaiam-
#5291-5378
xelnawerebi.
erTvis
xelnawerTa qronologiuri tabula, pirTa, geografiul saxelTa da dargobrivi saZieblebi. 80. q u r c i k i Z e
c. Zveli aRTqmis apokrifuli (arakanonikuri)
wignebis qarTuli versiebi. wigni II. [redaqtori e. m e t r e v e l i]. – Tb.: mecniereba, 1973. - 343 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). c.
qurcikiZem
apokrifuli
wigni.
amave es
saTauriT
naSromi
gamoaqveyna
warmoadgens
Zveli
aRTqmis
gamokvlevas,
6
romelic
miznad isaxavs Zveli aRTqmis am 6 arakanonikuri wignis qarTuli versiebis urTierTTan da ucxoenovan wyaroebTan (berZnuli, somxuri, siriuli, laTinuri, slavuri) Sedarebis Sedegad gaarkvios qarTuli Targmanebis momdinareobis sakiTxi. 1974 81. Sua saukuneTa novelebis Zveli qarTuli Targmanebi, II. anbanur-
anonimuri paketebi. teqsti gamosacemad moamzada m. d v a l m a. [redaqtori e l. m e t r e v e l i]. – Tb.: mecniereba, 1974. - 344 gv. (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia.
k. kekeliZis saxelobis
xelnawerTa instituti). naSromi uZveles
Seicavs
Targmans.
apofTegmebis
teqsti
anbanur-anonimuri
momzadebulia
X-XI
ss.
sami
koleqciis xelnaweris
mixedviT. (Ath-12, sin-35, sin-8) TiTeuli avtoris Txrobebi cal-calkea danomrili. TxrobaTa
darTuli Sesatyvisebis
aqvs
leqsikoni,
anbanuri
paterikis
cxrili,
sia
berZnul-qarTul
qarTuli
Txrobisa,
romelTac ver daeZebnaT berZnulSi originali, mTxrobelTa, pirTa da geografiul saxelTa saZieblebi.
46
1975 82. didi sjuliskanoni. gamosacemad moamzades e. g a b i Z a S v i l m a, e. g i u n a S v i l m a, m. d o l a q i Z e m, g. n i n u a m. [redaqtori e. g a b i Z a S v i l i, misive `winasityvaobiT da SesavaliT~ (gv. 3-91)]. – Tb.: mecniereba, 1975. – 625 gv. rez. rus. en. Великий грузинский номоканон. gv. 92-99. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). Zveli kritikulad leqsikoni,
qarTuli
kanonikuri
dadginda specialur
teqsti.
samarTlis
axlavs
terminTa,
pirTa
pirveli
winasityvaoba, da
gamocemaa. gamokvleva,
geografiul
saxelTa
saZieblebi.
rec.: nadareiSvili g., oniani S., kacitaZe o. _ erTi Zveli Zeglis sanimuSo gamocema // literaturuli saqarTvelo, 23, VII. – 1976. - #30. (2029). doliZe i. _ didi sjuliskanoni da ruis-urbnisis Zegliswera // macne, ekonomikisa da samarTlis seria. – 1981. – gv. 94-103. qurcikiZe c. _ ori sayuradRebo gamokvleva arsen iyalToelis Rvawlis Sesaxeb kanonikur mwerlobaSi // mravalTavi, X. 1983. – gv. 239249. 83. Tbilisis dapyrobis wigni. Turquli teqsti qarTuli TargmaniT, SesavliTa da SeniSvnebiT damosca c. a b u l a Z e m. – Tb.: mecniereba, 1975. -83, 44 gv. rez. rus. en. Гюрджизаде «Книга завоевания Тбилиси» gv.
73-82.
-
(saqarTvelos
ssr
mecnierebaTa
akademia.
k.
kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). gurjizades Txzuleba gvawvdis mniSvnelovan cnobebs XVIII s. I meoTxedis.
qarTlis
da,
saerTod
amierkavkasiis
istoriisaTvis.
dawvrilebiTaa aRwerili osmalTagan 1724 wels qarTlis okupacia. Turquli teqsti qveyndeba pirvelad. igi dadgenilia britaneTis muzeumsa da stambolis suleimanies meCeTSi daculi nusxebis mixedviT. teqsts axlavs qarTuli Targmani SesavliTa da SeniSvnebiT. 47
rec: svaniZe m. gurjizade, Tbilisis dapyrobis wigni. // macne, enisa da literaturis seria. – 2 – 1978 – gv. 160-164. Z. Cürcüzade, Eith-mame-: Tiflis Metni dir Giriš čevirieve Notlaria yayinlayan Tsisana Abuladze, Tbilisi, 1975. // Archiv Orientalni, 2, 45 Praha, 1977.
CoCievi v. _ gurjizade, Tbilisis dapyrobis wigni // Tbilisis universitetis Sromebi, 186. – 1978. – gv. 156-160. fuTuriZe Turquli
g.
-
XVIII
saukunis
wyaro//Tbilisis
Sromis
saqarTvelos wiTeli
istoriis
droSis
axali
ordenosani
saxelmwifo universitetis Sromebi, 165._1975._gv. 221-222
84. i l i a
a b u l a Z e. Sromebi, I. [winasityvaoba `redaqciisagan~
(gv.3), redaqtori n. j a n a S i a] (saqarvelos
ssr
mecnierebaTa
- Tb.: mecniereba, 1975. – 228 gv. -
akademia.
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa instituti). Sromebis I tomSi Sesulia ilia abulaZis is gamokvlevebi, romlebic exeba qarTuli `mravalTavebis~ uZvelesi redaqciebis Seswavlas, kerZod, maTi somxuri wyaroebis gamovlenas. avtori maT aerTianebs
saerTo
saTauriT
Studiebi~.
`mravalTavSi~
`qarTul-somxuri
Tavmoyrilia
filologiuri
homiletikuri
Zeglebi
(hagiografiulTan erTad). narkvevebis seria moicavs rva werils teqstebis
publikaciebiT,
igi
warmoadgens
qarTul
da
somxur
filologiur mecnierebaTa did monapovars. teqstebi dabeWdilia fototipiuri wesiT. statiebs SerCenili aqvT pirveladi paginacia, amasTan toms gakeTebuli aqvs saerTo paginaciac.
Sinaarsi: redaqciisagan, 3; qarTul-somxuri filologiuri Studiebi, 5-11; I. saÃsenebeli sergisisi, 11-13; II. filektimonis wameba,
14-23;
ormeocTaÁ,
III.
martÂlobaÁ
91-124;
V.
TeklaÁsi,
seberiane
25-90;
IV.
martÂlobaÁ
gabalovneli:
mociqulTa
saÃsenebeli, 125-142; VI. martÂlobaÁ andrianÀsi da anatolÀsi, 143208; VII. ioane oqropiris `marxvisaTÂs da ionaÁsTÂs~, 209-219; VIII. ioane oqropiri, `guritisaTÂs~, 220-227. 48
85. q u T a T e l a Z e
l. – ioane bagrationis `qarTuli leqsikoni~.
– Tb.: mecniereba, 1975. - 210 gv. rez. rus. en. «Грузинский словарь» Иоанна Багратиони. gv. 194-199. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia.
k.
kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). ioane bagrationis `qarTul leqsikons~ Cvenamde sruli saxiT ar mouRwevia. naSromSi Seswavlilia leqsikonis fragmenti. gamovlinda ioane
bagrationis
ganmartebaTa
xasiaTi,
wyaroebis
miTiTebisa
da
dokumentaciis wesebi. naSromSi ganxilulia ioanes muSaobis is etapi, rodesac
man
Camoayaliba
axali
tipis,
SeiZleba
iTqvas,
enciklopediuri leqsikoni. erTvis terminebis da damowmebul wyaroebis saZieblebi. 1976 86. Г а м р е к е л и В. Н. Торговые связи восточной грузии с Северным Кавказом в XVIII веке. II. Тб: Мецниереба, 1976. 109 с. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti). paraleluri Tavfurceli – rusul enaze. axali saarqivo masalebis gaTvaliswinebiT naSromSi ganxilulia aRmosavleT saqarTvelos savaWro kavSirebi CrdiloeT kavkasiis sam arealTan.
didi
TergispireTTan.
kavkasiis
maRalmTian,
gansakuTrebuli
yuradReba
kaspiispireTisa eqceva
savaWro
da gzas
darial-jvris uReltexilis monakveTze. 87. ivane javaxiSvilis piradi arqivis aRweriloba. Seadgines a. b a q r a Z e m da n. j a v a x i S v i l m a. [redaqtori n. j a n a S i a]. – Tb.: - 976. - 368 gv. 13 f. port. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia.
k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa instituti).
aRwerilobaSi
asaxulia
k.
kekeliZis
saxelobis
xelnawerTa
institutSi daculi akad. iv. javaxiSvilis piradi arqivis masala. gaTvaliswinebulia saqarTvelos centraluri istoriuli arqivisa da leningradis
saolqo
saxelmwifo 49
arqivis
dokumentebic.
arqivSi
Tavmoyrilia iv. javaxiSvilis biografiis, mecnieruli memkvidreobisa da sazogadoebrivi moRvaweobis amsaxveli masala, mimowera sxvadasxva pirTan da sxva. dalagebulia Tematur-qronologiurad. darTuli aqvs pirTa da geografiul saxelTa saZieblebi, SemoklebaTa sia. a b u l a Z e. Sromebi, II. [winasityvaoba `redaqciisagan~
88. i l i a
(gv.3-4), redaqtorebi g. n i n u a, c. q u r c i k i Z e]. - Tb.: mecniereba, 1976. – 287 gv. - (saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa intituti). warmodgenilia seriebi _ `Zveli qarTuli enis leqsikidan~, `vefxistyaosnis xmarebis
leqsikidan~,
sityvebi~,
gamoqveynebuli dalagebulia
`qarTulisa
aseve
sxva Tematur-
sxvadasxva
saenaTmecniero
da
somxuris
periodul
gamocemebSi
naSromebi.
qronologiuri
saerTo statiebi
principiT.
am
tomSi
moTavsebulia 8 saenaTmecniero statia misi piradi arqividan. am statiebidan
sami
avtors
somxursa
da
rusul
enebze
aqvs
gamoqveynebuli. maTi qarTuli dednebi da danarCeni xuTi statia pirvelad aq qveyndeba.
Sinaarsi: redaqciisagan, 3; Zveli qarTulis leqsikidan. 1. govari-guari, 5-11; 2. sakuTari, 12-22; 3. glexi, 22-30; 4. Zali-ZnobamZnobari da 5. xe//xi-xioba//saxioba_maxiobeli//msaxiobeli, 31-40; 6. moTauli, 41-47; 7. vahman-i_vaaman-i, 48-49; 8. sinuri mravalTavis `arSebr~ da `mxervali~, 50-55; 9. `qorikozi~ da `qorepiskoposi~, 5659; `vefxistyaosnis~ leqsikidan. 1. `cqafi_cqafva_momcqafavi~, 60-64; 2. `ga[n]qiqeba~, 65-71; 3. leli, 72-74; 4. naWar-i, 75-77; 5. mzmeli, 78-81; 6. maxali, 81-85; 8. seni/sena, 86-88; 9. gamwareba, 88-89; 10. wunobadawuneba, 90-93; 11. mCmunavi, 94-97; 12. Sepovneba, 98-101; ramdenime saerTo xmarebis sityva qarTulsa da somxurSi. 1. qva_øàôº²Ú (øàô¾, øàô²Ú);
2.
paSt-i_ä²Þî,
102-108;
qarTulisa
da
somxuris
saerTo
sityvebi. 1. bandak-i_ì³Ý¹³Ï; 2. droSm-i_¹ñáßÙ; 3. xevs-i_ËÇõë; 4. SiS-i (SivSag-i)_ßÇß; i_÷³Ï»ÕÝ,
5.
109-125;
Zn(oba)_Ó³ÛÝ; qarTulidan
6.
spodion-i_êåáõ»³Û;
sesxebuli
somxuri
7.
fakel-
sityvebi.
1.
Zelovan-i (
